دوران پسا کرونا، زیان کسب و کارهای از بین رفته باز نخواهد گشت
دوران پسا کرونا، زیان کسب و کارهای از بین رفته باز نخواهد گشت
شیوع بیماری همهگیر کرونا مناسبات اقتصادی و مالی را برای همیشه تغییر خواهد داد. پس از چندین هفته قرنطینه، غم از دست رفتن جانهای بیشمار، و متوقف شدن بخش اعظم اقتصاد جهانی، هنوز هم بهترین شیوه برای توصیف این لحظه تاریخی، عدم اطمینان است. آیا تجارتها کار خود را از سر میگیرند و فرصتهای شغلی باز میگردند؟ آیا مردم دوباره میتوانند سفر کنند؟ آیا سیل پول جاری شده از بانکهای مرکزی و دولتها برای جلوگیری از رکود عمیق و ماندگار، کافی خواهد بود؟ تنها یک مسأله قطعی است: شیوع این بیماری همهگیر به تغییر و تحولات دائمی در قدرت سیاسی و اقتصادی خواهد انجامید که بسیاری از آنها در آینده نزدیک آشکار میشوند. در همین ارتباط «فارین پالیسی» از 9 متفکر پیشرو در جهان درخواست کرده که پیشبینیهای خود را در این باره مطرح کنند.
خطر واقعی، سوءاستفاده سیاستمداران از ترسهای ما است
گیتا گاپیناث
اقتصاددان ارشد صندوق بین المللی پول
در چند هفته گذشته زنجیرهای از حوادث- از دست رفتن غمانگیز زندگی، فلج شدن زنجیرههای تأمین جهانی، وقفه در حمل و نقل تجهیزات پزشکی بین کشورهای متحد، و شدیدترین رکود اقتصادی جهانی از دهه 1930- آسیبپذیری ناشی از مرزهای باز را به نمایش گذاشت.
حمایت از اقتصاد یکپارچه جهانی پیش از «کووید19» رو به کاهش بود و اکنون، این بیماری همهگیر ارزیابی مجدد هزینهها و مزایای جهانی شدن را تسریع خواهد کرد. شرکتهایی که بخشی از زنجیرههای تأمین جهانی هستند، مخاطرات ذاتی وابستگیهای متقابل و خسارات ناشی از اختلال را از نزدیک درک کردهاند. این شرکتها به احتمال زیاد در آینده مخاطرات این وابستگی را جدیتر خواهند گرفت که نتیجه، زنجیرههای تأمین محلیتر، با ثباتتر و کمتر جهانی میشود. در بازارهای نوظهور که به تازگی به روی جهانیسازی آغوش گشوده و شاهد جریان مداوم سرمایه بودند، کنترل مجدد سرمایه در تلاش برای محافظت در برابر نیروهای بیثباتکننده اقتصادی را شاهد خواهیم بود و حتی وقتی تدابیر مهار به تدریج در سراسر جهان گسترده شود، باز هم احتمالاً افراد با ارزیابی مخاطرات سفر، احتمالاً چندان تمایلی به آن نشان نخواهند داد.
با این حال، خطر واقعی این است که این تغییر شخصی در رویه زندگی و فاصله گرفتن افراد و شرکتها از جهانی شدن توسط برخی سیاستگذاران که از ترس از مرزهای آزاد سوءاستفاده میکنند، تشدید شود.
ممکن است آنها محدودیتهای حمایت از تولیدات داخلی را تحت عنوان خودکفایی به تجارت تحمیل کنند و به بهانه بهداشت عمومی مانع از رفت و آمد آزادانه افراد شوند. حذر از چنین نتیجهای و حفظ روحیه وحدت بینالمللی که در بیش از 50 سال گذشته دوام داشته، اکنون در دست رهبران جهانی است.
باید بین «جهانی شدن» و «خودکفایی» توازن برقرار شود
جوزف ای. استیگلیتز
پروفسور اقتصاد در دانشگاه کلمبیا و برنده نوبل اقتصادی سال 2001
کارشناسان اقتصادی عادت داشتند درخواستها از کشورها برای اجرای سیاستهای امنیت غذایی یا انرژی را به استهزا بگیرند. استدلال آنها هم این است که در دنیای «جهانی شده» که مرزها در آن اهمیتی ندارند، در صورت مواجهه با مشکل همواره میتوانیم به دیگر کشورها متوسل شویم. اکنون، به طور ناگهانی مرزها اهمیت پیدا کردهاند چرا که کشورها ماسک و تجهیزات پزشکی خودشان را برای خودشان نگه داشته و برای تأمین منابع به مشکل برخوردهاند. بحران ویروس کرونا یادآور شد که هنوز هم واحدهای اساسی سیاسی و اقتصادی مبتنی بر کشور است. معمولاً برای ساخت زنجیرههای تأمین به ظاهر کارآمد، سراسر جهان را به دنبال پایینترین هزینه تولید در هر پیوند در زنجیره میگردیم. اما این کوتهبینی به ایجاد سیستمی بدون مقاومت، به طور نامناسبی متنوع و آسیبپذیر در برابر تداخلها انجامیده است. تولید و توزیع بهموقع، با موجودی کم یا بدون موجودی، ممکن است مشکلات کوچک را دوام آورد، اما در مواجهه با اختلالی ناگهانی در هم میشکند. درس مقاومت را باید از بحران مالی سال 2008 میآموختیم. یک سیستم مالی به هم پیوسته ایجاد کرده بودیم که ظاهراً کارآمد و شاید در جذب شوکهای کوچک خوب، اما ذاتاً شکننده بود. اگر کمکهای گسترده دولتی نبود، سیستم با ترکیدن حباب املاک و مستغلات در هم میشکست. آشکارا آن درس را فراموش کردیم. سیستم اقتصادی که بعد از کرونا ایجاد میکنیم باید کمتر کوتهبینانه، مقاوم و حساستر به این واقعیت باشد که جهانیسازی اقتصادی خیلی سریعتر از جهانیسازی سیاسی پیش رفته است. تا زمانی که شرایط اینگونه باشد، کشورها باید برای به دست آوردن توازن بهتر بین استفاده از جهانیسازی و درجه لازم برای اعتماد بهنفس تلاش کنند.
حال و هوای جنگ دریچهای به روی تغییرات گشوده است
رابرت جِیو شیلر
پروفسور اقتصاد در دانشگاه ییل و برنده نوبل یادواره اقتصادی سال 2013
یک سری تغییرات اساسی هراز گاهی، و عمدتاً در زمان جنگ اتفاق میافتد. اکنون نه یک دشمن خارجی، که بیماری همهگیر «کووید19» همان حال و هوای زمان جنگ را ایجاد کرده که چنین تغییراتی در آن امکانپذیر به نظر میرسد.
این جو با روایاتی از رنج و حرکات قهرمانانه درست همپای بیماری در حال گسترش است. جنگ مردم را نه تنها در داخل یک کشور، که در میان کشورهایی با دشمن مشترکی مانند همین ویروس، به هم نزدیک میکند. آنهایی که در کشورهای پیشرفتهتر زندگی میکنند با آنهایی که در کشورهای فقیر رنج میکشند، بیشتر همدردی میکنند چون همه تجربه مشابهی را پشت سر میگذرانند. شیوع این بیماری همچنین سبب شده افراد بسیاری از طریق برنامههایی مانند «زوم» با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. جهان ناگهان کوچکتر و صمیمیتر شده است.
امید بر آن است که شیوع این بیماری همهگیر دریچهای به ایجاد شیوهها و نهادهای جدید برای مقابله با رنجها، از جمله اقدامات مؤثرتر برای متوقف کردن حرکت به سمت نابرابری بیشتر، گشوده باشد. شاید پرداختهای فوریتی بسیاری از دولتها به افراد مسیری به سمت یک درآمد پایه جهانی باشد. از آنجا که همه جهان در این جنگ در یک جبهه هستند، شاید اکنون انگیزه لازم برای ایجاد مؤسسات بینالمللی جدید فراهم آمده باشد. حال و هوای جنگ از بین میرود، اما چنین نهادهایی باقی خواهند ماند.
یک میخ دیگر بر تابوت جهانی شدن
کارمِن ام. رِینهارت
پروفسور مالی بینالمللی در دانشکده کندی هاروارد
جنگ جهانی اول و رکود اقتصادی جهانی در اوایل دهه 1930 میلادی دوره قبلی جهانی شدن را با مشکل مواجه ساخت. جدای از موانع تجاری و کنترل سرمایه، توضیح مهم برای این مسأله این است که بیش از 40درصد از کل کشورهایی که آن زمان دچار رکود شده بودند تا دهه 1950 یا بعد از آن ارتباط خود را با بازارهای سرمایه جهانی قطع کردند. با پایان جنگ جهانی دوم، سیستم جدید برتون وودز کنترلهای گسترده بر جریان سرمایه را به سرکوب مالی داخلی افزود.
از زمان بحران مالی 2008 و 2009 چرخه جهانی سازی مدرن به طور مداوم متحمل ضرباتی شده است: بحران بدهی اروپا، برگزیت، جنگ تجاری ایالات متحده و چین و ظهور پوپولیسم در بسیاری از کشورها که تعادل را به سمت تعصبات داخلی بر هم زده است.
بیماری همهگیر کرونا اولین بحران از دهه 1930 به شمار میرود که اقتصادهای پیشرفته و در حال توسعه را به طور یکسان درگیر کرده است.
رکود اقتصادی ناشی از آن میتواند عمیق و طولانی باشد. احتمالاً بدهیهای دولتها افزایش خواهد یافت و فریادها برای محدود کردن تجارت و گردش سرمایه با صدای بلندتری شنیده خواهند شد.
معماری مالی پسا-کرونا شاید ما را به دوران پیش از جهانی شدن برتون وودز برنگرداند، اما آسیبهای آن به تجارت و دارایی بینالمللی گسترده و پایدار خواهد بود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟در گفتگو ها شرکت کنید!