مدلهای دانشگاه کارآفرین
ضرورت بررسی مدلهای دانشگاه کارآفرین
همانطور که مشاهده میگردد ادبیات کارآفرینی دانشگاهی و دانشگاه کارآفرین بهسرعت درحالتوسعه است. در کشورهای پیشرفته دانشگاهها بهطور فزایندهای کارآفرین شدهاند. جهانیسازی، بیش از هر زمان دیگر فشارهای زیادی را به کشورهای درحالتوسعه وارد میکند و آنها را وادار میکند تا محصولات و خدماتی باقابلیت رقابت تولید کنند تا با مشابه آنها که در کشورهای پیشرفته تولید میشود، برابری نماید . درنتیجه کشورهای درحالتوسعه با چالش بزرگتری در مقایسه با کشورهای پیشرفته روبرو هستند. بنابراین اینگونه کشورها باید بر اهدافی متمرکز شوند، که به کسب مزیت رقابتی پایدار در حوزههای مختلفی منجر گردد، که اثرات مثبت و مفیدی را به همراه داشته باشد.
رقابتپذیری در اقتصاد جهانی امروز به توانمندیهای فنّاورانه و نوآورانه وابسته است . این امر شامل توانایی توسعه محصولات و خدمات جدید و دسترسی به بازارهای بدیع، استفاده از فنّاوریهای نوین، بهکارگیری نابترین الگوهای مدیریتی و توسعه سطوح دانشی، نگرشی و مهارتی در طیف وسیعی از نیروی کار میباشد. دانشگاهها قادرند در تمام این موارد ایفای نقشنمایند.
در سناریوی جدید دانشگاهها بهعنوان بازیگر نقش اول در اقتصاد، جزایر مستقل دانش تلقی نمیشوند بلکه بهعنوان منبع درآمد، کارآفرینی، رشد میباشند که پشتیبانی از توسعه اقتصادی محلی و منطقهای و حتی سطوح بالاتر را به عهده دارند. درنتیجه افزایش ظرفیت تحقیقات و تکنولوژی کشور برای تبدیل دستاوردهای علمی و یافتههای فناورانه به موفقیتهای صنعت، کسبوکار و به نقش کارآفرینی دانشگاه وابسته میباشد.
در این مسیر رویکرد حاکم بر فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و مشاورهای، رویکردی نیازگرا در تعامل با سازمانهای بیرونی دانشگاه است. درواقع فرایند کارآفرینی دانشگاهی نهتنها تأثیرپذیر از عوامل داخلی است بلکه از عوامل خارجی نیز تأثیر میپذیرد. جریان تحقیقات و مطالعات انجامشده در پارادایم دانشگاه کارآفرین، به فعالیتهای کارآفرینی بهعنوان گامی مهم در تکامل طبیعی سیستمهای دانشگاهی مینگرد و در مأموریت خود، علاوه بر آموزش و پژوهش، بر رشد و توسعه اقتصادی تأکید مینماید. پس دانشگاهها بر کارآفرینی متمرکزشده و در حال تبدیلشدن به دانشگاههای کارآفرین میباشند. بنابراین ضروری است مدلهای کارآفرینی دانشگاهی مطالعه و بررسیشده و تمام جوانب آنها مورد تحلیل قرار گیرد.
مدل دانشگاه کارآفرین برای اولین بار در موسسه تکنولوژی ماساچوست (MIT) ظهور یافت و پس از مدتی به دانشگاه استنفورد نیز راه یافت و امروزه اغلب دانشگاههای بزرگ و معروف جهان در حال حرکت به این سمت هستند.
در میان کشورهای آسیایی در ژاپن و تایوان، بخش دانشگاهی، مشارکتی مؤثر اما آرام در رشد و تجاریسازی فنّاوری از طریق مکانیسمهای رسمی و غیررسمی دارند. در سنگاپور و کره، دانشگاهها، بیشتر گرایش به آموزش دارند و در سالهای اخیر، به پژوهش و تجاریسازی آن توجه نشان دادهاند. در چین نیز وضعیت به همین شکل است. در سایر کشورها، دانشگاهها در تلاش برای ارائه آموزش مناسب هستند. روابط موجود بین صنعت و دانشگاه در آنها، محدود به مشاوره و قراردادهای پژوهشی کوچک میشود.
از یک دیدگاه، مدلها، چارچوبها و مفهومسازیهای دانشگاه کارآفرین را میتوان در دو گروه طبقهبندی نمود:
- گروهی که بر جنبههای کارآفرینانه دانشگاههای کارآفرین تمرکز دارند
- ü گروهی دیگر که با عوامل مؤثر بر شکلگیری و گذار دانشگاههای کارآفرین سروکار دارند.
در پایان میتوان گفت: طلوع مدلهای دانشگاه کارآفرین در حال وقوع میباشد
برای مطالعه بیشتر به قسمت مدلهای دانشگاه کارآفرین مراجعه کنید