کارآفرینی عامل تحریک و تشویق حس رقابت

دانشگاه تگزاس- آمریکا

University of Texas

هرکسی که تابه‌حال از تگزاس دیدن کرده باشد خواهد گفت که این ایالت فقط کابوی مدرن آمریکایی و سوارکاری اسب‌های وحشی در میان کاکتوس‌های سوزنی و بیابان‌های آفتابی (هرچند که بخش بسیار هیجان‌انگیزی از میراث فرهنگی آنجا را تشکیل می‌دهند) را ندارد بلکه جاذبه‌های بیشتری برای ارائه به دانشجویان بین‌المللی دارد. حقیقت این است که کمتر از ۱۰ درصد از تگزاس، زمین بیابانی است و گفته می‌شود که پرجمعیت‌ترین و شلوغ‌ترین  شهرستان‌های عمده تگزاس (شامل هوستون، سن‌آنتونیو، دالاس، فورت‌ورث، هوستون بزرگ، ال‌پاسو و پایتخت این ایالت، آستین می‌باشد) در امتداد مناطق چمن‌زار، مراتع، جنگل‌ها و ساحل قرار دارند.

دانشجویان بین‌المللی که تحصیل در تگزاس را مدنظر دارند، طیف گسترده‌ای از کالج‌ها، مدارس فنی و دانشگاه‌ها را در این مناطق برای انتخاب، در دسترس دارند. چندین سیستم دانشگاهی برای استقبال از دانشجویان بین‌المللی در تگزاس وجود دارد ازجمله تگزاس A & M، دانشگاه ایالتی تگزاس، تگزاس فن‌آوری، دانشگاه هوستون، دانشگاه شمال تگزاس و دانشگاه سیستم ماهواره‌ای ‌تگزاس. علاوه بر این بیش از ۵۰ دانشگاه دولتی و خصوصی که به‌طور مستقل عمل می‌کنند در این ایالت وجود دارند. دانشگاه تگزاس در کشور قطر نیز یک شعبه فعال دارد.

در شمال تگزاس، می‌توان به  پارک ایالتی دره دایناسور (برای حفظ اثر دایناسورها معروف است)، پناهگاه فسیلی حیات‌وحش، باغ‌وحش دالاس، موزه شواهد پیدایش خلقت، موزه پرواز کاواناو، پارک تفریحی معروف جهانی six flags و نمایشگاه سالانه ایالت تگزاس، اشاره کرد. در هوستون یا شرق تگزاس می‌توان از باغ و طبیعت مرکز هوستون، راه‌آهن ایالت تگزاس (که در آن‌یک قطار بخار قدیمی وجود دارد) و مرکز فضایی جانسون ناسا (که در آن شرایطی برای دیدار برنامه فضایی ایالات‌متحده وجود دارد) دیدن کرد.

دانشگاه تگزاس در آستین (University of Texas at Austin) یا یوتی (UT)، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مؤسسات در سیستم دانشگاهی آمریکا است که در سال 1883 تأسیس‌شده است. دانشگاه تگزاس در پاییز سال 2010 ازنظر تعداد ثبت‌نام، رتبه پنجم را در کشور به دست آورد و دارای بیشترین پذیرش از سال 1997 تا سال 2003 بود. هم‌اکنون بیش از 49000 نفر دانشجو در این مرکز آموزشی مشغول به تحصیل هستند. از این تعداد دانشجو، طبق بخشنامه‌های ایالتی، 50% بومی ایالت تگزاس٬ 25% آمریکایی‌های غیربومی و 25% باقی را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند. این دانشگاه یکی از 8 دانشگاهی است که در سال 1929 به انجمن دانشگاه‌های آمریکا پیوسته است.

دانشگاه تگزاس یک دانشگاه ایالتی در تگزاس بوده و پنجمین دانشگاه بزرگ آمریکا است که بیش از ۴۵۰۰۰۰ فارغ‌التحصیل داشته و امروزه دارای بیش از ۹۰۰ انجمن و تشکل دانشجویی است. این دانشگاه در شمال مرکز شهر آستین قرار دارد و تا ساختمان مجلس ایالتی تگزاس چند دقیقه پیاده‌روی بیشتر نیست. دانشگاه تگزاس، ۱۷۰ رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌دهد. دانشگاه تگزاس در آستین، فاقد رشته‌های علوم پزشکی است اما بااین‌حال همکاری نزدیکی با مرکز علوم درمانی دانشگاه تگزاس در سن آنتونیو و شاخه پزشکی دانشگاه تگزاس، دارد. ازلحاظ سرمایه‌گذاری در تحقیقات علمی و فناوری، سامانه دانشگاه تگزاس با 2.5 میلیارد دلار در کشور ایالات‌متحده آمریکا در رتبه نخست قرار دارد.

از مهم‌ترین رشته‌های ارائه‌شده در دانشگاه تگزاس می‌توان به حسابداری، کشاورزی و منابع طبیعی، علوم کاربردی مهندسی، ریاضیات کاربردی، آمار کاربردی، فیزیک و نجوم، مهندسی شیمی، مهندسی عمران، ارتباطات، مهندسی کامپیوتر، اقتصاد، تکنولوژی آموزشی، مهندسی برق، مهندسی مکانیک، امور مالی، جغرافیا، تاریخ، تجارت، بازاریابی، مهندسی مواد، علوم سیاسی و … اشاره نمود. در دانشگاه تگزاس واحدی تحت عنوان “Robotics” وجود دارد که در حوزه‌های مختلف سیستم‌های رباتیک از قبیل ربات توان‌بخشی، بازوهای رباتیک، ربات چرخ‌دار و … فعالیت و تحقیق می‌نماید.

روزنامه تایمز لندن، دانشگاه تگزاس را در میان دانشگاه‌های دولتی ایالات‌متحده آمریکا در رتبه 15 و به‌طورکلی در رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان در رتبه 200 قرار داده است.

ساختمان مرکزی دانشگاه، یک برج تاریخی شهر آستین در تگزاس است. این برج که ۹۴ متر ارتفاع دارد، در سال ۱۹۳۷ ساخته و توسط (Paul Cret) طراحی گردید. این برج که ۲۷ طبقه دارد در آن زمان به‌عنوان ‌یک کتابخانه مورداستفاده قرار می‌گرفت اما امروزه کتابخانه مرکزی دانشگاه تگزاس در آستین در مکان دیگری است. رنگ اصلی نورپردازی برج دانشگاه تگزاس نارنجی است و در مناسبت‌های گوناگون مانند موفقیت‌های علمی و ورزشی دانشجویان، تغییر می‌کند.

این دانشگاه تاکنون برنده ۹ جایزه نوبل شده است و در رده‌بندی وبومتریک در رده ۱۰ جهانی قرار دارد. برندگان جوایز نوبل یا از اعضاء هیئت‌علمی این دانشگاه بوده‌اند و یا دانش‌آموخته آن‌که عبارت‌اند از: آلوا میردال(دیپلمات زن از کشور سوئد)، جان ماکسول کوئتزه(نویسنده هلندی تبار اهل آفریقای جنوبی)، فین کیدلند (اقتصاددان اهل نروژ)، جرج دیویس اسنل(دانشمند در زمینه ژنتیک و ایمن‌شناسی)، ایلیا پریگوگین (فیزیکدان)، استیون واینبرگ (فیزیکدان آمریکایی) و گونار میردال (اقتصاددان، جامعه‌شناس و سیاستمدار اهل سوئد). وال‌استریت ژورنال بامطالعه آماری بر روی استخدام‌شدگان مؤسسات معتبر آمریکا، نشان داده است که دانشگاه تگزاس ازنظر «احتمال تأمین مشاغل کلیدی برای فارغ‌التحصیلانش» در رتبه دوم در آمریکا قرار دارد.

این دانشگاه مجموعاً ۱۷ کتابخانه دارد که پاسخگوی نیازهای ۱۶ دانشکده در این دانشگاه می‌باشد. کتابخانه پری‌کاستاندا دانشگاه تگزاس در زمره ۱۰ کتابخانه آکادمیک آمریکا بوده و با ۹ میلیون نسخه کتاب در رتبه پنجم قرار دارد.

دکترای زبان و ادبیات زبان فارسی در این دانشگاه ارائه می‌گردد. پروژه تأسیس برنامه‌های فرهنگی و ادبیات زبان فارسی در این دانشگاه در سال ۱۹۶۲ توسط محمدعلی جزایری انجام گرفت که خود از برندگان جایزه فولبرایت (Fulbright scholarship) بود و در سال ۱۹۵۱ از دانشگاه تهران پای به این دانشگاه گذاشت و نخستین ایرانی بود که از این دانشگاه دکترا دریافت کرد. مهرداد یزدانی معمار مشهور ایرانی نیز دانش‌آموخته این دانشگاه بود.

لازم به ذکر است که دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله در کشور عربستان سعودی، در ساخت و الگوبرداری آموزشی خود از کمک‌های دانشگاه تگزاس در آستین استفاده نموده است.

بیش از ۱۵ سناتور در سنای ایالات‌متحده آمریکا، فارغ‌التحصیل این دانشگاه هستند و از دیگر مشاهیر دنیای سیاست می‌توان به ران کرک، جیمز بیکر، کی بیلی هاچیسون و حسن عضدی اشاره نمود که همگی فارغ‌التحصیل این دانشگاه بوده‌اند. از بانوان فارغ‌التحصیل این دانشگاه می‌توان به لیدی برد جانسون (همسر لیندون بینز جانسون، سی و ششمین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا) و لورا ولش بوش (همسر جرج دابلیو بوش، چهل و سومین رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا) اشاره نمود. در فضای فناوری و دانش به دانش‌آموختگانی مانند دنتون آرتور کولی (جراح برجسته قلب آمریکایی) و مایکل دل (رئیس و بنیان‌گذار شرکت رایانه‌ای دل کامپیوترز) می‌توان اشاره کرد.

با افتتاح پارک علم و فناوری Tamaulipas در دانشگاه تگزاس تلاش‌های استراتژیک و طولانی‌مدت برای به دست آوردن علم و فناوری به‌منظور ارتقاء نوآوری، رشد اقتصادی و رقابت به ثمر رسید. این پارک واحد تحقیق بین‌رشته‌ای در دانشگاه تگزاس است که برای پیشبرد تئوری و عمل و ایجاد ثروت کارآفرینی فعالیت می‌نماید. برنامه مدیریت دانش و فناوری یک برنامه دقیق و چالش‌برانگیز است که به تقاضای بخش صنعت برای فارغ‌التحصیلان کسب‌وکار به وجود آمده است به همین دلیل یک دانشگاه تحقیقاتی در سطح بین‌المللی و نیروی کار با تکنولوژی پیشرفته به تلاش‌های علمی کمک بسیاری می‌نماید.

دانشگاه تگزاس در آستین به‌عنوان‌ یک مؤسسه تحقیقاتی در سطح جهانی به تقویت روحیه کارآفرینی در تمام کالج‌های دانشگاه پرداخته است و به همین دلیل دانشگاه ده‌ها روش را برای آموزش دانشجویان کارآفرین خود پیدا نموده تا بتواند با راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید جامعه محلی را تشویق نماید.

در ادامه

از سال 2001 تمایل به ترویج تحقیقات و نوآوری در مرکز کارآفرینی (Herb Kelleher) در دانشگاه تگزاس ایجاد و  با تشویق محققان، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران به همکاری، دانشگاه توانست در حفظ شهرت خود نقش مهمی را ایفا کند و به‌عنوان یکی از جوامع مهم کسب‌وکار در کشور ایالات‌متحده آمریکا شناخته شود.

مرکز کارآفرینی (Herb Kelleher) تلاش می‌نماید ایده‌های بزرگی که ارزش بررسی دارد را یافته و با حمایت صاحبان این ایده‌ها آن‌ها را شکوفا سازد. کنسرسیوم IE تلاش می‌نماید دستاوردهای خود را از طریق جوایز کارآفرینی فکری کوهن گسترش دهد. این جوایز به‌منظور تشویق دانشجویان مقطع کارشناسی به دانشجویان سال اول ازلحاظ اقتصادی کمک می‌‌کند تا بتوانند به دنبال علائق تحصیلی خود رفته و به‌طورجدی در زمینه تحصیلات تکمیلی تلاش نمایند.

جوایز کارآفرینی فکری «کوهن» در قالب 1000 دلار کمک‌هزینه تحصیلی به تعداد معدودی از کارآموزان دوره کارشناسی که واجد شرایط‌اند، تعلق می‌گیرد. این جایزه به‌منظور پشتیبانی و تشویق دانشجویانی است که به دنبال فرصت‌ها و تجربه‌های کارآموزی هستند. دانشگاه تگزاس رتبه چهارم کارآفرینی را در اختیار دارد که تاکنون 941 برنامه کارآفرینی را به اجرا درآورده است و از فارغ‌التحصیلان کارآفرین آن می‌توان به مایکل دل بنیان‌گذار شرکت Dell اشاره کرد.

نویسنده : آزیتا جهانبخش / پژوهشگر حوزه مدیریت تکنولوژی

رویکرد مالی رفتاری برای تصمیم‌گیری در مباحث مالی کارآفرینی

مسئله‌ای که در تصمیم‌گیری در ارتباط با کارآفرینان و سرمایه‌گذاران نیاز است عبارت‌اند از:

1. تصمیمات مربوط به تأمین وجوه مرحله ورود/مفهوم
2. تصمیمات مربوط به تأمین مالی/سرمایه‌گذاری
3. تصمیمات رشد/خروج

دو تصمیم‌گیرنده وجود دارد ۱) کارآفرینان ۲) سرمایه‌گذاران که به‌عنوان VC ها شناخته می‌شوند. علاوه بر این اگر فرد به دو مبحث مهم مالی سنتی یا مالی رفتاری توجه نکند، دو عامل که عدم اطمینان و بازده می‌باشند در تمام تصمیم‌گیری‌ها خود را نشان می‌دهند.

در این شماره تلاش شده تا شما را با تصمیمات مربوط به تأمین وجوه مرحله ورود/مفهوم آشنا کرد؛ که آن را تصمیمات راه‌اندازی هم می‌گویند.

در ابتدا پرسش‌های اصلی در تصمیم‌گیری مربوط به راه‌اندازی مطرح می‌شود. این تصمیمات مشترک از دو تصمیم جدا به‌وسیله کارآفرین و VC تشکیل شده است به این معنی که تصمیم کارآفرین برای وارد شدن به یک کسب‌وکار به تنهایی کافی نیست بلکه باید یک سرمایه‌گذار را هم برای فاز راه‌اندازی متقاعد کرد. در نتیجه ۲ سؤال اصلی:

1. فرآیندهای تصمیم‌گیری برای کارآفرینان در تصمیم‌گیری راه‌اندازی چیست و ضوابط تصمیم‌گیری در این زمینه چه می‌باشد؟
2. فرآیندهای تصمیم‌گیری برای VC ها در سرمایه‌گذاری به‌منظور راه‌اندازی چگونه است و ضوابط تصمیم‌گیری در این زمینه چه می‌باشد؟

مورد دوم بازارهایی برای سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌باشد. بازارهای سرمایه دارای ویژگی‌هایی از جمله کارا بودن، تسهیل جریان وجوه بین عرضه‌کنندگان و متقاضیان سرمایه، دارای شفافیت عملیاتی، حامی نوآوری، ایجاد اشتغال، توسعه اقتصادی و رشد کسب‌وکار می‌باشند. درحالی‌که بازارهای VC برعکس عمل کرده و دلیل اصلی ناکارآمد بودن آن عدم شفافیت می‌باشد که منجر به افزایش سطح ریسک و عدم اطمینان و در نتیجه باعث افزایش هزینه‌های کسب‌وکار برای شرکت‌های کارآفرین و کوچک می‌شود.

مورد سوم پاسخ اقتصاد و مالی سنتی به تصمیمات راه‌اندازی می‌باشد. برای رفع مشکلاتی که در بازارهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر غیر شفاف وجود دارد از ۲ نظریه‌ی نمایندگی کلاسیک و نظریه عدم تقارن اطلاعاتی می‌توان کمک گرفت.

بر اساس نظریه نمایندگی، کارآفرینان به عنوان عامل و VC ها به عنوان کارفرما تعریف شده‌اند؛ و این سؤال مطرح می‌شود که کارآفرینان نقطه‌ی مقابل عامل (که به خوبی دستور می‌گیرند) می‌باشند و افرادی کاملاً مستقل هستند که دست دارند رئیس خود باشند.

رویکردی رفتاری به تصمیم‌گیری در مباحث مالی کارآفرینی:

در این قسمت ما به دنبال این موضوع هستیم که اگر بتوانیم انواع ریسک‌ها و عدم اطمینان را بشناسیم، شانس بهتری در درک فرآیند تصمیم‌گیری خواهیم داشت. از طرفی بحث ادراک هم می‌تواند شفافیت بیشتری را برای هر یک از طرفین (کارآفرین و سرمایه‌گذار) در هر معامله‌ای مثل قراردادهای مالی داشته باشد و در نتیجه فرآیند تصمیم‌گیری را بهبود می‌دهد.

در ادامه ادراک، بحث عدم تقارن ادراک وجود دارد که قبل از توصیف آن بهتر است ذهن خود را معطوف دو نظریه کنید: ۱) نظریه چشم‌انداز ۲) نظریه تأثیرپذیری

در نظریه چشم‌انداز دو فاز وجود دارد: ۱) ویرایش (قالب‌سازی) ۲) ارزیابی

در فاز اول سعی می‌شود که مسئله مورد تصمیم را از طریق انجام تعدادی عملیات ساده‌تر کرده و در نتیجه انتخاب گزینه‌ای که برای تصمیم‌گیرنده بیش‌ترین ارزش را دارد، ساده‌تر می‌کند؛ و در فاز دوم با استفاده از تابع ارزش، چشم‌اندازهای ویرایش شده با بیشترین ارزش انتخاب می‌شوند.

در نظریه تأثیرپذیری اینکه ذهن آدمی نسبت به یک مسئله خوب یا ید باشد می‌تواند منجر به قضاوت ادراکی سریع شود. به طور مثال سهامی که ناآشنا باشد و به شکل منفی ادراک شود، ریسک و بازده دارای همبستگی منفی می‌شود و بالعکس.

در نتیجه می‌توان برداشت کارآفرینان و vc ها و قضاوت آن‌ها را با دو نظریه‌ی بالا تشخیص داد.

حال برمی‌گردیم به بحث عدم تقارن ادراک، وضعیتی است که در آن بین کارآفرین و VC در ارتباط با یک فرصت کسب‌وکار، سود یا زیان، یک شکاف ادراکی وجود داشته باشد.

حال نوبت به موضوع ریسک می‌رسد، این‌گونه باید گفت که برخی محققان اعتقاد دارند که ریسک مثل انحراف معیار یا بتا نیست که بتوان آن را مشاهده و اندازه‌گیری و تجزیه‌وتحلیل کرد. اسلویک می‌گوید که ریسک کسب‌وکار به ریسک بقای فرد بستگی دارد؛ و در ادامه مطرح می‌کند که انسان قادر به تغییر محیط پیرامون خود و پاسخ به آن است؛ که این توانایی منجر به افزایش ریسک شده و همان‌طور که در نظریه تأثیرپذیری گفته شد مثلاً اگر فردی تأثیرپذیری مثبتی نسبت به یک اقدام مخاطره‌آمیز داشته باشد، ریسک کمتری را ادراک می‌کند نسبت به شخصی که تأثیرپذیری منفی برای همان اقدام در شرایط یکسان دارد.

اولسن معتقد است که تمام ریسک‌ها، ریسک ادراکی می‌باشند؛ زیرا ادراک از طریق داده‌های حسی رخ می‌دهد و این بدان معناست که ریسک پدیده‌ای است که در روان ما اتفاق می‌افتد؛ و اگر بخواهیم این استدلال را داشته باشیم که ریسک به‌طور کامل در روان ما ادراک نشده است، هنگامی به‌طور واضح دیده می‌شود که ریسک را به اجزای سازنده آن تفکیک کرده و ریسک‌های موجود را شناسایی کنیم.

پس برای شروع کل ریسک را این‌گونه تعریف می‌کنیم:

کل ریسک= ریسک موجود+- ریسک‌های رفتاری

ریسک‌های موجود:

در ارتباط با ریسک موجود از قیاس سکه استفاده شده است. به این معنا که نتایج ممکن در یک تصمیم‌گیری راه‌اندازی یک کسب‌وکار را می‌توانیم دقیقاً مانند چرخ خوردن یک سکه بیان کنیم که می‌تواند شامل امکان موفقیت/شکست به‌طور هم‌زمان باشند.

عوامل تعیین‌کننده ریسک موجود شامل:

الف) عامل ریسک فناوری و تجاری‌سازی: ریسک اخذ یک فرصت یا یک نمونه اولیه و تبدیل آن به محصول کاملاً کاربردی یا خدمتی که مشتریان حاضر به پرداخت برای استفاده از آن باشند.

ب) عامل ریسک بازار: اینکه آیا بازار سودآور یا پایدار برای محصول یا خدمت پیش‌بینی‌شده به وجود خواهد آمد.

ج) عامل ریسک مدیریت: اینکه آیا کارآفرین و تیم او در اجرای استراتژی‌های پیش‌بینی‌شده موفق می‌شوند یا خیر

د) عامل ریسک مالی: اینکه آیا کارآفرین و تیم او می‌توانند منابع مالی موردنیاز را به‌موقع برای اجرای استراتژی‌های پیش‌بینی‌شده برای کار جمع‌آوری کنند یا خیر

ه) فاکتورهای ریسک کلان: شامل ریسک‌های مربوط به مقررات، ریسک‌های محیطی و غیره

در مجموع این نوع ریسک‌ها در خارج و اطراف هر کسب‌وکار وجود دارند و به آن‌ها ریسک موجود می‌گویند.آآ

ریسک‌های رفتاری:

اجزای ریسک رفتاری در واقع همان فرآیندهای ریسک رفتاری را دربر می‌گیرند که پیش‌تر درباره‌ی آن صحبت شد و شامل دو نظریه چشم‌انداز و تأثیرپذیری هستند.

• فرآیندهای قالب‌سازی
• فرآیندهای ارزیابی
• فرآیندهای تأثیرپذیری
• فرآیندهای دیگر، غیر از تأثیرپذیری مانند اعتماد بیش از حد (خودرایی)، در دسترس بودن، اتکا (لنگر انداختن) و غیره

ریسک‌های رفتاری در معادله‌ای که نشان داده شد می‌تواند ریسک کلی را افزایش یا کاهش دهند. افزایش آن از طریق استاندارد مالی قابل درک است اما کاهش آن برای اقتصاددان رفتاری نتیجه‌ای از تأثیرپذیری است.

پروفسور یزدی‌پور استدلال می‌کند که یک کارآفرین

• تصمیم‌گیری نهایی خود را عمدتاً براساس سود و زیان ادراکی فرصت‌های سرمایه‌گذاری که خودش با توجه به نتایج جست‌وجو در فرصت‌های مشابه، انتخاب کرده است، می‌گیرد و مهم‌تر از آن
• فرصت‌های کسب‌وکار انتخاب و نهایی شده، همان سطح از ریسک و عدم اطمینان را دارند که کارآفرین درباره آن احساس راحتی می‌کند.

در آخر باید گفت که با اتکا به نظریه چشم‌انداز و تأثیرپذیری بررسی خواهیم کرد که چگونه می‌توانند این دو نظریه بر پیش‌بینی و قضاوت کارآفرینان و vc ها با توجه به فرصت‌هایی که در کسب‌وکار خود وجود دارد، تأثیر بگذارند.

 برگرفته از کتاب مباحثی نوین در تأمین مالی کارآفرینی، تألیف پروفسور یزدی‌پور

نویسنده : عارفه داودی پژوهشگر حوزه مدیریت

سیاست‌های تحقیق و توسعه در اتحادهای بین‌المللی

یکي از روش‌های رفع مشکلاتی مانند کمبود امکانات مالي و منابع مدیریتي براي رقابت در دنیاي تجاري امروز، همکاری‌های نزدیک و راهبردی بین شرکت‌ها ازجمله اتحادهاست. اتحادها، به دلیل وجود رقابت در یک اقتصاد دانش‌بنیان، براي بنگاه‌ها حیاتي هستند و در هر سال، اتحادهاي راهبردی فراواني در بخش‌های مختلف صنعتي شکل می‌گیرد. این اتحادها، به ابزار مهمي براي مدیریت کسب‌وکار و بهبود توانایي رقابت سازمان، تبدیل شده‌اند که شکاﻑ بین منابع موجود بنگاه و نیازمندی‌های آینده را پر می‌کنند و با ارائه دسترسي بنگاه‌ها به منابع بیروني و با ایجاد هم‌افزایی و ترویج یادگیري و قابلیت تغییر سریع، رقابت‌پذیری را افزایش می‌دهند.

از انواع این اتحادها، اتحادی است که برای توسعه محصول یا تکنولوژی جدید انجام می‌گیرد. این اتحاد به‌صورت کلی به تحقیقات محدود می‌شود. اتحادهای تحقیق و توسعه زمانی که هزینه تحقیقات بالا باشد و چرخه عمر محصول کوتاه باشد به‌عنوان یک اتحاد استراتژیک مهم محسوب می‌شود. همچنین این اتحاد، مزایای دسترسی به گروه کاری با مهارت‌های حرفه‌ای به دور از هزینه‌های بیشتر به همراه سرعت بخشیدن به معرفی محصولات به بازار را برای شرکت فراهم می‌سازد. به‌طورکلی این اتحاد به یک پروژه خاص یا بخشی از بازار محدود می‌شود و تقریباً همیشه یک جنبه از تکنولوژی را شامل می‌شود.

در ادامه

در سه دهه گذشته، افزایش چشمگیر در تمامی اشکال همکاری بین‌المللی در زمینه علم، فناوری و نوآوری صورت گرفته است و همکاری‌های بین‌المللی در تحقیق و توسعه، بخشی از برنامه‌های استراتژیک هر کشور است. شرکت‌ها به‌طور عمده (نه به‌طور خاص) در جهت رسیدن به اهداف تجاری به این اتحادها ملحق می‌شوند که با عنوان همکاری استراتژیک فناوری ( STP) شناخته می‌شوند. در این نوع همکاری‌های فناورانه، نقش غیرمستقیم ( به معنای بازیگرانی که انگیزه اصلی اقتصادی ندارند مانند دانشگاه‌ها، کالج‌ها، مؤسسات عمومی، مقامات نظارتی و غیره) نباید دست‌کم گرفته شود زیرا که آنان مهره‌های اصلی در تحقیق و توسعه هستند.

در ضمن بایستی توجه داشت که اتحادهای STP فقط از روی کاهش هزینه‌ها نیست بلکه اهداف استراتژیک قوی‌تری دارند. به‌طور مثال اتحادیه اروپا بر اساس شرایط منطقه‌ای، تصمیم به انجام برخی همکاری‌های مشترک در تحقیق و توسعه می‌‌گیرد. اتحادهای بین‌المللی در تحقیق و توسعه سبب تعادل و همکاری بین بخش‌های خصوصی و عمومی می‌شود.

آن‌گونه که نتایج آماری نشان می‌دهند، اتحادهای R&D در زمینه فناوری‌های پیشرفته HT بیشتر رشد کرده است به دلیل آنکه گزینه‌های بازار، کمتر توسعه و رشد پیدا کرده است و نیازمند همکاری‌های مشترک می‌باشد چرا که در فناوری‌های پیشرفته به حضور مهارت‌های خاص و ایجاد یکپارچگی میان فناوری‌های مختلف، نیاز می‌باشد.

تفاوت اتحادهای تحقیق و توسعه با دیگر اتحادهای استراتژیک به‌صورت زیر خلاصه می‌شود:

• اتحادهای R&D اصولاً برای انجام وظایف خاص طراحی می‌شوند و پس از پایان انجام‌وظیفه، از بین می‌روند و یا جهت‌گیری‌های دیگری پیدا می‌کنند.
• اتحادهای R&D برخلاف دیگر اتحادها و شبکه‌ها که جنبه خیلی رسمی دارند، اغلب انعطاف‌پذیر هستند.
• در اتحادهای دیگر استراتژیک، جهت برقراری اتحاد و ایجاد شبکه، گزینه‌های بیشتری برای انتخاب وجود دارد ازجمله شرکت‌های وابسته به فروش و زیرمجموعه‌ها
• عدم اطمینان در اتحادهای R&D بالا می‌باشد.
• عدم قابلیت تعیین ارزش در این اتحادها وجود دارد.
• حال به این می‌پردازیم که چرا کشورها به اتحادهای تحقیق و توسعه روی می‌آوردند:
• نگرانی‌هایی در زمینه‌هایی از قبیل: حفاظت از محیط‌زیست، امنیت انرژی، کاهش آسیب‌های طبیعی، جلوگیری و درمان بیماری‌های عفونی، حصول اطمینان از امنیت غذایی
• ماهیت چند رشته‌ای بودن نوآوری (نیاز به طیف گسترده‌ای از دانش در توسعه محصولات جدید)
• شباهت الگوهای مصرفی
• ظهور حوزه‌های جدید مثل بیوتکنولوژی و هم‌گرایی فناوری‌ها
• چالش‌های ممکن مشارکت در تحقیق و توسعه در اتحادهای بین‌المللی به‌صورت زیر خلاصه می‌شود:
• مبادله اطلاعات: امکان افشای اطلاعات محرمانه به خارج
• چرخه‌های برنامه‌ریزی هر کشور: عدم مطابقت برنامه‌های بودجه‌ای هر کشور
• تفاوت در رویکردهای تحقیق و توسعه و اکتساب فناوری: آزمایشگاه‌های دولتی- مؤسسات غیرانتفاعی و صنعت هر کشور
• مشکلات انتقال تجهیزات (انتخاب مکان جدید برای تحقیق و توسعه) و یا استخدام نیروی کار
• مشکلات بوروکراسی در طولانی‌مدت
• عدم اعتماد طرفین
• عدم پایبندی به حقوق مالکیت فکری
• عدم پایبندی به تعهدات عدم رقابت
• عدم پایبندی تعهدات دولت و پیمانکاران به شخص ثالث (بانک و غیره)

به‌طورکلی انگیزه همکاری مشترک در تحقیق و توسعه به‌صورت زیر خلاصه می‌شود.

 1- انگیزه کاهش هزینه:

تسهیم هزینه‌های نوآوری-صرفه جویی در منابع- اجتناب از دوباره‌کاری‌های بیهوده

و پرهزینه- کاهش زمان چرخه پژوهش

 2- انگیزه مبتنی بر یادگیری و اکتساب فناوری: (کسب مهارت و دانش مکمل)

• این دو انگیزه مکمل یکدیگر می‌باشند نه اینکه جایگزین یکدیگر باشند.
• توسعه فناوری‌های پیشرفته بیش از بقیه فناوری‌ها به همکاری‌های بین‌المللی نیاز دارد.

مزایای مشارکت در تحقیق و توسعه در اتحادهای بین‌المللی:

• تسهیم هزینه تحقیق و توسعه و ریسک
• احتمال امکان دسترسی به فرایند اکتساب فناوری‌ها
• دسترسی به تکنولوژی‌ها –ایده‌ها و راه‌حل‌ها، جهت پر کردن شکاف‌ها
• توسعه دانش و افزایش یادگیری
• افزایش ارزش دارایی‌های شرکت
• هم‌افزایی تجهیزات
• بهره‌مندی از قابلیت‌های متمایز شرکای تخصصی در سراسر جهان
• امکان نظارت بر رقبا، در موارد خاص شرکت‌ها همچنین می‌توانند رقابت را انتخاب کنند، به‌عنوان‌مثال، در صنايعی که امکان انتخاب استاندارد وجود دارد، رقبا ممکن است تصمیم بگیرند که در مرحله توسعه همکاری کنند تا مانع رقابت در مرحله بازاریابی شوند.

نویسنده : دکتر عرفان حاجی آخوندی / مدرس و پژوهشگر حوزه مدیریت

کارآفرینی فناورانه یا کارآفرین فناور

انقلاب فناوری اطلاعات در قرن بیست­ و­ یکم چنان سایه­ ای بر زندگی بشر انداخته است که گویی این فناوری اطلاعات است که زندگی بشر را مدیریت میکند. روند فناوری اطلاعات به بخش­های مختلف زندگی بشر رو به گسترش است و تغییرات شگرفی را در سبک زندگی و مبادلات اجتماعی بشر ایجاد کرده است، این تغییرات در زمینه فرهنگ، روابط اجتماعی، کسب­ و­کار، خانواده و آموزش و … به‌وفور تأثیرگذار بوده است و شیوه­ های انجام کسب­ و­کار شرکت‌ها را تغییر داده است و محصولات فناورانه در همه عرصه­ های زندگی بشر رسوخ نموده و سبک زندگی او را در دنیای فناوری محور جدید دچار تغییر اساسی نموده است. دراین‌بین توجه ویژه­ای به کارآفرینان که به‌عنوان عوامل تغییر و پیشگامان موفقیت در عرصه اقتصاد و کسب­و­کار هستند، معطوف شده است.

کارآفرینی را می­توان یک دیدگاه، یک تفکر و حتی یک سبک زندگی دانست که قابلیت توسعه در افراد را دارد و در دنیای فناورانه امروز نیز بسیار جایگاه ویژه ای پیدا نموده است که در این مقاله قصد داریم مفهوم «کارآفرینی فناورانه» را مورد واکاوی قرار دهیم و باید گفت در تلفیق فلسفه فناوری و کارآفرینی فناورانه باید به این سؤال پاسخ داد که ما چگونه باید فناوری را خلق کنیم و به بهره­ برداری برسانیم و آن را در شکل محصولات و فرآیند متبلور کنیم تا به نابودی ما منجر نشود؟ با توجه به ماهیت بین‌رشته‌ای کارآفرینی فناورانه، حوزه ­های علمی مختلفی با آن مرتبط می­شوند. کارآفرینی فناورانه ریشه در نظریه­ های متفاوتی دارد. این نظریه ­ها عبارت‌اند از کارآفرینی، مدیریت نوآوری و فناوری، مدیریت استراتژیک، سرمایه اجتماعی، شبکه و نهادها می­باشند. می بایست برای مطالعه کارآفرینی فناورانه هم‌زمان به دو منظر خرد و کلان توجه داشت. سطح خرد حوزه­های کوچک­تر عملیاتی­ تر مانند مدیریت مهندسی و سیستم­های اطلاعاتی، پویایی­ های شبکه­ سازی، رهبری، علوم تصمیم­ گیری و تئوری بازی­ها و سطح کلان حوزه­ های جامعه‌شناسی و اقتصاد را شامل می گردد.

• کارآفرین فناور، قهرمان سازمانی

اهمیت فزاینده رقابت­پذیری مبتنی بر فناوری به‌ویژه در صنایع فناوری محور، نیاز به شناسایی نوع خاصی از کارآفرین به نام کارآفرین فناور دارد که گویای فردی در یک سازمان است که قهرمان یک فعالیت علمی و فنی است. واژه کارآفرین و کارآفرینی از ریشه کلمه فرانسوی (Entreprendre) به معنای متعهد شدن و متقبل شدن، برگرفته شده است. کارآفرین فناور گاهی قهرمان محصول نامیده می­شود. کارآفرین فناور فردیست که قابلیت­های یک مخترع، یک نوآور و یک کارآفرین را به‌صورت آمیخته داراست و فردی است با پایه دانشی عمیق در حوزه­های نوآوری و کارآفرینی که قادر به بهره­برداری از آن‌ها برای حفظ کسب‌وکار خود و مزیت رقابتی آن است. او تغییرات محیطی و روندهای بازار را تشخیص می­دهد و پیوسته در حال رصد فرصت­ها می­باشد. راهبردها را به شکل مؤثر ساختاردهی می­کند و شایستگی­های اصلی را توسعه داده و دارای دانش ضمنی و آشکار در یک فناوری خاص بوده و به شکل مؤثری وظایف عملیاتی و مدیریتی یک شرکت را برای حفظ انگیزه عملکرد پایدار آن شرکت، رهبری می­نماید.

کارآفرینی فناورانه به‌عنوان پیوند بین علم و فناوری ازیک‌طرف و ارزش­های جدید علمی خلق‌شده برای جامعه از طرف دیگر، استانداردها و شرایط زندگی افراد جامعه را بهبود می­بخشد و در رفاه عمومی، اقتصادی و اجتماعی نقش ایفا می­نماید.

کارآفرینی فناورانه

کارآفرینی فناورانه از دو منظر حائز اهمیت است. اول اینکه فرآیندی است که کارآفرین فناور با به‌کارگیری فناوری و با خلق، توسعه و تبلور آن در قالب محصولات و خدمات ارزشمند، به رشد اقتصادی و پیشرفت جامعه کمک می­کنند ازاین‌رو آن را کارآفرینی فناورانه مستقل می­نامیم و از منظر دیگر در شرکت­های پیشرو موجب نوآوری در محصول و فرآیند است که سبب تغییر در محیط رقابتی می­شود که به آن کارآفرینی فناورانه سازمانی می­گوییم که موجب افزایش توان رقابتی و تثبیت ماندگاری آن‌ها در محیط بین­المللی می­گردد.

اندیشمندان حوزه کارآفرینی فناورانه این مفهوم را به‌صورت مفاهیم محوری تعریف و تشریح نموده­اند که در ادامه به بررسی این تعاریف مفهوم محور و برجسته، جهت شناخت و بررسی کارآفرینی فناورانه از جنبه­های مختلف خواهیم پرداخت.

کارآفرینی فناورانه مبتنی بر مفهوم ایجاد شرکت­های جدید مبتنی بر فناوری بدین‌صورت معنا می­شود: کارآفرینی فناورانه، کاربرد نوآورانه دانش علمی و فنی به‌وسیله یک نفر یا تعدادی از افراد است که یک کسب­و­کار را راه‌اندازی و اداره کرده و مخاطرات مالی را برای دستیابی به چشم‌انداز و اهداف تقبل می­کنند. تا سال 2000 میلادی اغلب تعاریف کارآفرینی فناورانه، برمبنای راه‌اندازی یک کسب­و­کار مبتنی بر فناوری توسط کارآفرینان فناور بوده­اند. این کسب­و­کار مبتنی بر فناوری می­تواند یک شرکت زایشی دانشگاهی یا پژوهش محور یا شرکت مستقل باشد.

در تعریف کارآفرینی فناورانه با محوریت مفهوم نوآوری، رویکرد شومپیتری به کارآفرینی فناورانه معطوف می­گردد که بیانگر دو رکن اصلی و اساسی «تولید ثروت» و «بازتوزیع منصفانه ثروت» در جامعه سرمایه­داری از طریق ارائه نوآوری­های فناورانه است. براین منظر کارآفرین فناور با تأسیس شرکت­های جدید و مستقل و ارائه نوآوری به تولید ثروت و توزیع مجدد آن منجر می­گردد.

فرصت از دیدگاه کرزنر از اختلاف باور در مورد ارزش فعلی یک ایده یا اختراع و ارزش آینده آن وقتی که به یک دستاورد مشخص تبدیل شود، تعریف می­شود. زمانی که اختلاف بین این ارزش­ها برای فرد محقق شود و به باور او تبدیل شود، یک فرصت ­شناسایی شده است. پس اختلاف باورها درباره ارزش ایده­ها و اختراعات، وقتی‌که به‌عنوان ورودی فرآیند کارآفرینی به خروجی تبدیل ­می­شوند و به‌ویژه فعالیت در مورد فرصت­های بهره­برداری نشده، رکن توصیف‌کننده فرصت­های کارآفرینانه و از طرفی همه کارآفرینی است. اگر این ایده یا اختراع مبتنی بر فناوری باشد، آن فرصت، یک فرصت فناورانه یا فرصت مبتنی بر فناوری نامیده می­شود. فرصت­ها بر سه دسته تقسیم می­شوند:

• تشخیص فرصت که در آن‌هم عرضه و هم تقاضا وجود دارند.
• کشف فرصت که یک‌طرف عرضه یا تقاضا وجود ندارد. به عبارتی یک‌طرف عرضه یا تقاضا بالفعل است و طرف دیگر بالقوه است که کارآفرین با کشف طرف بالقوه و به فعلیت درآوردن آن، اقدام به کارآفرینی می­نماید.
• خلق فرصت، دو طرف عرضه و تقاضا وجود ندارند و کارآفرین هر دو طرف را به فعلیت می­رساند.

کارآفرینی فناورانه مبتنی بر مفهوم فرصت، یافتن راه­حل­هایی در جست­و­جوی مسائل در مورد یک فناوری خاص است که به تشخیص، کشف یا خلق فرصت مبتنی بر فناوری و بهره­برداری از آن منجر گردد. کارآفرینان فناور قصد دارند تا با شناسایی و بهره­برداری از راه‌حل‌های مبتنی بر فناوری، به ایجاد و کسب ارزش اقتصادی دست بزنند.

به گفته محققان، فناوری به‌خودی‌خود خلق ارزش را تضمین نمی­کنند بلکه فناوری­ها زمانی خلق ارزش می­کنند که به شکل محصولات جدید متبلور شوند. محصولاتی که به‌سرعت به بازارها راه‌یافته و سود ویژه­ای برای شرکت­ها به ارمغان آورند. به‌عبارت‌دیگر پیشرفت­های سریع علمی، اختراعات و توسعه­های فناورانه برای خلق ارزش و رقابت­پذیری ضروری هستند اما کشف فرصت­های فناورانه و بهره­برداری تجاری از آن‌ها است که ایجاد تمایز می­نماید. کارآفرینی فناورانه مبتنی بر مفهوم محصول جدید، تلفیق نوآوری و محصول است که در خروجی موفق توسعه محصول جدید متبلور می­شود.

کارآفرینی فناورانه مبتنی بر مفهوم اقدام مخاطره‌آمیز یعنی سازمان‌دهی مدیریت و پذیرش مخاطره یک کسب­و­کار مبتنی بر فناوری است.

کارآفرینی فناورانه مأموریتی است که بین بازیگران مختلف توزیع می­شود و هر یک از آن­ها به نحوی در یک فناوری و فرآیند درگیر می­شوند که داده­هایی تولید می­کنند و درنهایت منجر به تحول یک مسیر فناورانه نوظهور می­شود . کارآفرینی فناورانه سازمانی نوعی کارآفرینی سازمانی است که در آن اجرای نوآوری­های فنی و فناورانه در یک سازمان چه از طریق منابع خارجی و چه از طریق منابع داخلی محقق می­گردد.

همان‌طور که مشاهده می­گردد کارآفرینی فناورانه بدون حضور کارآفرین فناور محقق نمی­گردد که کارآفرین فناور نیز دارای تقسیماتی است:

کارآفرین فناوری که توسعه‌دهنده فناوری است و یک پژوهشگر است. کارآفرین فناوری که تولیدکننده محصول فناورانه است. دیگری کارآفرینی است که نقش پشتیبان در توسعه یک فناوری را داشته یا کاربر محصول است. کارآفرین فناور فرصت­جو که فقط طرف عرضه یا تقاضا را از طریق تأسیس یک شرکت مبتنی بر فناوری به هم وصل می­کند.

حال باید اندیشید که بهتر است فرآیند کارآفرینی فناورانه را از بحث کارآفرین فناور جدا نمایید. چراکه کارآفرینی فناورانه مسیر توسعه فناوری تا تجاری­سازی را پوشش می­دهد اما برخی از انواع کارآفرین فناور (مانند فرصت­جو) ممکن است در همه این مسیر ایفای نقش نکنند و در این صورت آیا بهتر نیست ایفای نقش کارآفرین فناور را بین گروهی از افراد توزیع نمود؟ و گاهی هم باید کارآفرین فرصت­جو را از کارآفرین فناور تمیز دهیم و او را فقط کارآفرین بنامیم.

منبع: سید رضا حجازی، فیروز کرمانشاه

نویسنده : غزل معصومی / کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی

کارآفرینی بین­ المللی در بازارهای نوظهور

در فضای کسب­ و­کار امروزه، کشورمان برای بهبود فضای کسب­ و­کار، نیازمند توسعه کارآفرینی به خارج از مرزهای ملی و ارزآوری است. درک هوشمندانه از تغییرات محیط بین‌الملل و انطباق به هنگام با آن‌ها، نیازمند برخورداری از تفسیری نوین و همه‌جانبه و چیدمان بخردانِ و هم‌افزایی عناصر مؤثر در کسب­ و­کار بین­ الملل می‌باشد.

• بین­ المللی شدن یا جهانی‌شدن؟

مفاهیم بین­ المللی شدن و جهانی‌شدن به‌شدت با یکدیگر درهم‌تنیده شده­ اند و همپوشانی میان آن­ها موجب سردرگمی شده است. برخی از افراد این دو اصطلاح را معادل یکدیگر در نظر می­گیرند، درحالی‌که این دو پدیده از یکدیگر متمایز هستند. جهانی‌شدن فرآیندی پیوسته در سطح کلان اقتصادی است که در آن موانع تجاری از بین رفته و ارتباطات با استفاده از فناوری­ های پیشرفته تسهیل می­شود. در طرف مقابل، بین­المللی شدن به‌عنوان فعالیتی است که در سطح شرکت رخ می­دهد و طی آن، شرکت میزان مشارکت خود را در بازارهای خارجی افزایش می­دهد. این فعالیت­ ها معمولاً تحت تأثیر پدیده­ هایی نظیر افزایش پتانسیل بازار، سهولت دسترسی به بازارهای جهانی، شدت رقابت و کوتاه شدن بازه‌های زمانی بین­ المللی شدن بازارها قرار می­گیرد که همه آن‌ها با جهانی‌شدن در ارتباط هستند.

حال که تفاوت بین­المللی شدن و جهانی‌شدن را درک نمودیم، به توصیف کارآفرینی بین­المللی خواهیم پرداخت تا بتوانیم چشم‌انداز این مفهوم را در فراسوی مرزهای ملی درک نماییم.

کارآفرینی بین­المللی فرآیندی است که در آن کارآفرین فراتر از مرزهای ملی به فعالیت­های تجاری مبادرت می­نماید. کارآفرینی بین­المللی می­تواند صادرات، تولید تحت لیسانس، فرانشیز، ایجاد دفاتر فروش در کشور دیگر را شامل شود و حتی به‌سادگی یک تبلیغات برنامه‌ریزی‌شده، در یک مجله بین­المللی که در بازارهای خارجی چاپ و توزیع می­شود، بروز کند. کارآفرینی بین­المللی شامل فعالیت­هایی است که الزاماً به‌منظور ارضاء نیازها و خواسته­های مشتریان هدف صورت می­گیرد و اغلب در بیش از یک کشور انجام می­شود. وقتی کارآفرین در بیش از یک کشور مدل کسب­و­کار خود را به اجرا می­گذارد، کارآفرینی بین­المللی روی داده است.

کارآفرینی بین­المللی به‌عنوان پدیده­ای نوظهور معرفی شده است که این عرصه شامل مقایسه رفتارها و همچنین فرهنگ کارآفرینانه بین چند کشور و رفتار کارآفرینانه‌ای که در آن‌سوی مرزهای ملی گسترده شده است، تعریف می­کنند. برخی محققان، کارآفرینی بین­المللی را فارغ و به دور از اندازه شرکت­ها و رفتارهای آن‌ها مورد بررسی قرار داده­اند و بیان می­کنند کارآفرینی بین­المللی، فرآیند خلاقانه کشف و بهره­برداری از فرصت­های خارج از بازارهای داخلی و در جست­و­جوی مزیت رقابتی می­باشد که فرآیند جسورانه ایجاد ارزش مدیریتی، است که افراد به‌واسطه آن رفتارهای نوآورانه، بیش فعالانه توام با ریسک­پذیری حساب‌شده را، در پیش می­گیرند تا با موفقیت فرصت­­های کسب‌وکار خارجی که از ناکارآمدی در بازار چندملیتی ناشی شده است را با هدف دستیابی به پاداش­های مالی و غیرمالی پیگیری کنند.

مطالعات کارآفرینی بین­المللی محل تلاقی دو نظریه تجارت بین­الملل و کارآفرینی است که کاربردهای مهم و متعددی در مدیریت بین­الملل و مدیریت راهبردی دارد. نظریه کارآفرینی بین­الملل جزء آخرین یافته­های مربوط به نظریه کسب‌وکارهای بین­المللی محسوب می­شوند. براساس نظریه کارآفرینی بین­المللی، مبنای ورود به بازارهای خارجی، رفتار کارآفرینانه افراد و بنگاه­ها می­باشد. نظریه کارآفرینی بین­المللی حد وسطی در پیوستار تشکیل‌شده از دو رویکرد بین­المللی شدن تدریجی و بین­المللی شدن با استفاده از شبکه­ها است؛ یعنی در میانه طیفی است که یک‌طرف آن نظریه بین­المللی شدن تدریجی است که بر شرکت­های بزرگ چندملیتی و توسعه تدریجی بازارهای بین­المللی متمرکز شده و طرف دیگر آن نظریه شبکه است که بر شرکت­های بین­المللی شونده سریع، اما وابسته و کوچک متمرکز شده است.

درطی بین­المللی شدن کارآفرینان دو مسیر وجود دارد: 1- استفاده از شبکه­های رسمی 2- بدون استفاده از شبکه­های رسمی

فعالیت­های کارآفرینانه بین­المللی شرکت­های کوچک فارغ از اینکه خاستگاه آن کجاست، با بین­المللی شدن کارآفرینانه شرکت­های بزرگ متفاوت است. کارآفرینان بین­المللی نوظهور امروزی، بیشتر به نوآوری گرایش داشته و در جست­و­جوی فرصت بوده و مشارکت آن­ها در فعالیت­های بین­المللی تا حد زیادی تحت تأثیر مالک/ مؤسس آن­ها است. کارآفرینی بین­المللی مجموعه فعالیت­های به هم پیوسته­ای است که در آن‌سوی مرزهای ملی رخ می­دهد. تفاوت اصلی بین کارآفرینی بین­المللی و سایر نظریه­های کسب­و­کارهای بین­المللی در این است که کارآفرینی بین­المللی چشم‌اندازهای متعددی، مانند افراد مشارکت‌کننده، نوع کسب­و­کارهای و حتی فعالیت­ دولت­ها را مورد بررسی قرار می­دهد. کسب­و­کارهای بین­المللی، فرآیند بهره‌برداری از ناکارآمدی­های بازار، از طریق تخصصی کردن، دفاع راهبردی از موقعیت بنگاه و شبکه­سازی تدریجی و فعالیت­های کارآفرینانه­ای هستند که به موفقیت کشورها یا کسب­و­کارها در تجارت بین­الملل و انتقال تجارب پیشین و منابع به‌منظور بیشینه کردن مزیت نسبی منجر می­گردد. ماهیت این طرز تفکر در یک عبارت «کارآفرینی بین­الملل» است.

کارآفرینی بین­ المللی در بازارهای نوظهور

یکی از مهم­ترین تصمیمات در کارآفرینی بین­المللی انتخاب استراتژی ورود به بازارهای نوظهور بین­المللی است. بازارهای نوظهور بین­المللی کشورهایی با رشد سریع هستند که آزادسازی اقتصادی را به‌عنوان موتور اصلی رشد و توسعه خود بکار گرفته­اند. بازارهای نوظهور ازنظر هاسکیسون و همکارانش به دو گروه کشورهای درحال‌توسعه آسیا، آمریکا لاتین، آفریقا، اقتصادهای خاورمیانه و کشورها یا اقتصادهای در حال گذار اتحاد جماهیر شوروی سابق و چین تقسیم می­کنند.

هرچند ممکن است که بازارهای نوظهور تفاوت­های فاحشی با یکدیگر داشته باشند، اما برخی خصیصه­های مشترک در میان آن‌ها وجود دارد که امکان تمایز آن‌ها از سایر بازارها را فراهم می­کند. یکی از ویژگی­های منحصربه‌فرد بازارهای مذکور، تغییرات مستمر در محیط­های اقتصادی و سیاسی آن‌ها است، به‌گونه‌ای که تغییرات صورت گرفته در آن‌ها، بازارهای آتی بی‌شماری را ایجاد نموده و جذابیت آن‌ها را برای سرمایه­گذاران خارجی افزایش داده است. به‌عبارت‌دیگر بازارهای نوظهور با اتکا به فرآیندهای آزادسازی و خصوصی­سازی بازار، در حال جابجایی به‌سوی اقتصاد بازارگرا هستند. جمعیت نسبتاً تحصیل‌کرده و بامهارت بازارهای مذکور، امکان تولید با ارزش‌افزوده بالا، ولی ارزان را برای شرکت­ها ازجمله شرکت­های خارجی فراهم نموده است. از عوامل تعیین‌کننده ریسک­ها و چالش­های حضور در این بازارها، حمایت­های ناکارآمد از حقوق مالکیت معنوی، عدم ثبات اقتصادی، بروکراسی، وجود لابی­های قدرت، عدم شفافیت و دشواری دسترسی به شرکای قابل‌اطمینان و شایسته می‌باشد. بازارهای نوظهور بین­المللی را می­توان به‌عنوان بازارهایی جذاب و بستری مناسب برای پیشبرد فعالیت­های کارآفرینانه بنگاه­ها در عرصه بین­ المللی در نظر گرفت، به‌گونه‌ای که شرکت­های خارجی با بهره­برداری از فرصت­های موجود در آن، می­توانند به توسعه فعالیت­های بین­المللی خود بپردازند. با توجه به شرایط ویژه بازارهای مذکور و بهره­برداری از فرصت­های کارآفرینانه آن‌ها و انتخاب روش ورود به بازارهای خارجی به دلیل نقش تعیین‌کننده آن در انتخاب راهبردهای بازاریابی، عملیات تولید، نحوه رویارویی بنگاه­ها با چالش­های ورود به بازار جدید و توسعه مهارت­های جدید از اهمیت ویژه­ای برای کارآفرینان بین­المللی برخوردار است. یکی از مهم­ترین تصمیمات راهبردی که بنگاه­ها در فرآیند بین­المللی شدن و توسعه فعالیت­های خود در سطح بین­المللی با آن مواجه هستند، انتخاب سبک ورود به بازار است. روش ورود به بازار، تصمیمات ساختاریافته‌ای است که به شرکت اجازه می­دهد تا راهبردهای بازاریابی محصول خود را صرفاً با استفاده از فعالیت­های بازاریابی (از طریق صادرات) یا تولید و بازاریابی با اتکا به خود و یا با همکاری با سایرین (روش­های قراردادی، سرمایه­گذاری مشترک، مالکیت کامل فعالیت­های خارجی) در کشورهای مقصد پیش بَرَد. استراتژی ورود به بازار می­تواند به‌صورت سازمان‌دهی اقداماتی که انتقال محصولات، خدمات، تکنولوژی، مهارت­های انسانی، مدیریتی یا سایر منابع شرکت به کشور­های خارجی را ممکن می­سازد، تعریف شود.

درنهایت باید گفت روش­های ورود به بازار تضمین‌شده‌ای برای بازارهای نوظهور بین­المللی وجود ندارد که دلیل آن این است که بازارها شرایط منحصربه‌فردی را تجربه می­کنند که دانش چندانی در خصوص آن وجود ندارد. برای یک کارآفرین بین­المللی صرف توجه به میزان تقاضا و جذابیت بازار اهمیت ندارد، بلکه عوامل کلان شامل سیاست­های دولتی، شرایط اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. همچنین نوع نیازهای بازار مذکور نیز متفاوت است که می­تواند راهبردهای متفاوتی را ایجاد نماید. برای مثال نیازهای بازار چین به‌عنوان کشوری که مصرف عمده کالاهای واسطه­ و نیز افزایش رفاه اجتماعی و درنتیجه با انفجار تقاضا در کالاهای مصرفی مواجه است با شرایط بازاری مانند عراق که عمده نیازهای آن توسعه تأمین کالاهای سرمایه­ای موردنیاز برای توسعه زیرساخت­ها و نیز کالاهای مصرفی اساسی است، متفاوت است.

علی‌رغم اینکه بازارهای مذکور فرصت­های کارآفرینانه بی‌شماری را برای فروش محصولات و ارائه خدمات انواع بنگاه­های داخلی و خارجی فراهم نموده­اند، کارآفرینان بین­المللی بدون توجه به عوامل تعیین‌کننده در انتخاب روش ورود به بازارهای نوظهور نمی­توانند به‌سادگی و با مفروضات از پیش تعیین‌شده به این بازارها وارد شوند.

برگرفته از کتاب کارآفرینی بین المللی ، نوشته دکتر مهران رضوانی، سید مهدی موسوی نژا

عکس شماره

نویسنده : علیرضا سرحدی / پژوهشگر حوزه مدیریت کسب و کار