ترکیب بهینه مدیریت و علوم ریاضی

سرمایه‌های انساني، مديريت دانش و داده‌کاوی

تغییر نگرش مديران نسبت به نیروی انسانی به‌عنوان منابع و سرمایه‌های انسانی، حجم اطلاعات توليدي در سازمان‌ها و پیشرفت‌های اخير در فناوری‌های اطلاعاتي، موجب توجه هم‌زمان به مدیریت دانش و مديريت اطلاعات شده است. به‌طوری‌که استخراج اطلاعات مناسب و موردنیاز از میان حجم انبوه داده‌های موجود در سازمان و تبدیل آن‌ها به دانش موردنیاز، برای تصمیم‌گیری‌های سازمانی و ترسیم آینده استراتژیک و همچنين ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان‌ها نیازمند استفاده از روش‌های نوین گرديده است.

گستردگی روزافزون صنعت، تحولات ایجادشده در فرهنگ و سلایق مردم، پیشرفت سریع تکنولوژي و نیز بازار رقابتی همگی لزوم بهره‌گیری هر چه بیشتر از دانش داده‌کاوی در مدیریت صنایع را ایجاب می‌کند. داده‌کاوی ابزار و رویکردی است که سازمان‌ها و مدیران سازمان را در استخراج دانش از میان انبوه اطلاعات در یک سیستم مدیریتی مبتنی بر دانش یاری می‌نماید.

انديشمندان حوزه داده‌کاوی اين علم رو بدین‌صورت تعريف کرده‌اند كه: داده‌کاوی به بررسی و تجزیه‌وتحلیل مقادیر عظیمی از داده‌ها به‌منظور کشف الگوها و قوانین پنهان و معنی‌دار درون داده‌ها می‌پردازد.

دستيابي به اهداف مدیریت دانش در سازمان‌ها با استفاده از ابزار داده‌کاوی

با توجه به اهم قابلیت‌های استقرار سیستم مدیریت دانش در سازمان، می‌توان گفت که هدف از استقرار سیستم مدیریت دانش در سازمان‌ها کسب، استخراج، نگهداشت، پالایش و انتشار دانش به شریان‌های سازمان در جهت ارتقا بهره‌وری سازمانی و نیز رقابت‌پذیری سازمان‌ها در بازار رقابتی کنونی از طریق ارائه خدمات چابک و به‌روز به مشتریان و جلب رضایت آن‌ها می‌باشد. امروزه يكي از اهداف از استقرار سیستم مدیریت دانش ایجاد توانایی تجزیه‌وتحلیل اطلاعات بازار، رقبا و مشتریان و تحليل رفتار مشتريان با توجه به مدل تجاری بنگاه‌ها می‌باشد. در این راستا به جهت حجم عظیم مشتریان و حجم انبوه اطلاعات تکنیک داده‌کاوی به‌عنوان یکی از ابزارهای مدیریت دانش کمک زیادی را در تحقق اهداف مدیریت دانش می‌نماید و می‌تواند به‏عنوان یک تکنیک کاربردی در خدمت مدیریت دانش قرارگرفته و از اين طريق مديران سازمان‌ها می‌توانند با توجه به شرايط ويژه کسب‌وکار خود، در راستاي حفظ و توسعه کمی و كيفي کسب‌وکار بنگاه خود به مطالعه رفتار مشتريان و پیش‌بینی نيازهاي بالقوه آتي آن‌ها نمايند تا در ارائه خدمات چابك و نوين پيشرو باشند.

ضرورت و جایگاه داده‌کاوی در مديريت دانش

هر کسب‌وکاری به‌منظور بقا مي‌تواند با ارائه خدمات و کالاي مطلوب، رضایت مشتریان خود را جلب و سهم مناسبی از بازار را به دست آورد.

داده‌کاوی علم تقریباً جدیدي است با کاربردهای بسیار متنوع که توانایی کار با حجم عظیمی از داده‌ها و استخراج دانش پنهان موجود در آن‌ها را دارد.

هدف نهایی داده‏كاوی، ایجاد سیستم‏های پشتیبانی تصمیم‏گیری سازمانی است. داده‏كاوی به استخراج اطلاعات مفید و دانش از حجم زیاد داده‏ها می‏پردازد. داده‏كاوی، الگوهای حاوی اطلاعات را در داده‏های موجود جست‌وجو می‌كند و با پاسخگویی به بسیاري از سؤالات مدیریت، براي مدیران افزایش راندمان، کاهش هزینه، صرفه‌جویی در منابع، امنیت اطلاعات، بهینه‌سازی پروسه تصمیم‌گیری، کاهش نیروي انسانی موردنیاز و از همه مهم‌تر رضایت و مشارکت بیشتر جامعه مخاطبین را به ارمغان آورده و روندهای آینده و رفتارها را به‌منظور تصمیم‌گیری آگاهانه و زودهنگام پیش‌بینی‌ کنند.

بر اساس مطالعات بنت و گابريل داده‌کاوی دستيابي و پردازش دانش بازار را تسهيل و یک تكنيك توانا ساز مهم براي مديريت دانش می‌باشد.

 (Bennet & Gabriel, 2007).34 International Journal of Asian Business and Information Management, 5(3), 34-47, July-September 2014

نویسنده : دکتر سعید حاجی‌زاده رئیس اداره توسعه دانایی شرکت مترو

تبدیل دانش به ثروت

نقش تجاری سازی دانش در رشد و توسعه کشور

          در قرن حاضر دانش به‌مثابه مزیت رقابتی اصلی در اقتصاد ملی و جهانی نقش ایفا می­کند و توان علمی و فنی، بارزترین شاخص توسعه‌یافتگی یک کشور به شمار می ­آید. این رقابتی بودن و سرعت‌بالا در تولید و بهره ­برداری از دانش، چالشی در چگونگی تبدیل آن به جریان بازده اقتصادی را به وجود می­ آورد. لذا، پرداختن به موضوع تجاری­ سازی دانش که از دانشگاه به‌عنوان اصلی ­ترین نهاد تأمین خوراک خود بهره می­ برد، بیش از هر زمان دیگر ضرورت یافته است.

تجاری­ سازی یک ایده جدید که با خلاقیت و نوآوری از مراکز تحقیق و توسعه نشأت گرفته، نقش تسریع‌کنندگی دررسیدن کشور به توسعه پایدار را ایفا می­ کند. این فرایند که در صنعت از پنج مرحله اساسی تحقیقات بنیادین، نوآوری و اختراع، توسعه فناوری اولیه، توسعه محصول، تولید و بازاریابی تشکیل‌شده است، به روش­های مختلفی ازجمله، سرمایه­ گذاری­ های مشترک، فروش و انتقال تکنولوژی، حق امتیاز، خدمات فنی و مهندسی و … صورت می­پذیرد و عامل موفقیت در آن متأثر از وجود زیرساخت­ های مناسب علمی و نیروی انسانی تحصیل‌کرده در کشور، استفاده از تکنولوژی­های روز دنیا، سهولت در کسب‌وکار، وجود مواد اولیه و حامل­ های انرژی در دسترس، وجود اراده سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نهایتاٌ استراتژی و برنامه مشخص خواهد بود.

در کشور درحال‌توسعه ایران، به دو دلیل مغفول ماندن دانش در مراکز تحقیق و توسعه و یا عدم وجود تحقیقات داخلی مناسب، حلقه واسط بین دانش و صنعت به‌خوبی برقرار نمی­گردد. این در حالی است که دستاوردهای پژوهشی تا مادامی‌که در عرصه عمل استقرار نیابند و جامعه از آن عوایدی نداشته باشد، نمی­توانند منشاء رفاه عمومی و خلق ثروت باشند. در این راستا راهکارهای مؤثری به‌منظور تسریع در اهتمام هرچه بیشتر به موضوع تجاری­سازی وجود دارد که با بهره­گیری از اقدامات کشورهای پیشرو در این عرصه می­توان به مقصود رسید. این اقدامات شامل ایجاد بسترهای مناسب در جامعه جهت ایجاد انگیزه­ های مالی مطلوب، در اختیار قرار دادن آمار و اطلاعات جهت سرمایه­ گذاری مطمئن و پیش‌بینی شرایط در آینده از سوی دولت از طریق تدوین استراتژی­های جدید و وضع قوانین حمایتی شامل ثبات سیاست­ها، کاهش نرخ سود، معافیت­های مالیاتی بلندمدت، تأمین و تخصیص سرمایه­ای جهت اعطای وام و … می­باشد.

همچنین برای انجام موفقیت‌آمیز تجاری­ سازی، انتخاب مدل و راهبرد مناسب امری اجتناب­ ناپذیر است. در مرحله برنامه­ ریزی باید مدل مناسب و راهبردهای موردنظر جهت تجاری­ سازی موفقیت دانش شناسایی و تعیین گردد و در مرحله اجرا فرآیند تجاری­ سازی طبق مدل شناسایی‌شده و با توجه به راهبردهای موردنظر، پیاده­ سازی می­شود. درواقع هر شرکت قبل از این‌که وارد فرآیند تجاری­ سازی شود باید یک برنامه راهبردی فراهم کند. این کار تفکر نظام­مند را تشویق و با تجزیه‌وتحلیل محیط درونی و بیرونی، صحنه را برای طرح بازاریابی مهیا می­سازد. این تحلیل خلاصه­ ای از نقاط ضعف و قدرت شرکت و فرصت­ها و تهدیدهایی که با آن روبرو است را ترسیم می­کند.

من‌حیث‌المجموع ازآنجاکه فرآیند تجاری­ سازی تحقیقات و دانش تولیدی در کشور، می­تواند علاوه بر فراهم نمودن امکان سرمایه ­گذاری در تکنولوژی­ های برتر، برای محققان و مؤسسات عرضه‌کننده دانش، نقش مهمی در توسعه‌یافتگی و رقابت­ پذیر شدن کشور در صنعت ایفا می­کند، می­توان با برنامه ­ریزی سیستماتیک و حمایت ­های صحیح دولت در فاز برنامه­ ریزی و اجرا، بسترهای مناسب موردنیاز جهت تجاری­ سازی موفق تحقیقات در کشور را ایجاد نمود که این امر علی­ رغم زمان‌بر بودن، گام بلندی به‌سوی رشد، توسعه و تعالی کشور خواهد بود.

نویسنده : دکتر امیرحسین کرد نوری

مدرسه کسب‌وکار و کارآفرینی

روز پنجشنبه مورخ 08/04/1396 «مدرسه کسب‌وکار و کارآفرینی» کانون کارآفرینی استان آذربایجان شرقی با حمایت اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان و نیز باشگاه کارآفرینان جوان به‌منظور حمایت از کسب‌وکارهای دانش‌بنیان با رویکرد اقتصاد مقاومتی و تربیت کارآفرینان جوان، با حضور مدیران عالی استان و میهمان ویژه این جلسه رئیس محترم دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران و رئیس دیده‌بان جهانی کارآفرینی (GEM) ایران  جناب آقای دکتر زالی، عضو محترم شورای اسلامی شهر تبریز جناب آقای دکتر نیکوخصلت، مدیر گروه محترم مدیریت دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز جناب آقای دکتر حسینی و سایر دانشگاهیان، دانشجویان و دانش آموزان افتتاح شد.

در این جلسه جناب آقای دکتر نماینده، مدیرکل محترم آموزش فنی و حرفه‌ای استان آذربایجان شرقی، به‌عنوان میزبان جلسه ضمن خوش‌آمد گویی به حضار، در خصوص ضرورت و احساس نیاز جدی به پرداختن به بحث کارآفرینی و توسعه و فرهنگ‌سازی آن در کشور، اشاره نموده و حمایت همه‌جانبه مقوله کارآفرینی، حمایت قاطع خود را از این مدرسه و باشگاه کارآفرینان جوان اعلام کردند.

در ادامه برنامه، دکتر بهرام ستاری، رئیس محترم کانون کارآفرینی استان، ضمن تشریح طرح علمی، فرهنگی و آموزشی «مدرسه کسب‌وکار و کارآفرینی و باشگاه کارآفرینان جوان» و اجرائی شدن کنفرانس ملی کارآفرینی با رویکرد “گردشگری تبریز 2018” با کمک دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران و دانشگاه تبریز و دستگاه‌های اجرائی استان، به ارائه گزارش کامل جلسات متعدد کاری برگزارشده و ضرورت خلاقیت و نوآوری در بنگاه‌های کارآفرین و سازمان‌ها اشاره نمودند و همچنین تربیت کارآفرینان جوان آینده، تقويت مهارت‌های کارآفرینی، توسعه فرهنگ کارآفرینی، توسعه فضای اشتغال و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، بارورسازی تفکر خلاق، کمک به شکوفایی اقتصاد خانوارها، مدیریت پول و هزینه، ترويج فرهنگ کار تیمی و افزایش روحیه کار جمعی، کمک به انتخاب صحیح دانش آموزان در جهت 3 انتخاب مهم زندگی (رشته تحصیلی، رشته شغلی و شریک زندگی آینده) با یادگیری توان حل خلاق مسئله و تقویت اکوسیستم ملی کارآفرینی ایران را از اهداف و مأموریت‌های این طرح اعلام کردند.

وی در تشریح چشم‌انداز طرح، به تحقق شعار «شهروند کارآفرین، کشور کارآفرین» اشاره نمودند و در مورد نحوه اجرای آموزش مهارت‌های لازم در این مدرسه فرهنگ کارآفرینی، اخلاق حرفه‌ای کسب‌وکار، یادگیری کار تیمی، حل خلاق مسئله، بازاریابی و فروش، مهارت نه گفتن، مهارت مذاکره، مهارت مدیریت بر استرس و خشم، مدیریت زمان، تصمیم‌گیری در شرایط بحران، تکنیک‌های مذاکره، زبان بدن و … که تابه‌حال در سرفصل‌های آموزشی مدارس و دانشگاه‌های کشورمان تدارک دیده نشده، اشاره کردند.

سپس جناب آقای دکتر زالی، رئیس محترم دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران و مدیر GEM ایران به وجود پتانسیل بالای کارآفرینی در کشور و اشتیاق زیاد نیروی انسانی کشور ایران برای کارآفرینی اشاره نمودند و آموزش کارآفرینی را به‌عنوان یک استراتژی مهم پیشرفت هم در کشورهای پیشرفته و هم در کشورهای درحال‌توسعه دانستند. همچنین برای بهبود فضای کسب‌وکار و اکوسیستم کارآفرینی بر خروجی محور بودن و دانش‌بنیان بودن مدرسه کسب‌وکار و نیز استفاده از تجارب کارآفرینان بزرگ در امر آموزش این مدرسه تأکید کردند.

در این جلسه دکتر سعید نیکوخصلت، عضو محترم شورای شهر تبریز، ثروت آفرینی و جذب سرمایه از صنعت گردشگری برای استان به‌عنوان یک پتانسیل بالقوه اشاره فرمودند و رمز موفقیت کارآفرینی در استان را خودباوری و نگاه به ظرفیت‌های داخلی برشمردند. در پایان جلسه دکتر حسینی، مدیر گروه محترم دانشکده مدیریت دانشگاه تبریز، توجه مضاعف به نوآوری در بحث کارآفرینی اشاره نموده و مدیریت صحیح و عملیاتی کردن شعارهایی ازجمله «ارتباط صنعت با دانشگاه» را از عوامل مهم پیشبرد بهتر فضای کسب‌وکار و افزایش انگیزه برای عدم خروج نخبگان کشوری دانستند.

نویسنده : دکتر بهرام ستاری پژوهشگر و مدرس دانشگاه

بازاریابی کارآفرینانه با رویکرد فقرزدایی

ارائه مدل‌های نوین کسب‌وکار در حوزه انرژی

در میان گونه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی فقر بشری، محرومیت از دسترسی به انرژی پاک و ایمن، یکی ازجمله نمودهای امروزی فقر است که به‌رغم رشد و توسعه فناوری‌ها و دست‌یابی انسان به کرانه‌های دانش و نوآوری‌ها، نزدیک به نیمی از حیات بشری کره زمین با آن دست‌به‌گریبان است. در این راستا و با رویکرد افزایش دسترسی جمعیت محروم از انرژی با منابع پاک و مقرون‌به‌صرفه، بدون تردید کشورهای مستغنی از منابع طبیعی چون نفت و گاز، نقشی حیاتی و غیرقابل‌انکار ایفا می‌نمایند.

سرزمین ما نیز که در جایگاه دومین کشور متنعم از منابع گازی دنیا قرار دارد؛ با توجه به موقعیت استراتژیک و جغرافیایی منحصربه‌فرد بایستی در تعاملات بین‌المللی انرژی نقش پررنگ‌تری ایفا کند. این نوشتار گذر و نگری است تا اهمیت موضوع یادشده را از جهاتی چند در معرض کنکاش و باز توجه ناظران صاحب‌نظر قرار دهد.

درحالی‌که روند تولید جهانی گاز مایع به‌عنوان یکی از پاک‌ترین، ایمن‌ترین و درعین‌حال ارزان‌ترین منابع انرژی با استحصال از منابع طبیعی و یا فناوری‌های نوین به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای (حدود 30 میلیون تن سالانه) در حال افزایش است؛ انبوه چشمگیری از جمعیت کره زمین (حدود 3 میلیارد نفر!) یعنی نزدیک به نیمی از ساکنان این سیاره خاکی از دسترسی به انرژی و سوخت برای نیازهای اولیه زندگی خویش محروم می‌باشند؟! مقوله و مسئله‌ای که به‌واقع سهل و ممتنع می‌نماید. جالب‌تر آنکه در چند سال اخیر (به‌ویژه از 2012 به بعد) بشدت شاهد کاهش قیمت‌های این منبع در بازارهای جهانی حتی به شاخص یک‌چهارم قیمت‌های معاملاتی پیشین بوده‌ایم که همین امر موجب نگرانی و التهابات جدی در بین کشورهای تولیدکننده و صادرکننده گاز گردیده است؛ شاید در نگاه اول از منظر آموزه‌ها و معادلات اقتصادی چنین وضعیتی به دلیل افزایش تولید (مازاد عرضه) طبیعی می‌نماید که با فرض تائید چنین رویکردی، با طرح این پرسش اساسی مواجه خواهیم شد که چرا به‌رغم وجود تقاضای (پنهان) چندین برابری در سوی دیگر این معادله اقتصادی، اقدام یا استراتژی مؤثری از طرف کشورهای صادرکننده به‌منظور ایجاد تعادل (که فقط یکی از دستاوردهای مهم آن است) در بازار صورت نمی‌پذیرد؟! پرسشی که هم با رویکرد اقتصادی-کارآفرینی، هم با رویکرد اجتماعی ناظر به فقرزدایی وهم با رویکرد زیست‌محیطی شایسته واکاوی علمی و عملی است.

نابسامانی در عرضه و تقاضای گاز مایع، آلودگی زیستگاه‌های بشری و حیوانی به دلیل استفاده از سایر منابع نامناسب، به‌کارگیری انرژی‌های ناپاک و غیر ایمن، رشد شتابان شهرنشینی، جنگل‌زدایی و … موجب شده تا آمار مرگ‌ومیر انسانی سالانه ناشی از به‌کارگیری سوخت‌های غیراستاندارد و غیر ایمن حتی بیش از مالاریا، سل و HIV باشد. از طرفی مطالعات نشان می‌دهد که جهان شاهد رشد اقتصادی (GDP)، به‌ویژه رشد درآمد شخصی و همچنین رشد جمعیت حداقل در چشم‌انداز سه دهه آینده به‌ویژه در افریقا و آسیا خواهد بود.

لذا با توجه به مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی ناشی از موضوع یادشده به‌عنوان بخشی از این جورچین جهانی یکی از راهکارها و ابزار حل مسئله، ایجاد و ارائه مدل‌های نوین توسعه کسب‌وکار در این حوزه است که بایستی موردتوجه کشورهای صادرکننده گاز قرار گیرد. مدل‌های کسب‌وکار مبتنی بر «بازاریابی کارآفرینانه» با تأکید بر دو مؤلفه‌ی اصلی نوآوری و ریسک‌پذیری یکی از مهم‌ترین ابزارهای ایجاد و توسعه کسب‌وکارهاست که می‌تواند در راستای نیل به استراتژی‌های سازمانی مورداستفاده قرار گیرد. کاربست یک مدل کسب‌وکار با تعریف فرضیه ارزش متناسب با شرایط یادشده می‌تواند سبب شود صاحبان انرژی در نفوذ به بازارهای جدید برای افزایش سهم بازار و توسعه بازار به یک کسب‌وکار برد-برد نائل آیند. مدل کسب‌وکار مبتنی بر رویکرد یادشده می‌تواند به‌عنوان یک الگوی مهم با ویژگی‌هایی چون نوآوری، ریسک‌پذیری، بازتعریف اهداف اجتماعی کسب‌وکار، ایجاد، ارائه و کسب ارزش در این عرصه با بازار سازی، خدمات شایسته و حیاتی به عرضه‌کنندگان و به‌ویژه متقاضیان نادیده‌ی بازار ارائه نماید. نویسنده بر این باور است که می‌توان با عبور از نگاه محدودیت منابع، محدودیت توانایی­ها و نگرانی از عدم سودآوری کسب‌وکارها، به‌عنوان یکی از ابزارهای کسب‌وکار استراتژیک، الگوها و مدل‌های نوینی را برای خلق و ارائه ارزش به دیگران به‌ویژه جوامع محروم از طرفی و دستیابی به ارزش‌های پایدار و باثبات برای صادرکنندگان گاز مایع از طرف دیگر، به ارمغان آورد.

امیر هوشنگ کرمی پژوهشگر حوزه بازاریابی بین‌المللی گاز دانشجوی دکتری کارآفرینی کسب‌وکار

آشنایی با کارآفرینان

شرکت اپل نمونه موفق یک شرکت کارآفرین

من معتقدم نیمی از چیزی که کارآفرینان موفق را از افراد ناموفق متمایز می­سازد، فقط پشتکار است.

استیو جابز

آغاز اپل در گاراژ خانه پدری

در سال ۱۹۷۶، وقتی جابز ۲۱ ساله و وزنیاک ۲۵ ساله بود، شرکت رایانه‌ای اپل را در پارکینگ خانواده جابز، بنیان گذاشتند. اولین رایانه شخصی که جابز و وزنیاک به بازار معرفی کردند Apple I نام داشت.  قیمت این رایانه که در سال ۱۹۷۶ معرفی شد، ۶۶۶ دلار و  ۶۶ سنت بود. در سال ۱۹۷۷، جابز و وزنیاک رایانه Apple II  را معرفی کردند. در سال ۱۹۸۰، اپل عرضه اولیه سهام خود را در بازار بورس ارائه کرد و به سهامی عام تبدیل شد. در همان سال، شرکت اپل، رایانه Apple III را معرفی کرد که این رایانه به دلیل قیمت زیاد و برخی مشکلات سخت‌افزاری با شکست تجاری در بازار مواجه شد. پس از ورود به بورس سهام، توسعه محصولات و توسعه ساختار و نظام مدیریتی شرکت موردتوجه استیو جابز و سایر مدیران قرار گرفت. کامپیوترهای سری Mac با صفحه‌نمایش گرافیکی پیشرفته و نرم‌افزارهای مناسب نظیر Mac Writer و Mac Paint موردتوجه بیش‌ازپیش کاربران قرار گرفت. هم‌زمان با رشد اپل، این شرکت جستجویی را برای یافتن مدیران مستعد که بتوانند آن را در مدیریت توسعه و گسترش، کمک کنند، آغاز کرد. ازلحاظ نظام مدیریتی نیز، مدیران اپل که بیشتر روحیه فنی و تکنیکی داشتند تصمیم گرفتند یک مدیر باسابقه را به مدیرعاملی برگزینند تا شرکت به‌صورت حرفه‌ای‌تر اداره شود.

 گاراژ خانه پدری استیو جابز در لوس آلتوس، محل تولید اولین کامپیوترهای شخصی

لذا جان اسکولی مدیرعامل شرکت پپسی کولا را به‌عنوان مدیرعامل برگزیدند. اسکولی با استقبال استیو جابز عهده‌دار مسئولیت شرکت شد و در جلسه معارفه استیوجابز خطاب به او گفت آیا می‌خواهی همه عمر آب و شکر بفروشی یا می‌خواهی بیایی تا باهم دنیا را عوض کنیم؟» اسکولی سیستم‌های بازاریابی و مدیریتی جدیدی را که بعضاً موفق هم نبود در شرکت حاکم کرد ولی فضای کاری جدید که بر اساس دیسیپلین‌های مدیریتی شکل می‌گرفت به مذاق استیو جابز که همیشه متفاوت عمل می‌کرد خوش نیامد و در برخورد بین این دو، مدیران ارشد با این فکر که با نظام مدیریتی پیشرفته سودآوری شرکت تضمین
می‌شود، طرف اسکولی را گرفتند و جابز با فروش همه 5/6 میلیون سهامش به‌جز یک سهم به مبلغ 70 میلیون دلار در سال 1985 از شرکت اپل بیرون رفت!

اپل بدون جابز!

جابز پس از خروج از اپل شرکت پیکسار را خریداری کرد و با افزایش سرمایه آن را به موفق‌ترین شرکت در تولید فیلم‌های انیمیشن به کمک کامپیوتر، تبدیل کرد و پس از موفقیت زیادِ فیلم داستان اسباب‌بازی این شرکت را هم به مبلغ خوبی به شرکت دیسنی فروخت. هم‌زمان، شرکت کامپیوتری جدید Next را نیز راه‌اندازی کرد که با همکاری عده‌ای از مهندسانی که از اپل به او پیوسته بودند ابتدا روی ایجاد سخت‌افزارهای جدید و پیشرفته متمرکز شد ولی پس از مدتی صرفاً به فعالیت‌های نرم‌افزاری به‌ویژه توسعه سیستم‌عامل پیشرفته NEXT STEP روی آوردند. شرکت اپل با خروج جابز دوران فراز و نشیب را آغاز کرد ولی کم‌کم در اوایل دهه 1990 از رقبا عقب ماند و شرکت در وضعیت ورشکستگی قرار گرفت، ولی مدیران و سهامداران برای خروج شرکت از بحران به دنبال توسعه و یا خریداری سیستم‌عامل جدیدی افتادند که محصولات اپل را ارتقا دهد بعد از مدتی بهترین انتخاب برای آن‌ها سیستم‌عامل NEXT STEP شناخته شد که در شرکت NEXT توسعه‌یافته بود. اپل شرکت NEXT را به مبلغ 429 میلیون دلار و اهدای 5/1 میلیون سهم از سهام اپل به استیو جابز خریداری کرد و استیو جابز مجدداً در سال 1996 به اپل بازگشت و کم‌کم دوباره زمام امور اپل را در دست گرفت.

بازگشت دوباره

جابز در سال 1997 کار را مجدداً در اپل شروع کرد و به بازسازی خط تولید شرکت پرداخت و فعالیت‌های متعددی را در توسعه محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و مدل تجاری معمول داشت. کامپیوترهای Mac را با سیستم Mac OS که بر اساس NEXT STEP توسعه‌یافته بود و بالاخره هم به iOS تبدیل شد ارتقا داد و بهره‌وری آن‌ها را روزآمد کرد. محصولاتی نظیر Mac Book و کامپیوترهای جدیدتر و iPod به‌عنوان سیستم صوتی دیجیتالی جدید، محیط تازه‌ای از کار و تلاش و پیشرفت و موفقیت در اپل پدید آوردند. در سال 2001 اپل استور راه‌اندازی شد که به فروش موسیقی و آهنگ‌های جدید از روی شبکه می‌پرداخت که بالاخره به iTunes تبدیل شد که انواع سیستمهای کاربردی را بر روی شبکه اینترنت برای فروش عرضه می‌کند. راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره­ای اپل در ایالات‌متحده و بعضی کشورهای دیگر ارتباط تنگاتنگی با مشتریان محصولات سخت‌افزاری ایجاد کرد.

استیو جابز بالاخره با ارائه iPhone در سال 2007 تحول جدیدی در سیستمهای موبایل و ارائه موبایل‌های هوشمند ارائه کرد و در سال 2010 نیز با ارائه iPad تحول جدیدی در دنیای کامپیوتر و ارتباطات به وجود آورد. پس‌ازآن با فراخوان برنامه نویسان برای توسعه سیستمهای کاربردی و ارائه آن‌ها برای فروش روی اَپ استور و مشارکت به میزان %70 درفروش حاصله، تحولی بزرگ در تولید سیستم­های کاربردی در جهان پدید آورد که موجب شده است صدها هزار سیستم توسط برنامه­ نویسان در اقصی نقاط دنیا تولید و برای فروش ارائه شود

استیو جابز با خلاقیت و نوآوری از 2007 تا 2011 به‌عنوان مدیرعامل اپل تحولاتی زیادی در دنیای فناوری و کسب‌وکار پدید آورد تا این‌که بیماری امانش نداد و اپل را به یاران جوان‌تر سپرد. پس‌ازآن نیز اپل هم چنان در ارائه محصولات جدید که سیستم­های توسعه‌یافته محصولات قبلی هستند و ارائه محصولاتی از قبیل ساعت‌های هوشمند یا سیستم­های مالی برای پرداخت و دریافت به کمک تلفن هوشمند و غیره همچنان به‌عنوان یک شرکت فعال و پویا مشغول فعالیت است . شرکت اپل در سال ۲۰۱۷ برای دهمین سال متوالی، عنوان تحسین‌شده‌ترین شرکت فناوری اطلاعات در جهان را به خود اختصاص داد.

شادی لطیفیان پژوهشگر حوزه مدیریت