کاهش خطاپذیری فرآیند با استفاده از روش خطاناپذیری

خطاناپذیری (پوکایوکه) در واحدهای صنعتی

کاهش خطاپذیری و جلوگیری از هدر رفت وقت و سرمایه برای سازمان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ به‌نحوی‌که آن‌ها حاضر به سرمایه‌گذاری در راستای کاهش خطاپذیری فرآیندها هستند. روش‌های مختلفی برای رسیدن به این مهم وجود دارد که پرکاربردترین آن‌ها روش Poka Yoke می‌باشد. همان‌طور که از اسمش پیداست، این روش ژاپنی به جهت جلوگیری از خطا و اشتباهات سهوی می‌باشد. درروش Poka Yoke عملکرد به صورتی است که به‌طور پیش‌فرض از وقوع حادثه و رخدادهای مضر جلوگیری می‌شود که نحوه اجرای آن به نوع فعالیت سازمان یا شرکت بستگی دارد. در برخی موارد مشاهده می‌شود که سهل‌انگاری‌ها و یا عدم توجه به توصیه‌های ایمنی باعث بروز حوادثی می‌شود که در پی آن خسارت مالی و یا شاید جانی رخ دهد. سازمان‌ها برای جلوگیری از این قبیل حوادث همواره در حال آموزش پرسنل هستند و سعی دارند به‌صورت مستمر هوشیاری پرسنل را حفظ کنند که حادثه‌ای رخ ندهد.

وقوع این حوادث الزاماً توسط پرسنل نبوده و حتی ماشین‌آلات و تجهیزات نیز می‌توانند در حین عملکرد باعث وقوع حادثه شوند که منشور در اینجا تجهیزاتی است که به‌صورت اتوماتیک فعالیت دارند.

در تدوین قوانین جلوگیری از وقوع حادثه و خطاناپذیر نمودن فرآیند، می‌توان از اصول 5S و 6 Sigma استفاده نمود و با کمک آن‌ها روش نوین Poka Yoke را بکار گرفت. قرارگیری تمامی ادوات و تجهیزات و ابزار در محل موردنظر خود، پاک‌سازی محل کار از لوازم و وسایل بلااستفاده و بدون کاربرد، آموزش پرسنل در جهت رعایت موارد ذکرشده، پیگیری و استمرار در کنترل موارد ذکرشده و حفظ آراستگی و پاکیزگی محیط کار از اصول 5S است و رعایت تمامی آن‌ها و کاهش انحرافات دال بر اصول اولیه 6 Sigma می‌باشد. حال به این موارد می‌بایست برخی دستورالعمل‌ها را نیز اضافه نمود، به‌عنوان‌مثال نصب تابلوهای خطر در محیط‌های کارگاهی و صنعتی که تمامی نفرات را از وقوع خطرهای احتمالی آگاه سازد، انجام نت و کالیبراسیون تجهیزات که باعث عملکرد استاندارد آن‌ها شده و در نگاه کلی از وقوع حوادث مرتبط با تجهیزات جلوگیری می‌کند، حفظ و رعایت عایق‌کاری نواحی در معرض برق‌گرفتگی، رعایت دستورالعمل‌های مرتبط با تماس با مواد شیمیایی، مطلع نمودن افراد سازمان از مخاطراتی که تجهیزات و ماشین‌آلات دارند و این قبیل موارد همگی در دستورالعمل‌های تعریف‌شده روش Poka Yoke قرار دارند. به‌سادگی می‌توان متوجه این موضوع شد که اگر نظم و انضباط در سازمان رعایت شود و رعایت اصول ایمنی و بهداشتی نیز در دستور کار قرار گیرد، انحرافات و ضریب خطا در فرآیند کاهش‌یافته و از اتلاف سرمایه و زمان نیز جلوگیری می‌شود.

مثال‌هایی که زده شد در خصوص محیط‌های صنعتی و کارگاهی بودند که البته این بدین معنا نیست که در محیط‌های اداری کاربردی ندارند، بلکه می‌توان اصول ذکرشده را نیز با اعمال برخی تغییرات در محیط‌های اداری نیز اجرا نمود.

در هر محیطی که بتوان خطاها و اتلاف‌های فرآیندها را کاهش داد یقیناً در مقابل افزایش سود و کاهش هزینه را نیز در پی خواهد داشت که در نگاه کلی حتی باعث افزایش کارایی و بهره‌بری نیز می‌گردد. به‌کارگیری علوم و فنون و بر پایه دانش در اجرای فرآیندها باعث محقق نمودن اهداف والای سازمان‌ها شده که این نشان‌دهنده تأثیر علم مدیریت در پیشرفت سازمان‌ها می‌باشد.