بایگانی ماه : تیر, 1397

کارآفرینی پایه‌‌های شکل‌گیری اقتصاد نوین

بررسی دانشگاه توکیو-ژاپن

University of Tokyo

 

دانشگاه توکیو در سال ۱۸۷۷ به‌عنوان اولین دانشگاه ملی ژاپن تأسیس شد و به‌عنوان یک دانشگاه تحقیقاتی پیشرو در زمینه تحصیلات عالیه در ژاپن، شناخته شد. در دوره‌های اصلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و در تمامی رشته‌ها طیف کاملی از فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی را دانشجویان انجام می‌دهند. این دانشگاه ازلحاظ علمی بسیار غنی و ازلحاظ ارائه رشته بسیار متنوع است که تضمین‌کننده‌ای برای رشد فکری و کسب دانش و مهارت‌های حرفه‌ای است. نحوه پذیرش دانشجو در دانشگاه توکیو با آزمون ورودی است و تمامی مدارک سطوح قبلی فرد متقاضی باید ارائه شود و هزینه تحصیل در این دانشگاه تقریباً بین ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار در سال می‌باشد. محدوده قبولی در این دانشگاه ۱ به ۱۰ است و رتبه بین‌المللی این دانشگاه در جهان ۶۰ و برترین و اولین دانشگاه ژاپن محسوب می‌شود.

این دانشگاه در حقیقت با ترکیب دانشکده‌های دولتی پزشکی و علوم غربی به وجود آمده و سپس به نام دانشگاه امپریال توکیو نام‌گذاری شد. در سپتامبر ۱۹۲۳ میلادی پس از زلزله و آتش‌سوزی حدود ۷۰۰ هزار جلد از کتاب‌های آن نابود شد اما به‌هرحال در سال ۱۹۴۷ میلادی و پس از شکست در جنگ جهانی دوم این دانشگاه با نام اصلی خود فعالیتش را دوباره آغاز کرد. سیستم جدید دانشگاهی در سال ۱۹۴۹ میلادی  شروع شد.

اکنون بیش از ۵۵۰۰ نفر در بخش‌های مختلف آن مشغول به کار هستند و همچنین وجود ۳۰ هزار دانشجو سبب شده دانشگاه توکیو به یکی از مهم‌ترین مراکز بین‌المللی تحقیق و تحصیل در جهان و همین‌طور آسیا، تبدیل شود. در حال حاضر نیز حدود ۲۱ هزار دانشجوی خارجی در آن مشغول به تحصیل هستند.

البته این دانشگاه بیشتر یک دانشگاه تحقیقاتی است و ۱۰ دانشکده را در زیرمجموعه خود جا داده است. دانشگاه توکیو دارای ۵ پردیس در هونگو، کومابا، کاشیوا، شیرواکنه  و ناکانو است. ژاپن تایمز در سال ۲۰۱۲ میلادی اعلام نمود که از ۱۲۸۲ پروفسور دانشگاه توکیو، ۵۸ نفر آن زن بوده‌اند.

 

دانشکده‌ها، سطوح و دروس ارائه‌شده در دانشگاه توکیو:

سطوحی که در دانشگاه توکیو ارائه می‌شود در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است که دانشکده‌های آن عبارت‌اند از:

الف- دانشکده کشاورزی و علوم پایه: این دانشکده تحصیلات تکمیلی را پوشش می‌دهد، که به‌صورت پیشرفته به اکوسیستم جهانی ، مزارع ، جنگل‌ها و کشاورزی صنعتی را شامل می‌شود. این دانشکده ۱۲ بخش دارد  و در هر بخش بیش از ۱۸۰ نفر از دانشجویان در حال تحصیل هستند که این رشته‌ها و دپارتمان‌ها عبارت‌اند از: ۱- دپارتمان کشاورزی، زیست‌شناسی، محیط‌زیست ۲-گروه شیمی کاربردی زیست‌شناسی ۳- گروه بیوتکنولوژی ۴- گروه علوم جنگل ۵- گروه آبزیان علوم زیستی ۶- اقتصاد کشاورزی و منابع ۷- گروه زیست‌شناسی و مهندسی محیط‌زیست ۸- گروه علوم ماده ۹- گروه جهانی علوم کشاورزی ۱۰ – گروه مطالعات اکوسیستم ۱۱- گروه علوم منابع حیوانات ۱۲- گروه دامپزشکی علوم پزشکی

ب- دانشکده علوم و هنر: دانشکده تحصیلات تکمیلی جامع و پیشگام در زمینه‌های جدید تحقیق در حوزه‌های مختلف علوم پایه انسانی است و از اهداف این دانشکده می‌توان به تعمیق و تقویت آموزش‌وپرورش در رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی اشاره کرد و استفاده از تمامی ظرفیت‌های دانشجویان بین‌المللی و روابط علمی بسیار نزدیک با دانشگاه‌های اروپا و آمریکا که از سال ۲۰۰۵ به بعد به طرز چشمگیری افزایش پیداکرده است که این عوامل باعث پیشگام شدن این دانشکده در علوم انسانی در سطح جهان شده است. رشته‌های این دانشکده عبارت‌اند از: علوم زبان و اطلاعات، مطالعات فرهنگی میان‌رشته‌ای، گروه مطالعات منطقه‌ای، برنامه تحصیلات تکمیلی رشته‌های : امنیت انسانی، علوم انسانی جهانی، دوره تحصیلات در جامعه جهانی، علوم محیط‌زیست و همچنین در سطح کارشناسی ارشد و دکتری نیز این دانشکده فعالیت می‌کند.

ج- دانشکده زبان: این دانشکده یکی از مطرح‌ترین دانشکده‌های آسیا و پیشرو در سطح جهان است و تقریباً تمامی رشته‌های زبان در تمام دنیا از آفریقا تا اروپا و آسیا را در برمی‌گیرد. ازجمله رشته‌های این دانشکده می‌توان به گروه زبان فرانسه، گروه زبان ایتالیایی، گروه زبان هندی، گروه زبان روسی و پرتغالی و دیگر زبان‌های مطرح دنیا اشاره کرد. این دانشکده در تمامی سطوح مطالعاتی دانشجو می‌پذیرد.

د- دانشکده پزشکی: دانشگاه توکیو یکی از پیشرفته‌ترین دانشکده‌های سطح بین‌المللی است. در عرصه مطالعات دانشگاهی و تحقیقات، همگام و هم‌سطح دانشگاه‌های کانادا است که در این دانشکده اکثر رشته‌های پزشکی اعم از دندانپزشکی، بیولوژی، پرستاری، رادیولوژی و دیگر رشته‌های پزشکی ارائه می‌شود و در تمامی سطوح پزشکی، این دانشکده پذیرش دارد.

هـ- دانشکده مهندسی: دانشگاه توکیو یکی از محبوب‌ترین دانشکده‌های ژاپن برای دانشجویان به‌حساب می‌آید و از شاخص‌ترین ویژگی‌های این دانشکده می‌توان به تنوع رشته‌های فنی و مهندسی این دانشکده اشاره کرد. رشته‌های مهندسی عمران، مهندسی برق، مهندسی الکترونیک، مهندسی شیمی، مهندسی مواد، مهندسی جغرافیا و دیگر رشته‌های مهندسی در تمامی سطوح دانشگاهی لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری ارائه می‌شود.

 

جذب دانشجویان خارجی:

هرچند اصولاً در دانشگاه‌های ژاپن جمعیت دانشجویان خارجی محدود است اما طی سال‌های اخیر مقامات این دانشگاه تصمیم گرفته‌اند با اجرای برنامه‌هایی به زبان انگلیسی درهای خود را به روی دانشجویان بین‌المللی بگشایند.

در همین راستا دانشگاه توکیو از سال ۲۰۱۲ میلادی دو برنامه برای دانشجویان کارشناسی به زبان انگلیسی در نظر گرفت. همچنین در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز دانشکده علوم، برنامه‌ای برای انتقال دانشجویان  انگلیسی‌زبان، به نام GSC، ایجاد کرد.

مرکزی برای تحقیقات علوم مختلف:

یکی از نکات مهم درباره دانشگاه توکیو، وجود مؤسسات تحقیقاتی متعدد در آن است. دانشگاه توکیو شامل مؤسسه‌های تحقیقاتی در علوم و بخش‌های مختلف ازجمله علوم پزشکی، زلزله، فرهنگ شرقی، علوم اجتماعی، صنایع، تاریخ، علوم زیستی مولکولی و سلولی، تحقیقات اشعه‌های کیهانی، فیزیک، جوی و اقیانوسی و غیره است.

 

برندگان جایزه نوبل درمیان فارغ‌التحصیلان:

در این دانشگاه ۱۵ نخست‌وزیر ژاپن تحصیل‌کرده‌اند. علاوه بر آن  ۱۲ فارغ‌التحصیل آن برنده جوایز نوبل شده‌اند که ازجمله می‌توان ساتوشی امورا برنده نوبل پزشکی و تاکاکی کاجیتا برنده نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۵ را اشاره نمود. همچنین یوشینوری اوهسومی برنده جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۶ نیز در همین دانشگاه تحصیل‌کرده بود.

 

دفتر کارآفرینی و توسعه‌سازمانی- بخش روابط سازمانی دانشگاه:

این دفتر تلاش می‌کند تا همکاری‌های خلاقانه دانشگاه و صنعت را به‌منظور تحقق نتایج تحقیقات دانشگاه در جامعه و به دست آوردن نوآوری با تأثیر بسیار بالا را دنبال کند. یکی از مأموریت‌های این دفتر ایجاد پروژه‌های تحقیقاتی خاصی است که مهارت و توانایی‌های جامع دانشگاه توکیو را در برگیرد. برای این منظور و جهت ارتقاء برنامه‌های مختلف، یک طرح تحقیقاتی مشترک به نام Proprius21 در دست اجرا است، پروژه‌ای که برای ایجاد همکاری بین‌المللی دانشگاه و صنعت و همچنین انجمن علمی و فناوری است.مأموریت بعدی این دفتر حمایت از شرکت‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر تحقیق و فن‌آوری توسعه‌یافته در دانشگاه توکیو می‌باشد. دانشگاه توکیو مرکز کارآفرینی پلازا را در سال 2007 به‌عنوان یک مرکز حمایت از شرکت‌های سرمایه‌گذاری و به‌منظور پاسخگویی به نیازهای تحقیقاتی مختلف آن‌ها افتتاح کرد. بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری کار خود را از این مرکز کارآفرینی شروع کرده‌اند. این دفتر با همکاری تمامی دانشکده‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه همکاری می‌کند و تلاش‌های متمرکز در زمینه آموزش کارآفرینی را ادامه می‌دهد.

فین استارز (FinStars)

(نوآوری در دنیای خدمات مالی)

نویسنده : نرگس سقازاده / پژوهشگر حوزه مدیریت

 

تعریف مختصری از فین استارز:

فین استارز، بزرگ‌ترین رویداد استارت‌آپ‌های مالی ایران، خاورمیانه و شمال آفریقاست. در این رویداد صاحبان استارت‌آپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها، فرشتگان سرمایه‌گذار و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، مجالی برای شبکه‌سازی، دیالوگ سازنده‌، معرفی ایده‌ها و فرصت‌آفرینی در فضایی تعاملی پیدا می‌کنند. این رویداد که ترکیبی از فضای نمایشگاهی، میزگردهای تخصصی، رقابت استارت‌آپی، فضای شبکه‌سازی، جلسات تخصصی مشاوره، کارگاه‌های آموزشی و جلسات B2B است، فرصتی بی‌نظیر برای صاحبان ایده، استارت‌آپ‌های حوزه فین تک، شتاب‌دهنده‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و فعالان حوزه سرمایه‌گذاری فراهم می‌آورد تا با تعامل هدفمند و سازنده به شبکه‌سازی، یادگیری، شناسایی و بررسی چالش‌ها و روندهای مطرح در این صنعت نوظهور و اثرگذار در اقتصاد جهانی بپردازند.

فین‌استارز2018، بزرگ‌ترین گردهمایی استارت‌آپ‌ها و فعالان فین تک باهدف رفع نیازهای فناورانه بازارهای مالی کشور از امروز دوم اسفندماه رسماً کلید می‌خورد و استارت‌‌آپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران، ایده پردازان و به‌طورکلی کنشگران این عرصه بنا به نقش خود در اکوسیستم نوآوری از دوم تا دوازدهم اسفندماه فرصت دارند برای حضور در این رویداد نام‌نویسی کنند.

این رویداد،  فروردین‌ماه سال آینده در جریان یازدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه میزبان مخاطبان بسیاری اعم از شتاب‌دهنده‌های فین‌تکی، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، تیم‌ها و استارت‌آپ‌های فین تک، مربیان، مشاوران و … خواهد بود و از امروز استارت‌آپ‌ها، مربیان و سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق سایت Finstars.ir برای حضور در این رویداد نام‌نویسی کنند.

در این دوره از موفقیت و تجربه تیم‌های حاضر در رویداد فین‌استارز 2016 و 2017 و از مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای شرکت‌های بزرگ در حوزه فین تک صحبت می‌شود. همچنین چالش‌های مقرراتی و اجرایی حوزه فین تک و موضوعات روز جهان تکنولوژی مالی جهت آشنایی با روندهای توسعه تکنولوژی مالی در قالب سخنرانی‌های کلیدی و پنل‌های تخصصی مطرح می‌شود و مربیان به‌طور دائمی با تیم‌ها، استارت‌آپ‌ها و ایده پردازان در ارتباط خواهند بود.
یکی دیگر از بخش‌های جذاب فین‌استارز 2018 امکان حضور در مسابقه جذب سرمایه است. به‌این‌ترتیب استارت‌آپ‌ها برای رفع نیازهای فناورانه بازارهای مالی کشور که در این رویداد مطرح می‌شود می‌توانند ایده‌های خود را ارائه، نسبت به تشکیل بوم کسب‌وکار اقدام و درنهایت مربی درخواست کنند تا امکان جذب سرمایه از طریق عقد قرارداد با سرمایه‌گذاران برای آن‌ها فراهم شود.

در جریان فین‌استارز2018 همچنین نشست‌های همفکری با شتاب‌دهنده‌های فین تک، شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، تیم‌ها و استارت‌آپ‌ها، مربیان و مشاوران، هلدینگ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری برگزار می‌شود. ضمن آنکه حاضران و شرکت‌کنندگان در این رویداد امکان بهره‌گیری از محتوای سخنرانی‌های کلیدی و تخصصی، پنل‌ها و کارگاه‌های آموزشی با نگاه به اشتراک‌گذاری دانش را نیز خواهند داشت.

همچنین در این رویداد برای استارت‌آپ‌های شرکت‌کننده این امکان فراهم است تا به جذب سرمایه از طریق ارتباط با سکوهای تأمین مالی جمعی (Crowd Funding Platform) و ارتباط مستقیم با سرمایه‌گذاران عمومی و خصوصی بپردازند.

گفتنی است فرا بورس ایران به‌عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور که مأموریت توسعه بازارها و ابزارهای مالی و تأمین مالی اقتصاد دانش‌بنیان را بر عهده دارد، از سال گذشته با برگزاری رویداد فین‌استارز در تلاش است اتصال سرمایه‌گذاران به سرمایه پذیران را از طریق ایجاد بستر ارتباطی میان بازیگران مختلف حوزه تکنولوژی‌های مالی تسهیل کند. در امتداد این حرکت فین‌استارز 2018 در تاریخ 27 تا 30 فروردین‌ماه سال 97 در طبقه فوقانی سالن 41 نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه توسط فرا بورس برگزار خواهد شد

نقش دیپلماسی علم و فناوری در حل برخی از چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان (بخش دوم)

 

 

دیپلماسی بین‌المللی امروزه نیازمند مذاکره‌کنندگانی است که بتوانند هم با تخصصی شدن و هم یکپارچه‌سازی دانش کنار آیند؛ بنابراین دیپلماسی علم و فناوری در خدمت دستگاه سیاست خارجی یک کشور قرار می‌گیرد تا باعث شود زمینه‌های توسعه و پیشرفت علم و فناوری در آن کشور و خلق ثروت و توسعه، پدیدار شود.

 

 

مقدمه

علم، زبانی بین‌المللی محسوب می‌شود که از هرگونه تعصبات به دور است. با توجه به مسئله خدمات متقابل شرکت‌های دانش‌بنیان و دیپلماسی علم و فناوری، این‌طور برداشت می‌شود که شرکت‌های دانش‌بنیان نیز بازیگر بیرونی در دیپلماسی علم و فناوری نیستند بلکه بازیگر داخلی بوده و باید نقش آن‌ها تبیین شود.

بنابراین در تبیین این نقش باید به ظرفیت‌ها و نیازهای شرکت‌های دانش‌بنیان توجه کرد. چراکه این شرکت‌ها همانند هر بنگاه اقتصادی دیگری به دنبال حداکثر نمودن منافع خود بوده، درعین‌حال که توانایی پذیرش فناوری را نیز دارند.

در این راستا دیپلماسی علم و فناوری که یک موضوع بین‌رشته‌ای است، جایگاهش درواقع هم می‌تواند در مراکزی مطرح شود که در توسعه علم و فناوری و تکمیل چرخه علم و فناوری کار می‌کنند و هم در مراکزی که در حوزه دیپلماسی فعالیت می‌نمایند.

بدین‌صورت دیپلماسی علم و فناوری نیز به‌عنوان ابزاری است که می‌تواند به بهبود وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند و حرکت کشور به سمت اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان را هم تسهیل نماید.

 

خلاصه آنچه در مقاله قبل خوانده‌ایم: (بخش اول)

چنانچه در مقاله پیش عنوان کردیم، سیاست خارجی به معنی دنبال کردن هدف‌های کشور در محیط بین‌المللی و در رابطه با جامعه‌ها، دولت‌ها و کشورهای دیگر است. ازاین‌رو درحالی‌که سیاست خارجی دربرگیرنده اهداف است، دیپلماسی نیز ابزار و سازوکاری برای دستیابی به آن اهداف محسوب می‌شود. بدین ترتیب اقتصاد، تبلیغات، نیروی نظامی، فرهنگ و ایدئولوژی نیز از دیگر ابزارهای سیاست خارجی به شمار می‌آیند.

دیپلماسی از مفاهیمی است که تعاریف متعددی برای آن ارائه‌شده است، اما عمدتاً به هدایت روابط بین‌المللی، از طریق دیدار و گفت‌وگوهای دیپلمات‌های رسمی اشاره دارد. هانس جی. مورگنتا دیپلماسی را “هنر مرتبط ساختن عناصر قدرت ملی به مؤثرترین شکل با آن گروه از ویژگی‌های شرایط بین‌المللی می‌داند که مستقیماً به منافع ملی مربوط می‌شوند.” از دیدگاه وی دیپلماسی مغز متفکر قدرت ملی است.

دیپلماسی در معنای سنتی آن اساساً شامل تعاملاتی است که بین حکومت‌ها و دولت‌ها جریان می‌یابد، درحالی‌که دیپلماسی عمومی فراتر از دیپلماسی سنتی و رسمی عمل می‌کند و درصدد ساخت یک تصویر مثبت از یک کشور، نزد افکار عمومی خارجی است.

بنا به تعاریف یادشده می‌توان منبع اساسی و مبنای دیپلماسی عمومی را آن چیزی دانست که جوزف نای با “مفهوم قدرت نرم” یا “قدرت متقاعدکننده” تعریف می‌کند.

همچنین دیپلماسی علمی مفهومی است که از بعد از جنگ جهانی دوم به‌طورجدی موردتوجه و استفاده قرار گرفت. در حقیقت اگر بخواهیم یک تعریف عملیاتی از دیپلماسی علمی ارائه دهیم، این می‌شود که شما از ابزار علم و فناوری برای پیشبرد سیاست خارجی استفاده کنید و از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای نیاز‌ها و اهداف حوزه علم و فناوری بهره بگیرید. ارتباط بین علم و فناوری با سیاست خارجی، ارتباطی دوطرفه است که ازیک‌طرف علم و فناوری به دیپلماسی خدمت می‌کند و از طرفی دیگر دیپلماسی به علم و فناوری خدمت می‌کند. درواقع هرقدر که به سمت جلو گام برمی‌داریم، می‌بینیم علم و فناوری در عرصه تحولات بین‌الملل نقش جدی‌تری پیدا می‌کند.

در این راستا نینا فدوروف، دیپلماسی علم را استفاده از همکاری‌های علمی میان کشورها می‌داند، برای مواجهه با مشکلات مشترکی که بشریت در قرن 21 با آن مواجه بوده است.

 

عکس شماره2

 

تعریف دیپلماسی علم و فناوری: (بخش دوم)

دیپلماسی علم و فناوری را می‌توان استفاده از ظرفیت‌های علم و فناوری برای تحقق اهداف سیاست خارجی و همین‌طور استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی برای پیشبرد علم و فناوری تعریف کرد.

درواقع می‌توان گفت: دیپلماسی علم و فناوری، مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و تاکتیک‌هایی است که در خدمت دستگاه سیاست خارجی یک کشور قرار می‌گیرد و ضمن بهره‌برداری این دستگاه از دستاوردهای علمی و فناوری برای ارتقاء ظرفیت‌های خود، باعث می‌شود زمینه‌های توسعه و پیشرفت علم و فناوری در یک کشور و خلق ثروت و توسعه پدیدار شود.

در این راستا مطابق با سند چشم‌انداز، ایران باید در افق ۱۴۰۴ الهام‌بخش جهان اسلام باشد و یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که می‌تواند در این زمینه الهام‌بخش باشد، حوزه علم و فناوری است، چون دارای توانمندی‌های خوبی است.

در حال حاضر نیز در مورد صادرات کالاهای دانش‌بنیان، دیپلماسی می‌تواند در ایجاد بازارهای جدید برای صدور این محصولات، به‌ویژه درباره به دست گرفتن بازارهای کشورهای همسایه، نقش‌آفرینی کند. آمریکا و ژاپن ازجمله کشورهایی هستند که در این عرصه بسیار فعال می‌باشند.

چرا امروزه دیپلماسی علم و فناوری از مفاهیم پراهمیت در دنیا است؟

دیپلماسی علم و فناوری ازجمله مفاهیم نوپایی است که با پیشرفت علم و فناوری در همه حوزه‌ها به‌خصوص در حوزه‌های اثرگذار بر مناسبات سیاسی دولت‌ها و همچنین نقش پررنگ علم و فناوری در حل چالش‌های جهانی مرتبط با افزایش جمعیت، محیط‌زیست، غذا، انرژی، منابع و فقر که با توجه به روند جهانی‌شدن دیگر مشکل یک کشور به‌تنهایی نبوده و نیازمند همکاری‌های بین‌المللی می‌باشند، موردتوجه قرارگرفته است.

دیپلماسی علم و فناوری شکل نوظهوری از دیپلماسی بین‌المللی، برای مواجهه با چالش‌های نوظهوری است که علم و فناوری نقش اساسی در آن ایفا می‌کنند. دیپلماسی علم و فناوری درواقع استفاده از ظرفیت‌های علم و فناوری برای تحقق اهداف سیاست خارجی و همین‌طور استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی برای پیشبرد علم و فناوری است.

دیپلماسی علم و فناوری درصورتی‌که از دیپلماسی برای مواجهه با چالش‌های جهانی، تقویت همکاری‌های بین کشورها و افزایش نفوذ یک کشور بر کشور دیگر استفاده شود، ازآن‌جهت که می‌تواند شهرت و تصویر یک کشور را بهبود بخشد، می‌تواند عامل مهمی برای تقویت قدرت نرم یک کشور باشد.

دیپلماسی بین‌المللی امروزه نیازمند مذاکره‌کنندگانی است که بتوانند هم با تخصصی شدن و هم یکپارچه‌سازی دانش کنار آیند. بدین ترتیب شکل نوظهوری از دیپلماسی بین‌المللی برای مواجهه با چالش‌های نوظهوری که علم و فناوری نقش اساسی در آن ایفا می‌کنند، درحال‌توسعه می‌باشد که از آن به‌عنوان دیپلماسی علم و فناوری یاد می‌شود.

 

فرق دیپلماسی علمی و دیپلماسی علمی و فناوری

زمانی که در مورد همکاری‌ها و تجارت بین‌المللی علمی و فناورانه بحث می‌کنیم، باید به این نکته توجه کنیم که تنها آن دسته از همکاری‌ها و تجارت‌هایی که در راستای اهداف دیپلماتیک کشور باشد، در راستای دیپلماسی علمی و فناوری قرار می‌گیرند. همچنین همکاری‌های علمی بین‌المللی و دیپلماسی علمی و فناوری، تلاش‌هایی می‌باشند که هرچند در مواردی باهم، همپوشانی دارند اما ازلحاظ تحلیلی متفاوت‌اند.

همکاری‌های علمی بین‌المللی به‌صورت عمده در جهت تقویت پیشرفت‌های علمی می‌باشند درحالی‌که هدف اصلی دیپلماسی علمی و فناوری، استفاده از علم برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی یک کشور یا منافع بین چند کشور می‌باشد. به‌عبارت‌دیگر همکاری‌های علمی بین‌المللی، توسط افراد و گروه‌های علمی هدایت می‌شوند درحالی‌که دیپلماسی علمی و فناوری از افراد یا گروه‌هایی شکل می‌گیرد که شامل افراد دولتی و فعال در سیاست خارجی می‌باشند و در زمینه همکاری‌های علمی تلاش می‌کنند؛ بنابراین همکاری‌های علمی، ممکن است دیپلماسی علمی و فناوری تعریف بشوند یا نشوند.

 

اهمیت استفاده از ابزار دیپلماسی علم و فناوری در دنیای امروز

شناخت چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور نشان می‌دهد که کاربرد مؤثر و تکیه‌بر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های علمی و دیپلماتیک کشور برای استفاده بهینه از فرصت‌های موجود و یا فرصت‌سازی‌های مناسب در فضای بین‌المللی تا حد زیادی می‌تواند به حل برخی از این مشکلات و چالش‌ها کمک نماید. این مسئله، اهمیت استفاده از ابزار دیپلماسی علم و فناوری در این زمینه را نمایان می‌سازد.

بنابراین دیپلماسی علم و فناوری ابزاری است که می‌تواند به بهبود وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند و حرکت کشور به سمت اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان را تسهیل نماید. ادامه دارد…