نوشته‌ها

اهمیت همکاری دانشگاه و صنعت در توسعه ملی و پایدار

اهمیت همکاری دانشگاه و صنعت در توسعه ملی و پایدار

 

برای اینکه بتوان مشکل عقب‌ماندگی در کشور‌های درحال‌توسعه را برطرف کرد، مکاتب گوناگون، استراتژی‌های گوناگونی مطرح می‌کنند. دو عنصر علم و تکنولوژی در همه‌ی این استراتژی‌ها نقش بسزایی ایفا می‌کنند. کشورها سعی دارند تا نقش دانشگاه‌ها را در رشد ملی و بالا بردن تکنولوژی و دانش موردتوجه و تأکید قرار بدهند. به همین دلیل ارتباط دانشگاه و صنعت به سیاست‌های پیشرفت و ترقی وابسته می‌باشد.

 

 دلایل توسعه و افزایش ارتباط صنعت و دانشگاه

 

به دلایل گوناگونی همکاری مابین دانشگاه و صنعت اتفاق می‌افتد. موارد زیر به‌طور مختصر دلایل توسعه و افزایش این همکاری را نشان می‌دهد:

  1. کاهش حمايت‌هاي مالي دولت‌ها از فعاليت‌هاي پژوهشي در دانشگاه‌ها. جستجو منابع جدید برای پشتیبانی از فعالیت‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها از مواردی است که این امر دانشگاه‌ها را به انجام آن وادار کرده است.
  2. افزايش هزينه اجراي پژوهش و آسيب‌پذيري آن. دانشگاه‌ها به دلیل اینکه با مباحث جدید علمی از نزدیک در ارتباط هستند، صنایع از آن‌ها برای بالا بردن فناوری‌ها و اجرای تحقیقات برای اینکه از دوباره‌کاری دوری کنند، کمک می‌گیرند.
  3. ظهور فناوري‌هاي زيستي، فناوري اطلاعات و محيط‌هاي جديد. افزایش ارتباط بین دستاوردها و کاربردهای فناوری‌های جدید و همچنین ضرورت فراهم کردن ارتباط صنعت و دانشگاه از زمینه‌هایی است که این عوامل ایجاد کرده‌اند.
  4. ضرورت همکاري‌هاي بین‌رشته‌ای و بین‌المللی. جهت پیدا کردن راه‌حل‌هایی پابرجا و ثابت، این مدل همکاری‌ها اتفاق می‌افتد. ایجاد شبکه‌های ائتلافی و همکاری میان نهادهای اقتصادی از مواردی است که این نوع همکاری‌ها زمینه‌ی آن را فراهم می‌کند.
  5. تلاش براي طراحي ساختارهاي عملياتي و شبکه‌هاي جديد. همکاری‌های چندجانبه بین سازمان‌ها که فرآیند نوآوری را آسان می‌کند، با توجه به تغییرات محیطی، ضروری است.

درواقع سناريوي اصلي گذار دانشگاه‌ها از ساختار سنتی به کارآفرينانه نتیجه سناريوي تبديل جوامع حاضر به جوامع کارآفريني است که براثر مسئوليت‌هاي اجتماعي، دگرگون شدن مسئوليت‌هاي فردي و سازماني، مسئوليت‌ دولت‌ها و فشارهاي بین‌المللی است.

از طرفی در ارتباط با بحث کارآفرینی، دانشگاه‌ها باید در فعالیت‌های کارآفرینانه به‌طور مستقیم شرکت کنند، به عبارتی برای توسعه کارآفرینی به انجام فعالیت‌هایی مثل تجاری‌سازی دانش تولید‌شده می‌پردازند و از طرف دیگر، برای رشد توانایی‌ها، مهارت‌ها و آگاهی از موانع و عوامل کارآفرینی، وظایف سنتی خود را که همان آموزش و پژوهش است را مورداستفاده قرار بدهند.

۳ معنی را می‌توان از کارآفريني دانشگاهي برداشت کرد:

  1. دانشگاه به‌عنوان يک سازمان، کارآفرين باشد.
  2. اعضاي دانشگاه مثل کارکنان، استادان و دانشجویان رفتار کارآفرينانه داشته باشند.
  3. جرياني از الگوهاي کارآفريني از ارتباط متقابل دانشگاه با محيط، ايجاد شود.

 

واکنش کارآفرینانه صنعت و دانشگاه

اگر دولت و دیگر حامیان خارجی نتوانند ابتکار لازم را انجام دهند، دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند از حالت منفعل به حالت فعال تغییر کنند؟ همان‌طور که دانشکده‌ها وادارات داخلی نمی‌توانند به‌طور جداگانه این کار را انجام دهند. نظارت بر زمینه‌های خاص و حفاظت از منافع مادی، دستورالعمل معمول آن‌ها بوده است. فقط تعدیل کلی سازمانی، با عناصر قابل‌تشخیص، می‌تواند حالت بسیار فعال جدیدی را ایجاد کند. پنج مورد مطالعات نهادی که در کتاب من ارائه‌شده است، همراه با چندین مطالعات مربوطه، کمک می‌کنند که این عناصر را در چارچوب وسیع‌تر ارائه شوند. نقش دانشگاه در جامعه و اقتصاد تکامل‌یافته است. دانشگاه‌ها دانش تولید می‌کنند که پیشرفت‌های تکنولوژیکی را ارتقا می‌بخشد که به‌نوبه خود برای رشد اقتصادی و رقابت‌پذیری در اقتصاد جهانی حیاتی است؛ بنابراین، به‌طور فزاینده‌ای انتظار می‌رود که دانشگاه‌ها کارآفرینانه تر شوند و این سومین رسالت مهم را در جهت ارتقاء نوآوری و توسعه از طریق ارائه فناوری‌ها و مشاغل تجاری به‌کارگیرند. نقش دانشگاه در جامعه و اقتصاد تغییر کرده است. اولین انقلاب علمی که در اواخر قرن نوزدهم آغاز شد، کار تحقیقاتی در دانشگاه بود. در حال حاضر اکثر دانشگاه‌ها تحت تأثیر انقلاب دوم هستند و رسالت سوم کمک به توسعه اقتصادی است.

 

نویسنده: امیرحسین باقری

پژوهشگر حوزه کارآفرینی

ارتباط صنعت و دانشگاه از جنس کنسرسیوم

ارتباط صنعت و دانشگاه از جنس کنسرسیوم

گام های محکم ایران خودرو جهت رشد و توسعه صنعت خودرو

کنسرسیوم، تفاهم نامه ده جانبه ای که بین گروه صنعتی ایران خودرو، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، دانشگاه های صنعتی شریف و امیر کبیر، شرکت های پینین فارینا ایتالیا، هیوندای پاور تک کره جنوبی، پانچ بلژیک، بنتلر و ماهله آلمان در اردیبهشت امسال منعقد گردید تا تمامی مراحل طراحی و تولید پلتفرم و محصول اختصاصی ایران خودرو، توسط برترین های صنعت خودروی جهان آغاز شود.

شاید بتوان نقطه قوت این قرارداد را در نظر گرفتن نقش دانشگاه‌های مطرح کشور برای مشارکت در رشد و توسعه صنعت خودرو در نظر گرفت. كنسرسيوم طراحي پلت فرم محصولات جديد ایران‌خودرو از پنج طرف ايراني و پنج طرف خارجي تشکیل‌شده است، لذا کفه ترازو این بار به سمت خارجی‌ها سنگینی نمی‌کند.  علاوه بر این تفاهم‌نامه، گروه صنعتی ایران‌خودرو و شرکت پینین فارینا ایتالیا قراردادی را به امضا رساندند که بر اساس آن شرکت ایتالیایی با همراهی شرکت‌های ذکرشده، پلتفرم و محصولات جدید ایران‌خودرو را طراحی و تولید می‌کند. سرمایه‌گذاری لازم برای اجرای قرارداد بیش از ده هزار میلیارد ریال برآورد شده و کلیه مراحل آن در داخل کشور و گروه صنعتی ایران‌خودرو انجام خواهد شد. این قرارداد نخستین و بزرگ‌ترین همکاری بین‌المللی ایران در این زمینه به شمار می‌آید. اجرای کامل این قرارداد به طراحی و تولید پلتفرم اختصاصی گروه صنعتی ایران‌خودرو منجر می‌شود که محصولات متعدد در مدل‌های مختلف سدان، هاچ بک، کراس آور و شاسی‌بلند، هیبرید و برقی روی آن به تولید خواهد رسید. پیش‌بینی می‌شود نخستین محصول این قرارداد در نیمه دوم سال98 وارد بازار ایران شود.

شایان‌ذکر است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به‌عنوان یکی از ارکان اصلی این کنسرسیوم (همکاری مشترک) حضور دارد و با تشکیل و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های طراحی و مهندسی، گام‌هایی را درزمینه تأمین قطعات و مجموعه‌های موتور،‌ گیربکس، اکسل، استایل، بدنه و برق و الکترونیک بر خواهد داشت که نقطه قوتی در تحقق اقتصاد مقاومتی البته در عمل می‌باشد.ضمناً دانشگاه صنعتی شریف برای طراحی و توسعه خودروهای الکتریکی و دانشگاه صنعتی امیرکبیر برای طراحی و توسعه خودروهای هیبریدی در این طرح مشارکت خواهند داشت. برای اجرای این قرارداد نیاز است تا علاوه بر حضور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه صنعت خودرو و قطعه‌سازی، شرکت‌های جدیدی نیز ایجاد شود تا در زمینه انتقال تکنولوژی و مراحل مختلف این تحول بزرگ، گروه صنعتی ایران‌خودرو را همراهی کنند. همکاری با انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو باهدف ارتقا ساخت داخل و تولید قطعات و مجموعه‌های جدید از دیگر محورهای اصلی قرارداد و تفاهم‌نامه امضاشده توسط گروه صنعتی ایران‌خودرو و شرکت‌های خارجی است. با مشارکت انجمن قطعه سازان در این کنسرسیوم، علاوه بر بومی‌سازی و تولید داخل قطعات و مجموعه‌ها، سطح دانش فنی و تخصصی سازندگان ایرانی به‌طور قابل‌توجهی توسعه می‌یابد.

دکتر امیرحسین کاکایی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علم و صنعت که از فعالان عرصه صنعت نیز هستند به خبرنگار نشریه دانشگاه کارآفرین گفت:

صنعت خودرو نیازمند حرکتی بزرگ است که چند گام اصلی را طلب می‌کند:

1 – سرمایه‌گذاری مشترک(جوینت ونچر) با بزرگان صنعت خودرو در راستای انتقال دانش و فناوری و توسعه شبکه تأمین و خدمات

2 – ورود به عرصه بزرگ و پیچیده طراحی که ابتدا نیاز به یک سوپروایزر خارجی قدرتمند وجود دارد، سپس باید با برنامه‌ریزی مناسب و صحیح اقدام به بومی‌سازی دانش و فناوری فوق‌الذکر نموده که نقش دانشگاه در این باب می‌تواند بسیار پررنگ و قوی باشد، که در کنسرسیوم به‌طور واضح می‌توان دانشگاه را از بازیگران اصلی مشاهده نمود.

درواقع باید این‌گونه بیان نمود که انتقال، بومی‌سازی و کاربری تکنولوژی، بدون حضور دانشگاه امکان‌پذیر نمی‌باشد. البته از توان واقعی دانشگاه باید در محل واقعی آن استفاده نمود. درمجموع کنسرسیوم را می‌توان حلقه مفقوده ارتباط صنعت و دانشگاه معنا نمود.

در ادامه دکتر عباس راد عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی:  این تفاهم‌نامه را می‌توان از اخبار خوب سال جدید برای صنعت خودروی کشور دانست، تفاهم‌نامه حاضر منجر به ارتباط پایدار صنعت و دانشگاه خواهد بود، چراکه در وظیفه‌ای سنگین دانشگاه به کار گرفته‌شده که علاوه بر پیشرفت صنعت، منجر به توانمندسازی دانشگاه نیز می‌تواند باشد، اما مهم‌ترین شرط، اجرایی شدن آن می‌باشد، یعنی چه طرح‌هایی به‌صورت خرد در دل این طرح قرار دارد؟ آیا طرح‌های نظیر اینتر شیپ‌ها جهت توانمندسازی طرفین در این تفاهم‌نامه دیده‌شده؟ اگر بگوییم کیفیت باید هم در زمان طراحی و هم در زمان ساخت دیده شود، نقطه قوت تفاهم‌نامه کنسرسیوم را می‌توان توجه به کیفیت در مرحله طراحی متصور شد. نکته‌ای که ایران‌خودرو باید به آن توجه داشته باشد این است که با توجه به‌شتاب جهانی موجود در صنعت خودرو باید تفکر تولید در کلاس جهانی را داشت، و آخرین دستاوردهای صنعت خودرو را مدنظر قرارداد، که در این باب نیز دانشگاه می‌تواند نقش پررنگی را ایفا نماید. درواقع باید گفت ارتباط بهینه صنعت و دانشگاه کلید حل مشکلات کشور خواهد بود. شایان‌ذکر است یکی دیگر از نقاط قوت این تفاهم‌نامه، وجود شرکت‌های مطرح دنیا در زمینه طراحی پلت فرم، در گروه حاضر است که می‌تواند نوید روزهای خوبی برای صنعت خودروی کشور باشد.

دکتر معصومه شجاعی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه و از فعالان عرصه اقتصاد محیط‌زیست، از نیازسنجی بسیار هوشمندانه این تفاهم‌نامه در خصوص تولید خودروهای برقی و هیبریدی تمجید نموده و گفت که حضور ایران‌خودرو به‌عنوان یکی از بزرگان صنعت کشور در کنار پیشتازان عرصه طراحی و همچنین دانشگاه‌های مطرح کشور در حوزه مهندسی می‌تواند ترکیبی طلایی را برای صنعت کشور رقم بزند که علاوه بر رشد و توسعه اقتصادی در کوتاه‌مدت، بهبود شاخص‌های اقتصادی در حوزه محیط‌زیست کشور را در برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت به ارمغان بیاورد.

در پایان باید گفت به‌واقع این خبر، خوش‌ترین خبر سال در حوزه ارتباط صنعت دانشگاه بوده و می‌تواند زمینه‌ساز انقلابی بزرگ در عرصه صنعت کشور باشد و با بنچ مارک کردن این تفاهم‌نامه در سایر صنایع در آینده می‌توانیم شاهد شتاب فزاینده پیشرفت در صنعت ایران عزیز باشیم.

 

نویسنده : دکتر امیررضا علیزاده مجد / دکتری کارآفرینی