نگاهی به دلایل افزایش قیمت خودرو در گفت‌وگو با رئیس انجمن قطعه سازان کشور
نگاهی به دلایل افزایش قیمت خودرو در گفت‌وگو با رئیس انجمن قطعه سازان کشور
به صنعت خودرو منطقی نگاه کنید
یکی از مهم‌ترین مسائلی که این روزها در رسانه‌های کشور به آن پرداخته می‌شود، بحث قیمت خودرو است. موضوعی که به دلایل مختلف اهمیت زیادی برای مردم و کشور دارد و حالا تقریباً می‌توانید از تاکسی و مترو گرفته تا رسانه ملی، اخبار مختلفی را از این صنعت بشنوید. در این میان بحث قیمت خودرو اصلی‌ترین موضوعی است که مطرح می‌شود. قیمتی که حالا قصد دارد از پله‌های ترقی بالا برود و هنوز در کشمکش‌های مختلف دست‌وپا می‌زند.
افزایش ناگهانی نرخ ارز در 4 ماه گذشته و رشد حدود 30 درصدی آن نسبت به سال قبل در همین زمان، باعث شده بسیاری از معادلات برنامه‌های از پیش تعیین‌شده در صنایع مختلف کشور، تغییر کنند. درحالی‌که مواد اولیه و هزینه‌های مختلف افزوده‌شده است، قیمت خودرو هنوز در بیشتر محصولات توسط تولیدکننده ثابت نگه‌داشته شده و یا رشدی اندک را تجربه کرده است. این اختلاف و تورم ایجادشده در اقتصاد ارزی و ریالی کشور باعث شده خودروسازان پیشنهاد‌هایی در خصوص افزایش قیمت خودرو مطرح کنند که شاید در ظاهر موردقبول افکار عمومی نباشد اما واقعیت آنجاست که این افزایش قیمت در ذات باعث جلوگیری از زیان این صنعت و حفظ تولید ملی می‌شود.
همان‌طور که می‌دانیم صنعت خودرو به‌عنوان یک صنعت مولد شناخته می‌شود. به این معنا که این صنعت به دلیل گستردگی که دارد، با بسیاری از صنایع دیگر در ارتباط است و به همین دلیل به‌صورت مستقیم، مصرف‌کننده تولیدات صنایع دیگر مثل فولاد، مس، پلاستیک، پارچه، شیشه و … به شمار می‌رود. پس پرواضح است که در صورت زیان‌دهی و غیراقتصادی بودن صنعت خودرو، تولید در آن کاهش‌یافته و دیگر صنایع را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این گذشته نباید نقش مهم صنعت خودرو را در گردش اقتصادی کشور فراموش کرد؛ زیرا این صنعت و درواقع بازار ایران ظرفیتی برابر با 20 میلیارد دلار در سال دارد که این عدد آن‌قدر بزرگ می‌باشد که بتوان به آن نگاه ویژه‌ای در کشور داشت.
هرچند همیشه افزایش قیمت خودرو در کشور با مقاومت‌هایی روبه‌رو شده است و موضوع کیفیت نیز همواره از سوی کمیسیون صنایع مجلس و شورای رقابت مطرح بوده اما نکته اینجاست که افزایش قیمت خودرو در شرایط فعلی ارتباطی به بحث کیفیت آن ندارد. کافی است به روند تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز در دولت دهم و در خلال سال‌های 91 تا 94 نگاهی بیندازید. در این سال‌ها رشد نرخ ارز باعث زیان‌دهی بسیاری از بنگاه‌های صنعتی کشور و صنعت خودرو به‌صورت خاص شد. در آن دوران نیز به دلیل شرایط خاص کشور، ارگان‌های مختلف و ازجمله وزارت صنعت مخالفت‌های بسیاری با افزایش قیمت خودرو داشتند؛ اما درنهایت فشارها آن‌قدر بالا رفت که نرخ خودرو به‌صورت ناگهانی و در حدود 60 درصد و بیشتر در بعضی از خودرو‌ها، افزایش یافت.
در آن دوران مقاومت در برابر رشد پله کانی قیمت خودرو، هم‌زمان با رشد نرخ ارز، باعث شد خودروسازان حدود 20 هزار میلیارد تومان ضرر کنند و این ناشی از تولید بدون صرفه اقتصادی بود. درنهایت مقاومت‌ها در برابر افزایش قیمت خودرو شکسته شد و به دلیل تصمیم‌های مقاومتی اشتباه قبلی، ناگهان قیمت خودرو همان‌طور که اشاره شد بسیار افزایش یافت. حالا دوباره بحث افزایش قیمت خودرو مطرح‌شده است و دوباره مقاومت‌های غیرمنطقی ادامه دارد. درحالی‌که افزایش قیمت ارز و مواد خام وارداتی کمتر ستون فقرات صنعت خودرو یعنی صنعت قطعه‌سازی را خم کرده است، هنوز هم متأسفانه در برابر افزایش قیمت خودرو مقاومت می‌شود. درواقع امروزه خودروسازان به دلیل عدم افزایش قیمت محصولات خود نمی‌توانند قطعات را از تولیدکنندگان باقیمت‌های به‌روز شده خریداری کنند و به همین دلیل هر دو بنگاه صنعتی در حال ضرر دهی هستند. تا به امروز در حدود 5 هزار میلیارد تومان ضرر در خودروسازی به ثبت رسیده است و ادامه این روند می‌تواند این صنعت را با مشکلات جدی مواجه کند.
محمدرضا نجفی منش، رئیس انجمن قطعه سازان کشور در این خصوص می‌گوید: متأسفانه هر وقت صحبت از افزایش قیمت خودرو به دلیل افزایش نرخ ارز می‌شود، بعضی‌ها خوششان نمی‌آید. مثل‌اینکه صنعت خودرو با دیگر صنایع فرق دارد. شما ببینید که امروز قیمت لبنیات و میوه هم افزایش‌یافته است بعد چطور می‌توان انتظار داشت قیمت یک کالای صنعتی با دست‌کم 6 هزار قطعه افزایش پیدا نکند؟ بین 20 تا 30 درصد مواد موردنیاز تولید قطعات در ایران وجود ندارد و باید قطعه ساز آن را وارد کند. این مواد را تا همین یک سال قبل با دلار حدود 3400 خریداری می‌کرده است و حالا باید همان مواد را با دلار 4200 تومان خریداری کند. قیمت دلار با الآن نمی‌خوند متأسفانه بعضی از آقایان تصور می‌کنند چون قرار است قیمت افزایش یابد حتماً باید کیفیت هم افزایش یابد. اگر این‌گونه بشود که ما هم استقبال می‌کنیم اما فراموش نکنید که قطعه ساز همان مواد اولیه را با همان کیفیت خریداری می‌کند، دستگاه‌های و فرایندها هم همان‌هایی هستند که وجود داشته است؛ اما نکته اینجاست که حالا با همان امکانات قبلی باید پول بیشتری خرج کند؛ یعنی هزینه تولید قطعه بالا رفته است و این ارتباطی به کیفیت ندارد، زیرا کیفیت خود نیاز به سرمایه‌گذاری جداگانه دارد؛ اما امروزه صنعت قطعه‌سازی از پس خرج حقوق و مزایای پرسنل هم به‌خوبی برنمی‌آید.
نجفی منش ادامه می‌دهد: خودروسازان نیز چاره‌ای ندارند، آن‌ها بدون افزایش قیمت محصولات نمی‌توانند قیمت خرید قطعه را افزایش بدهند زیرا زیان خواهند کرد. حتی همین عدد 9.6 درصد افزایش قیمت هم که پیشنهاد خودروسازان به کمیسیون صنعت است، بازهم کافی نیست. این موضوع دلیل هم دارد، زیرا از سال گذشته تا به الآن، قیمت مواد پلیمری و پلاستیکی وارداتی به دلیل تغییر نرخ ارز حدود 57 درصد افزایش داشته است. با این شرایط مقاومت در برابر افزایش قیمت خودرو این صنعت را با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌کند.
رئیس انجمن قطعه سازان کشور در حالی سخن از افزایش قیمت خودرو می‌کند که دیگر کارشناسان نیز عقیده دارند که: درصورتی‌که قیمت خودرو افزایش پیدا نکند، خودروسازان مجبور هستند تولید را کاهش بدهند. این در شرایطی اتفاق می‌افتد که کشور در سال گذشته توانسته حدود 1 میلیون و 550 هزار دستگاه خودرو تولید کند و با ادامه این روند می‌توان به تولید بیش از 1 میلیون و 700 هزار دستگاه در سال جاری دست پیدا کرد. همچنین نباید فراموش کرد با توجه به خروج آمریکا از برجام و اتفاقات اخیر در دنیای سیاست، اگر استراتژی خودروسازان اروپایی در ایران دچار تغییر شود، صنعت خودرو باید بتواند با تولید محصولات داخلی نیازهای بازار را برطرف کند. خودروهایی که در سال‌های اخیر همواره در حال رشد کیفی بوده‌اند و این روند ادامه دارد؛ اما کاهش قدرت مالی صنعت خودرو به هر دلیل این روند را دچار چالش خواهد کرد. اگر امروزه به داد صنعت خودرو نرسیم، حتماً فردا دیر خواهد بود. افزایش قیمت خودرو در شرایط کنونی امری عادی است که نباید آن را درگیر روابط سیاسی و ژست‌های مردم پسندانه کرد؛ زیرا صنعتی که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تا 3 میلیون کارآفرینی را در کشور ایجاد کرده است، پتانسیل‌هایی دارد که بله و خیر گفتن به پیشنهادهای آن، نیاز به تفکری منطقی دارد نه احساسی.
