خلق سازمان‌های دانش‌محور

در قرن ۲۱ برای ایجاد مزیت رقابتی استراتژیک نیازمند نوع جدیدی از سازمان‌ها هستیم که دانش‌محور باشند. دانش هم مانند هر منبع دیگری می‌تواند در بقا و موفقیت سازمان نقش داشته باشد. بسیاری از سازمان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که اگر بخواهند در اقتصاد امروز موفقیت کسب کنند باید سازمان‌ آن‌ها یک سازمان دانش‌محور باشد؛ اما تنها اندکی از آن‌ها در مورد سازمان‌های دانش‌محور و اینکه چگونه می‌توان یک سازمان دانش‌محور بود، اطلاعات دارند. به همین دلیل از مدیران انتظار می‌رود که برای رسیدن به عملکرد موفق و دست‌یابی به مزیت یادگیری در پروژه‌های مربوط به دانش سرمایه‌گذاری کنند. خلق سازمان دانش‌محور کار آسانی نخواهد بود و سازمان برای خلق و مدیریت دانش به‌عنوان یک دارایی باید سازوکارهای لازم را داشته باشد و باید داده‌های پراکنده در سازمان را در یک سیستم مدیریت دانش مدون کند.

اولین نکته مدنظر این است که داشتن سازمان دانش‌محور هیچ ارتباطی به محصول یا خدمات آن سازمان ندارد، یعنی این درست نیست که سازمانی که دانش بیشتر در محصولات خود جای‌داده است قطعاً سازمان دانش‌محور خواهد بود یا برعکس. به‌طور مثال یک موسسه تحقیقاتی که محصول آن تماماً دانش است نمی‌تواند لزوماً در صدر سازمان‌های دانش‌محور قرار بگیرد و یک سازمانی که به خریدوفروش یک کالای ساده می‌پردازد در پایین‌ترین صدر سازمان دانش‌محور قرار گیرد.

شرایط امروز به‌گونه‌ای پیش می‌رود که دانش در حال جایگزین شدن زمین و منابع شرکت‌ها می‌شود، این موضوع را حتی دراکر نیز مطرح می‌کند. دارایی‌های ملموس در صورت استفاده شدن کاهش می‌یابند ولی دارایی‌های ناملموس مثل دانش، اطلاعات، تکنولوژی در صورت استفاده نه‌تنها کاهش بلکه ارتقا هم پیدا می‌کنند. این سازمان‌ها دارای سرمایه‌هایی فکری فردی و گروهی هستند و به کمک این سرمایه‌ها به انجام صحیح فعالیت‌ها می‌پردازند. درواقع، کارکنان دانشی به‌عنوان سرمایه فکری در این سازمان‌ها، اصلی‌ترین دارایی سازمان به شمار می‌آیند.

بحثی که اینجا مطرح می‌شود بحث سازمان‌های یادگیرنده و یادگیری سازمانی می‌باشد، درصورتی‌که یک سازمان توانایی یادگیری بالایی داشته باشد می‌تواند نسبت به رقبا سریع‌تر رشد پیدا کند. سازمان‌های یادگیرنده در خلق، اکتساب و انتقال دانش دارای مهارت هستند؛ و مکان‌هایی هستند که افراد در آن به‌طور دائم در حال افزایش قابلیت خود برای به دست آوردن نتایج بهتر می‌باشند، مکانی که در آن ایده‌های جدید رشد پیدا می‌کند و افراد می‌آموزند که چگونه باهم یاد بگیرند. امروزه هسته اصلی بهبود مستمر، یادگیری سازمانی می‌باشد به عبارتی سازمانی موفق است که این توانایی را داشته باشد تا یادگیری را تبدیل به دانش کرده و در محصولات و خدمات ظاهر کند. به عبارتی یادگیری سازمانی زمانی رخ می‌دهد که از توانایی سازمان برای بهره‌برداری از تمام ظرفیت کارکنان برای خلق فرآیندهایی که بتوان سازمان را بهبود داد، استفاده کرد.

در سازمان‌های دانش‌محور، خلق دانش اتفاق میافتد به دلیل اینکه در شرایط متغیر امروزی برای توسعه محصول یا خدمات جدید و به دلیل اینکه دانش کهنه می‌شود، یک سازمان باید از طریق فعالیت‌های یادگیری اقدام به خلق دانش کند.

در ادامه این دانش باید ذخیره شود که به موضوع حافظه سازمانی اشاره می‌کند که شامل دانشی است که در شکل‌های گوناگون ازجمله دانش ضمنی در افراد می‌باشد.

موضوع مهم بعدی انتقال دانش در سازمان است. یکی از دغدغه‌های اساسی مدیریت دانش، تبدیل دانش پنهان (ضمنی) افراد و کارکنان به دانش آشکار می‌باشد. لذا، پژوهش‌هایی نیز به‌منظور شناسایی روش‌های استخراج دانش ضمنی کارکنان انجام پذیرفته است. بیش‌تر این پژوهش‌ها، بر توانایی یادگیری و بهره‌برداری سازمان‌ها از کارکنان خبره برای حضور مؤثر در شرایط متغیر بازار و کسب مزیت رقابتی، تأکید دارند. تولید و به اشتراک گذاشتن دانش ضمنی، فعالیت‌های غیرملموسی هستند که انجام آن‌ها فقط از طریق انگیزش و تمایل کارکنان دانشی میسر است و با توسل به‌زور به دست نمی‌آیند. تجربه ثابت کرده است که اگر ارتباطات صحیحی در سازمان برقرار نباشد گردش امور مختل شده و امکان تسهیم دانش وجود ندارد.

داونپورت و پروساک با طرح مفهوم بازار دانش و پرداختن به اقتصاد سیاسی بازار دانش، به این واقعیت رسیدن که «در سیاست دانش، عده‌ای از دانش گران وارد بازار دانش نمی‌شوند، زیرا ازنظر آن‌ها، احتکار دانش سودآورتر از تسهیم آن است.» ازاین‌رو یکی از دشواری‌های مدیریت دانش القای این فکر است که عرضه دانش بیش از احتکار آن ارزش دارد. داونپورت و پروساک سه نوع بازپرداخت برای تسهیم دانش در نظر گرفته‌اند: ۱- مقابله‌به‌مثل ۲-شهرت ۳- نوع‌دوستی

ارزشمندی دانش موجب شده است که دانش به‌عنوان یک منبع قدرت برای کارکنان مطرح شود. بسیاری از دانش گران از دانش خود به‌عنوان ابزاری برای حمله به رقبای شغلی خود و یا دفاع از موقعیت خود در شرایط رقابتی، بهره می‌برند. در چنین شرایطی درصورتی‌که میزان سودی که آنان باید از سازمان دریافت کنند از میزان قابل‌قبول پایین‌تر باشد، ممکن است سرمایه خود را که همان دانش آن‌ها است را از سازمان خارج کنند. سازمان‌ باید تشویق‌هایی را با به‌کارگیری سیاست‌های درست انگیزشی برای تسهیم دانش ایجاد کند و زحمات دانش گر را برای تبدیل کردن دانش ضمنی به دانش صریح قابل‌درک برای دیگر کارکنان، جبران کند. (تعریف و تمجید کلامی و حمایت‌های اجتماعی، پاداش‌های مالی، پیشرفت شغلی و پرداخت‌های جبرانی) در اینجا موضوع مهمی که مطرح می‌شود این است که این انگیزه باید در بین دریافت‌کنندگان دانش نیز وجود داشته باشد.

مدیریت دانش، رویکرد جامع و یکپارچه‌ای را برای شناسایی، سازمان‌دهی، اشاعه و کاربرد دانش، به‌منظور خلق ارزش از سرمایه‌های نامشهود در سازمان فراهم می‌کند؛ پس درنهایت متناسب‌سازی دانش در جهت ایجاد خلق ارزش است، زیرا این دانش باید در محصولات و خدمات سازمان به‌کاررفته شود و بعد از به‌کاررفته شدن، شرکت می‌تواند راجع به متناسب بودن آن تصمیم بگیرد، به عبارتی کاربرد قدرتمند از دانش عامل اصلی برای مبارزه در عصر حاضر است.

مایکل زَک  پس از کار کردن با بیش از 30 شرکت، یک سازمان دانش‌محور را متشکل از چهار ویژگی می‌داند که به‌طور خلاصه عبارت‌اند از: فرآیند، مکان، هدف، چشم‌انداز

ادامه مطالب

فرآیند: به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که برخی مرتبط با محصول یا خدمت تولیدشده و برخی به همان میزان اهمیت ولی فرعی هستند. یک سازمان دانش‌محور به دو فرآیند مرتبط که در زیر این فرآیندهای مستقیم قرار دارند نیز می‌پردازد. این دو فرآیند عبارت‌اند از: کاربرد مؤثر دانش موجود و خلق دانش جدید. اهداف این فرایندها عبارت‌اند از: اطمینان از اینکه دانش از یک بخش سازمان در فعالیت‌های سایر بخش‌ها نیز به کار می‌رود؛ اطمینان از اشتراک‌گذاری دانش در طی زمان به‌منظور بهره‌مندی شرکت از تجارب گذشته؛ ایجاد نمودن شرایطی برای کارکنان در بخش‌های گوناگون جهت همکاری در ایجاد دانش جدید.

مکان: به مرزهای سازمان برای اشتراک‌گذاری و ایجاد دانش اطلاق می‌شود. در اقتصاد امروز مکان محدود به مرزهای فیزیکی سنتی و محدودیت‌های قانونی شرکت نیست؛ بنابراین سازمان دانش‌محور مجموعه‌ای از افراد و منابع حمایت‌کننده هستند که از طریق ارتباطات مستمر، دانش را خلق کرده و به کار می‌برند. این‌گونه سازمان‌ها مرزی نامشخص، قابل‌انعطاف و پویا دارند. سازمان دانش‌محور، دانش را در هرکجا که باشد جستجو کرده و به همکاری با  هرکسی که بتواند به یادگیری آنچه سازمان نیاز دارد کمک نماید، می‌پردازد. گاهی اوقات سازمان یادگیرنده نگرانی درباره‌ی اینکه چه کسی برای چه کسی کار می‌کند را خاتمه داده و در عوض بر این مسئله تمرکز می‌کند که چه کسی نیاز دارد با چه کسی کار کند.

هدف: به مأموریت و استراتژی سازمان اطلاق می‌شود. سازمان دانش‌محور تشخیص می‌دهد که دانش یک منبع استراتژیک کلیدی است و از خود می‌پرسد: چه چیزی لازم است بدانیم تا بتوانیم استراتژی موردنظر خود را تدوین و اجرا کنیم؟ چه می‌دانیم؟ رقبای ما چه می‌دانند؟ شکاف بین آنچه یک سازمان می‌داند و آنچه نیاز دارد بداند، توجه را به درون سازمان جلب می‌کند؛ شکاف بین آنچه سازمان می‌داند و آنچه رقبایش می‌دانند، توجه را به خارج سازمان جلب می‌کند (SWOT). شرکت‌ها باید تلاش نمایند تا این دو شکاف دانشی داخلی و خارجی را هرچه سریع‌تر و مؤثرتر از رقبایشان پر کنند.

چشم‌انداز: دیدگاهی است که از سازمان در آینده داریم. سازمان دانش‌محور دانش را در تمامی ابعاد عملکرد خود لحاظ نموده و با هر فعالیتی به‌عنوان یک فعالیت بالقوه‌ی بهبوددهنده‌‌ی دانش رفتار می‌کند. سازمان دانش‌محور از دانش و یادگیری به‌عنوان معیار اولیه‌ی ارزیابی روش سازمان‌دهی، محصول تولیدی، موقعیت سازمان، استخدام افراد، روش ارتباط با مشتری، تصویر سازمان و ماهیت رقابت استفاده می‌کند.

در پایان امام علی (علیه‌السلام) به مالک اشتر توصیه فرمودند: ‌ای مالک مبادا طوری مدیریت کنی که دانایان به سکوت و عزلت بگرایند و نادانان بر صدر نشینند!

نویسنده: عارفه داودی – پژوهشگر حوزه مدیریت

بازاریابی کل‌نگر، دیدگاه فرآیندی به بازاریابی

امروزه خیلی از ما کلمه بازاریابی و فروش را برای موفقیت یک کسب­و­کار می­شنویم و در موردش فکر می­کنیم، نظر می­دهیم و حتی اجرا می­کنیم. در این حوزه افرادی که دارای درک عمیقی از بازاریابی هستند، موفق می­شوند. برخی هم که شکست می­خورند به دنبال توجیه شکست خود بدون در نظر گرفتن عدم درک عمیق خود از بازاریابی، هستند.

بازاریابی یعنی مواجه‌شدن و پاسخ گفتن به نیازهای مشتریان. بازاریاب به دنبال شناسایی نیازهای سودآور در بازار است و برای رسیدن به سود موردنظر برای آن­ها راه‌حل (Solution) ارائه می­دهد. بازاریابی فرآیندی است که ارزش منحصربه‌فردی را ایجاد می­نماید، با مشتریان ارتباط برقرار می­کند و ارزش را به مشتری می­رساند. مدیریت بازاریابی هنر و علم انتخاب بازار هدف و دستیابی، نگهداری و رشد بازار از طریق ایجاد ارزش، برقرار ارتباط و تحویل ارزش به مشتریان است. بازاریابی با شناسایی مشتریان بالقوه، نیازها را شناسایی می­نماید و محصولات متناسب با این نیازها را تولید می­نماید و با ایجاد آگاهی، این محصولات را به مشتریان بالقوه می­رساند.

فعالیت‌های بازاریابی سبب تعامل و مشارکت مردم با سازمان­ها می­گردد. یک برنامه بازاریابی خوب و موفق نیازمند یک دیدگاه کل­نگر است. سازمان­هایی که بتوانند مفهوم بازاریابی کل­نگر (Holistic Marketing) را اجرا نمایند، موفق خواهند شد.

بازاریابی کل‌نگر، دیدگاه فرآیندی به بازاریابی

بازاریابی کل­نگر می­گوید که شما برای داشتن یک بازاریابی موفق چهار بعد را در سازمان خود ایجاد نمایید. با توجه به روندها و پیش­بینی­ها در قرن 21، کسب­وکارها باید روش­های جدیدی را استفاده نمایند تا موفقیت خود را تضمین نمایند. مفهوم بازاریابی کل­نگر به توسعه و طراحی فرآیندها و فعالیت­های بازاریابی با دیدی جامع تأکید ­می­کند. چهارعنصر اصلی این مفهوم عبارت‌اند از:

بازاریابی رابطه­مند، بازاریابی یکپارچه، بازاریابی داخلی، عملکرد بازاریابی

بازاریابی رابطه به این اشاره دارد که شما باید روابط خودتان با مشتریان، ذینفعان، شرکا را شناسایی کنید. روابط کلیدی خود را عمق ببخشید و سعی در حفظ این روابط داشته باشید. برای ایجاد این روابط، بازاریابان نیازمند جمع­آوری اطلاعات دقیقی از اهداف، علائق، ظرفیت­ها و منابع و نیازهای این افراد و سازمان­ها هستند. نتیجه نهایی بازاریابی روابط، ایجاد یک سرمایه منحصربه‌فرد به نام بازاریابی شبکه­ای است که کسب­و­کار به‌وسیله روابط این شبکه حمایت و قوی می­شود. شما باید در سازمان علاوه بر تمرکز مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM)، مدیریت ارتباط با شرکا (PRM) را هم راه‌اندازی و مدیریت نمایید و برای شرکای خودتان ارزش­آفرین باشید.

بازاریابی یکپارچه زمانی اتفاق می­افتد که بازاریاب فعالیت­های بازاریابی را ایجاد نماید و بر اساس این فعالیت­ها برنامه بازاریابی را تدوین نماید که برای مشتریان و مصرف­کنندگان ارزش­آفرین باشد، آگاهی این ارزش را در بین بازار هدف ایجاد نماید و درنهایت آن را در دسترس مشتریان قرار دهد. یکپارچگی بازاریابی به‌منزله درگیر نمودن تمامی واحدهای سازمانی جهت تولید یک محصول یا خدمت مناسب با نیاز مشتری، ارائه و معرفی مناسب آن به مشتری، در دسترس قرار دادن آن و کنترل بازخوردهای پس از مصرف محصول و خدمت می­باشد.

بازاریابی داخلی یک از المان­های بازاریابی کل­نگر است که وظیفه جذب، استخدام، آموزش و انگیزش کارکنانی که می­خواهند به مشتریان خدمت ارائه دهند را تحت نظر دارد. این المان تضمین می­کند که هرکسی در سازمان اصول بازاریابی را پذیرفته است. بازاریابان باهوش تشخیص داده­اند که فعالیت­های بازاریابی در داخل سازمان بسیار مهم­تر از فعالیت­های بازاریابی خارج از سازمان است. این المان سبب می­گردد که کارکنان آماده ارائه خدمات عالی به مشتریان شوند و بعدازآن است که تجربه خرید خوب در مشتریان در مواجه با این آمادگی روانی کارکنان شکل می­گیرد.

عملکرد بازاریابی

تا حالا کسی راندیدم که کاری را انجام دهد ولی آن را ارزیابی نکند. سنجش عملکرد بازاریابی نیز نیازمند این است که بدانیم فعالیت­های بازاریابی ما چه میزان بازگشت سرمایه مالی و غیرمالی، ملموس و غیرملموس داشته است. بازاریابان برجسته به‌طور فزاینده از معیارهای مالی و میزان فروش عبور نموده و معیارهایی چون وفاداری مشتریان، ارزش ویژه برند، سهم بازار، کیفیت محصولات و … را مورد ارزیابی عملکرد خود قرار می­دهند.

پس نگاه جامع و کل­نگر به مباحث بازاریابی در یک سازمان سبب می­شود که مدیران، استراتژی تغییر ساختار سنتی را به‌گونه‌ای طراحی نمایند که بازاریابی به‌عنوان یک عملگر پشتیبانی‌کننده و اجرایی بتواند با مدیران ارشد ارتباط عمودی خود را تقویت نماید و با واحدهای دیگر ارتباط افقی را ایجاد نماید.

شکل شماره 1

نویسنده: علیرضا سرحدی / کارشناس ارشد مدیریت

برندی که شما نامیده می‌شوید؟

برند شخصی (قسمت دوم)

در این شماره قصد داریم شما را با مزایای برند  سازی شخصی و فرآیند ایجاد برند شخصی آشنا نماییم. هنگامی‌که فرد یک برند را کشف و ایجاد کرده و آن را پرورش دهد، منافع بسیاری به دست خواهد آورد، شامل: 1. افزایش در معرض دید بودن و حضور 2. ایجاد تمرکز مشخص بر حرفه یا کسب‌وکار خود 3. بالا بردن درآمد فرد، افزایش پاداش او 4. رونق یافتن در طول رکودهای اقتصادی 5. توسعه یافتن به حوزه‌های جدیدی از کسب‌وکار 6. درنهایت دستیابی به اهداف 7. شناخت بهتر خود 8. افزایش اعتمادبه‌نفس.

برند سازی شخصی درباره تأثیرگذاری است، یعنی قدرت تأثیرگذاری بر تصمیمات، گرایش های خرید دیگران. برخی از منافع متمایز یک برند شخصی عالی به شرح زیر می‌باشد:

• اعطای جایگاه ذهنی برتر: هنگام اندیشیدن در مورد یک پروژه یا فرصت که در آن فرد یکی از بی‌شمار داوطلبان است، نام فرد یکی از نخستین نام‌هایی است که به ذهن می‌رسد.
• افزایش نفوذ و اعتبار تصمیمات: داشتن موقعیتی به‌عنوان یک متخصص در یک قلمرو، به معنی احتمال بیشتر برای باور و اجرای بیانیه‌ها و تصمیمات می‌باشد.
• قرار دادن فرد در نقش رهبری: یک برند شخصی قدرتمند، افراد را تشویق می‌کند که فرد را در رأس قرار دهند.
• افزایش اعتبار: اعتبار می‌تواند ناشی از دستاوردها، جایگاه دانش یا حتی سبک شخصی باشد. اعتبار به اعمال فرد وزن بیشتری داده و در معرض دید بودن او را افزایش می‌دهد.
• مجذوب ساختن: این مورد یکی از قدرتمندترین نیروهای برند سازی شخصی است، توانایی ایجاد ” هاله” شخصی که افراد درست را جذب می‌کند.
• اضافه کردن ارزش درک شده به آنچه فرد می‌فروشد: یک برند شخصی که صداقت، دانش و هوش را منتقل کند، فروش را افزایش خواهد داد چرا که مشتری درک می‌کند که ارتباط با شخص، ارزش را افزایش می‌دهد.
• شناخته شدن: شناخت تنها در مورد خود نیست بلکه با اعتبار و فرصت‌ها نیز در ارتباط است. پنهان کردن برندهای شخصی بزرگ مشکل است و اگر نشان فرد بر روی یک پروژه یا محصول باشد، افراد آن را خواهند شناخت.
• پیوستگی با روندها: یک برند شخصی می‌تواند فرد را به‌عنوان بخشی از یک روش یا فناوری جذاب در کسب‌وکار قرار دهد.
• افزایش درآمد بالقوه: با ترکیب برخی یا همه منافع گفته‌شده، یک برند شخصی می‌تواند موجب ترفیع فرد، افزایش فروش خدمات، یا افزایش ادراک از تخصص او شود به‌طوری‌که فرد بتواند پاداش بیشتری تقاضا کند.

حال که با مزایای برند سازی شخصی آشنا شدید، فرآیند ایجاد برند شخصی را برای شما شرح می‌دهیم. فرآیند برند سازی شخصی منعکس‌کننده فرآیند برند سازی محصول یا شرکت بوده و باید از سه مرحله گسترده پیروی کند که به‌طور خلاصه به‌عنوان “استخراج، ابراز و انتشار” بیان می‌گردد. در وهله اول، افراد تشویق می‌شوند که به درون خود بنگرند تا ویژگی‌های متمایزکننده کلیدی را بیابند. سپس ” یک بیانیه برند شخصی” برانگیزاننده پیرامون این مجموعه ویژگی‌ها، ایجاد کنند. درنهایت، یک استراتژی برای ایجاد برندی که برای دنیای بیرون نیز مشهود باشد، ایجاد کنند. درواقع برند سازی برای افراد پیرامون یافتن “ایده بزرگ” آن‌ها، خود واقعی و قرار دادن آن در دنیای بیرون به‌منظور تحقق خود است. چهار مرحله‌ای که فرد هنگام ایجاد برند شخصی قدرتمند و قابل‌باور باید آن‌ها را طی کند، عبارت‌اند از:

1. تعریف و تنظیم بلندپروازی شخصی خود: این به معنی ارزیابی چشم‌انداز، رسالت و نقش‌های کلیدی شخصی فرد و مشهود ساختن آن‌ها است. این مرحله پیرامون ایجاد خودآگاهی و شناسایی رؤیاها است: شامل اینکه فرد چه کسی می‌باشد، چه چیزهایی برای او مهم است، چه چیز او را منحصربه‌فرد، خاص و متفاوت می‌سازد و ارزش او چیست.
2. تعریف و تنظیم یک پیمان برند شخصی معتبر: به‌نحوی‌که بتوان از آن به‌عنوان نقطه کانونی رفتار و اعمال استفاده کرد. بیانیه برند شخصی شامل مجموعه‌ای از: بلندپروازی، اهداف برند، تخصص، ویژگی‌های خدمات برتر و قلمرو فرد است.
3. تنظیم یک چک‌لیست شخصی متعادل: در این مرحله تأکید بر ایجاد یک برنامه کاری منسجم و متعادل بر مبنای بلندپروازی شخصی فرد است. این مرحله پیرامون ترجمه بلندپروازی و برند شخصی فرد به اهداف، مراحل و اقدامات بهسازی شخصی است به شیوه‌ای که جامع و متعادل بوده و قابل مدیریت و قابل‌اندازه‌گیری باشد.
4. اجرا و ترویج برند شخصی: برند سازی شخصی هیچ ارزشی ندارد مگر اینکه به واقعیت تبدیل شود؛ بنابراین برند شخصی باید به‌گونه‌ای اثربخش، ایجاد و حفظ شود.

درواقع می‌توان گفت در مرحله کشف، شما باید به شناخت خود، ارزش‌های خود، صفات منحصربه‌فرد و مأموریت خود بپردازید. در مرحله خلق، باید موارد بازاریابی را برای مشخص کردن گوشه بازار خاص ایجاد نمایید. در مرحله ارتباط، باید امکان دیده شدن توسط مردم را فراهم نمایید. در مرحله نگهداری، باید از به‌روز بودن برند اطمینان حاصل نمایید.

نویسنده : دکتر شیوا شعبانی پژوهشگر و مدرس دانشگاه

نخستین جشنواره کارآفرینی آموزشی (دانشگاه شهید بهشتی)

یاددهی نوآورانه، یادگیری کارآفرینانه و هم‌آفرینی ارزشی

در عصر دانش و دانایی، جامعه متمول جامعه‌ای است که در آن افراد یادگیرنده، خواهان خانواده، مدرسه و سازماني یادگیرنده باشند. بحث کیفیت و چگونگی یادگیری و کاربردی بودن آن همواره یکی از دغدغه‌های مهم هر جامعه‌ای است. امروزه به‌ویژه با ورود فناوری‌های یادگیری، شیوه‌های سنتی جای خود را به سبک‌های جدیدی چون یادگیری سیار، بازی و مانند آن داده است. معلم و مدرسی که با شیوه‌های نوآورانه تدریس آشنا باشد، تأثیرگذارتر نیز می‌گردد. همه ما به دنبال یادگیری کاربردی و خلاقانه‌ایم تا بتوانيم خوب زندگي كنيم، كار خوب پيدا كنيم و يا کسب‌وکاری نوآورانه که مسئله‌ای از مسائل جامعه حل کند را ايجاد نماییم. این فرآیند مستلزم یک تعامل و رابطه میان نهادهای مختلف است. آموزش رسمي و غيررسمي، علمي، هنري، ورزشي و… در اين جامعه در تلاش‌اند كه به ايجاد تجربه مطلوب از یادگیری‌های ارزش‌مدار بپردازند. تجربه‌ای كه افراد آرزوي تكرارش را داشته باشند.

نخستين جشنواره كارآفريني آموزشي در تلاش است یاددهي نوآورانه و يادگيري كارآفرينانه را در جامعه ترويج کند. این مسیر به‌درستی پیش نخواهد رفت مگر همه نهادها، مسئولان، فرهيختگان، مربيان و اساتید کمک كنند و پايدار و خوش‌بینانه نخواهد بود مگر رضايت الهي را در نظر داشته باشد.

مخاطبان و حامیان جشنواره:

مخاطبان اصلی این بخش، دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی و سایر دانشجویان دانشگاه هستند. عنوان کارگاه‌های آموزشی پیشنهادی که با اهداف رویداد، تناسب داشته و به نظر می‌رسد از سوی دانشجویان و سازمان‌ها مورد استقبال قرار بگیرد عبارت‌اند از:

• بازاريابي ديجيتال در صنعت آموزش
• طراحی مدل‌های نوین کسب‌وکارهای آموزشی

همچنین از حامیان جشنواره می‌توان به دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران، مرکز همکاری‌های فناوری و نوآوری ریاست جمهوری و همچنین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اشاره کرد.

تصویر شماره 2

کارآفرینی آموزشی چیست؟

کارآفرینی آموزشی، کسب‌وکاری است که در فرآیندها، محصولات، خدمات، مشتریان، منابع و ساختارهای رسمی و غیررسمی آموزشی دارای نوآوری است و معمولاً در بخش خصوصی و شرایطی که به تقاضاها در حوزه‌ی آموزش پاسخ داده نشده است، راه‌اندازی می‌شود.

یاددهی نوآورانه، یادگیری کارآفرینانه و همی‌آفرینی ارزشی

نخستین جشنواره کارآفرینی آموزشی با شعار “یاددهی نوآورانه، یادگیری کارآفرینانه و هم آفرینی ارزشی “ در روزهای 15 و 16 آبان ماه 1396، باهدف شناسایی کسب‌وکارهای نوآورانه آموزشی و تشویق دانشجویان و جامعه به‌سوی کارآفرینی آموزشی برگزار شد.

دکتر فرنوش اعلامی دبیر علمی جشنواره کارآفرینی آموزشی در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی و اطلاع‌رسانی، شناسایی، معرفی و تقدیر از کارآفرینان موفق عرصه آموزش، افزایش شناخت دانشجویان از فرصت‌های شغلی در حوزه آموزش، گسترش ارتباط دانشکده با سازمان‌های دولتی و غیردولتی مرتبط با اشتغال و کارآفرینی، ایجاد شور و شوق و افزایش انگیزه و تحرکات دانشجویی در راستای شغل و حرفه و فرصت تعامل و تبادل، ارائه خدمات ، میان مؤسسات کارآفرین در عرصه آموزش را از دیگر اهداف این همایش عنوان کرد.

عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، افزود: “با توجه به اهمیت آموزش، در ارتقای اصلی‌ترین زیرساخت‌های یک جامعه و با عنایت به اهمیت به‌روز بودن و متناسب بودن آموزش با اقتضائات روز جامعه، کارآفرینی آموزشی از اهمیتی دوچندان برخوردار می‌شود تا جایی که برخی حتی آن را پیش‌نیاز برخورداری از یک نظام آموزشی مؤثر و موفق می‌دانند.”

دبیر علمی جشنواره، خاطرنشان کرد: “این جشنواره توسط گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی و با حمایت معاونت فرهنگی – اجتماعی دانشگاه برگزار شد و شامل شش بخش سخنرانی و ارائه تجارب کارآفرینان آموزشی، نشست تخصصی، کارگاهی، نمایشگاهی و بازدید، مسابقه کارآفرینی آموزشی و تقدیر از کارآفرینان آموزشی برگزیده بود.”

وی، با اشاره به برگزاری کارگاه‌های آموزشی در این جشنواره تصریح کرد: کارگاه “بازاریابی دیجیتال در صنعت آموزش “ برای نخستین بار در جشنواره کارآفرینی آموزشی توسط مهندس مهدی فریمانی برگزار شد؛ همچنین کارگاه‌های “بررسی راهکارهای شایع در محصولات یادگیری: ۱۹ روش درآمدزایی محصولات آموزشی در دنیا “، “طراحی سرویس‌های یادگیری الکترونیکی با رویکرد نیاز نسل‌های بعد “ و “طراحی محصولات فناوری یادگیری با روش‌های تفکر طراحی “ نیز با حمایت مرکز همکاری‌های فناوری و نوآوری ریاست جمهوری، برگزار شد.

دکتر اعلامی، در پایان اظهار امیدواری کرد، این جشنواره بتواند با ایجاد فرصت تعامل و تبادل دانش، خدمات و محصولات میان مؤسسات کارآفرین در عرصه آموزش و دانشگاه، زمینه را برای ایجاد انگیزه، شور و اشتیاق میان دانشجویان برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوآورانه آموزشی فراهم آورد و مدعی باشیم که آموزش فرصت خوبی برای کسب درآمد و از همه مهتر ارزش‌آفرینی اجتماعی است و کارآفرین توسعه‌یافته توسط آموزش، مجدد به دامان آموزش برگردد تا دین خود را بدان ادا و موجبات توسعه آموزش را مهیا سازد.

نرگس سقازاده

نویسنده: نرگس سقازاده / پژوهشگر حوزه مدیریت

نمایشگاه بین‌المللی دستاوردهای پژوهش و فناورانه

(به مناسبت هفته پژوهش)

حضور هم‌زمان دو نمایشگاه “دستاوردهای پژوهش و فناورانه” و “صنایع چاپ و بسته‌بندی و صنایع وابسته” رنگ و بوی خاصی به سالن‌های نمایشگاه بین‌المللی تهران داده بود.

در این نمایشگاه، حضور فعال دانشگاه‌های آزاد و دولتی، مراکز رشد و فناوری، اساتید و دانشجویان، پرشورتر از سال‌های گذشته به چشم می‌خورد.

نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و فناورانه به‌عنوان مهم‌ترین رویداد پژوهشی و فناوری امسال با حضور ریاست محترم دانشگاه آزاد اسلامی، جناب آقای دکتر فرهاد رهبر، کار خود را آغاز کرد. دکتر رهبر در بازدید از نمایشگاه بر تجاری‌سازی محصولات و همچنین تلاش دانشجویان این دانشگاه تأکید کرد.

وی در این بازدید از رسانه‌های دانشگاه آزاد خواست تا به معرفی نوآوری‌ها، اختراعات و محصولات پژوهشی دانشگاه آزاد بپردازند.

دستاوردهای پژوهش و فناورانه

تصویر شماره 2

در این نمایشگاه غرفه‌هایی همچون جهاد دانشگاهی، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران، پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد، وزارت نفت و … حضور داشتند.

تصویر شماره 3

حضور دکتر فرهاد رهبر

در این بازدید، دکتر بیژن رنجبر معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد، دکتر داود ثمدی مدیرکل توسعه فناوری و ارتباط با صنعت دانشگاه و دیگر مسئولین، دکتر فرهاد رهبر را همراهی نمودند.

وحید احمدی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم در نشست خبری خاطرنشان کرد: از مهم‌ترین اهداف برای برگزاری هفته پژوهش، ایجاد و احیای تفکر پژوهش و فناوری در اذهان عموم، افراد خاص، محققان و دانشجویان است. وی افزود: سوق دادن پایان‌نامه‌ها به سمت تولید و تقاضای کشور جهت مأموریت گرا کردن پژوهش، از مهم‌ترین اهداف ستاد پژوهش و فناوری است.

وی با ارائه گزارشی در زمینه قراردادهای نمایشگاه‌ها گفت: سال گذشته 41 میلیارد و 478 میلیون تومان قرارداد پژوهشی در نمایشگاه به ثبت رسید که در مقایسه با امسال پیش‌بینی می‌شود حجم قراردادها به 100 میلیارد تومان افزایش یابد.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره تجلیل از پژوهش و فناوری دانش‌آموزی گفت: این جشنواره نیز با حضور دانش آموزان و تقدیر از 21 گروه دانش‌آموزی برگزار می‌شود. همچنین تجلیل از ایده‌های برتر، تشویق از حامیان و خیران حوزه پژوهش و فناوری و انتخاب و معرفی استان‌های برتر ازجمله برنامه‌های هفته پژوهش و فناوری است.

احمدی گفت: یکی از فعالیت‌های جدید امسال طبقه‌بندی و استاندارد کردن فناوری‌هایی است که در نمایشگاه‌های دستاوردهای فناوری عرضه می‌شود.

معاون پژوهشی وزیر علوم گفت: امسال همه مراحل جشنواره، الکترونیکی شده و حتی دستاوردهایی که به جشنواره ارسال‌شده نیز به‌صورت الکترونیکی ارسال‌شده است.

احمدی گفت: شعار هفته پژوهش تقاضامحور، تجاری‌سازی فناوری و زیربنای اقتصادی و همچنین روزهای این هفته با عنوان پژوهش فناوری و مدرسه، پژوهش فناوری و دانشگاه کارآفرین، پژوهش فناوری و صنعت، پژوهش فناوری اقدام و عمل، پژوهش فناوری و حامیان پژوهش، ایده برتر سرمایه ملی، پژوهش فناوری و حوزه و دانشگاه نام‌گذاری شده است.

وی اضافه کرد: امسال طرح‌هایی که موردتقدیر قرار می‌گیرند طرح‌هایی هستند که عملیاتی و تأثیرگذارند.

وی گفت: سیاست ما این است که هر استان یک پارک علم و فناوری داشته باشد که بتواند نیاز استان را برطرف کند و در صورت نیاز در کنار این پارک‌ها، مجوزهای دیگری به‌تناسب نیازهای استان به‌صورت تخصصی داده‌شده است.

معاون پژوهشی وزیر علوم در زمینه بودجه پژوهشی 96 گفت: اطلاعی از بودجه ندارم چون فقط کلیات آن تصویب‌شده است و هنوز به مجلس نرفته است.

تصویر شماره 4

در بخش دیگر این نمایشگاه، غرفه جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی حضور فعالی را رقم زد. رئیس مرکز تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه شهید بهشتی افزود: نمایشگاه‌ها جهت ارائه بهتر محصولات به‌ویژه محصولات پژوهشی باید به سمت کاملاً تخصصی حرکت داشته باشند.

در گوشه و کنار این نمایشگاه شاهد برگزاری چندین نشست تخصصی زیر نظر اساتید برجسته، تحت عناوینی ازجمله: تجاری‌سازی محصولات پژوهشی، قوانین حاکم بر تجاری‌سازی، برند سازی، طراحی کسب‌وکار، مهارت‌های ارتباطی در کارآفرینی، مراحل و نحوه ارائه ایده به سرمایه‌گذاران بودیم.

ازجمله اساتید برجسته‌ی این نشست‌ها می‌توان به مدرسانی همچون: خانم دکتر گلرد، خانم صفر زاده نیا و آقای برزگر خلیلی اشاره کرد.

تصویر

نویسنده: نرگس سقازاده / پژوهشگر حوزه مدیریت