مشکلات اصلی استارت‌آپ ها در ایران
سید محمدحسین سجادی نیری دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در چهل و پنجمین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و اندیشه با موضوع «تأثیر کرونا بر کسب‌وکارهای نوپا»، با بیان اینکه در شرایط فعلی باید نگاه نوآورانه‌ای را حتی در کسب‌وکارهای نوآور داشته باشیم، گفت: تا پیش‌از این تلاش داشتیم کسب و کارهای سنتی را متوجه کنیم که نوآوری، فضای مجازی و تحولات جدید باعث تهدید آنها می‌شود و باید خود را با فضای جدید وفق دهند و بسیاری از کسب‌وکارهای کلاسیک در این رقابت از گردونه بیرون می‌افتند؛ اما حالا بحث این است که کسب‌وکارهای نوآور در این فضا باید نوآوری روزانه داشته باشند.
وی با اشاره به شکست استارت‌آپ‌های بزرگ و موفقی مانند «اوبر» در دوران کرونا و تعدیل نیروی آنها گفت: این شکست برای آنها به ناچار از فضایی بوده که به وجود آمده، همان‌طور که کسب‌وکارهای سنتی به ناچار از کسب‌وکارهای جدید جامانده‌اند. این کسب‌وکارهای نوآور در این زمان تلنگری خوردند تا متوجه شوند که نوآوری باید یک فرآیند روزمره برای آنها باشد تا بتوانند خود را با فضا تطبیق دهند.
فرصت کسب و کار برای سربازان پس از خدمت سربازی
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه کرونا یک شیوع جهان شمول بود و ما هم از اتفاقات جهانی جدا نبوده‌ایم، گفت: به دلایل فرهنگی و برآمده از محدودیت‌هایی که از قبل به ما تحمیل‌شده بود، ما فرصت‌هایی داشتیم که بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی شمالی در این عرصه‌ها عقب‌مانده‌اند و کسب‌وکارهای ما موفق‌تر عمل کرده‌اند.
وی افزود: به‌هرحال کسب‌وکارهای نو پا و سنتی به دو گروه کلی تقسیم شده‌اند، یک گروه دچار آسیب شده‌اند و گروه دیگر کسب‌وکارهایی بودند که کرونا برای آنها یک موقعیت استثنایی شد. آن کسب‌وکارهایی که آمادگی جهش را داشتند از این فرصت استفاده کردند ولی کسب‌وکارهایی که آمادگی لازم را نداشتند، عقب ماندند.
سجادی نیری با تأکید بر اینکه بحران کرونا نشان داد که بحث آمادگی یک کسب‌وکار بسیار جدی است و بزرگ شدن استارت‌آپ بر اساس برنامه‌ریزی مؤسسین آن نیست، تصریح کرد: ممکن است شرایطی به وجود بیاید که در برنامه مالی استارت‌آپ نبوده، قبلاً برای آن منابع جذب نشده و برای آن در وجه زیرساخت‌های فناورانه فکر نشده و اتفاقاً این‌یک فرصت است که باید به آن توجه شود. کرونا باعث شد تا به بخش اتفاقات پیش‌بینی‌نشده کسب‌وکارها توجه بیشتری داشته باشیم و بدانیم که شرایط پیش‌بینی‌نشده تهدید نیست بلکه گاهی برای کسب‌وکارها فرصت است.
مدیریت بحران یا بحران مدیریت؟
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه هنوز هم کسب‌وکارهای نوپا در ایران با پنج مشکل اصلی سروکار دارند که من آن را «بمب من» می‌نامم گفت: یکی از دغدغه‌ها قوانین مرتبط با بیمه و تأمین اجتماعی است (ب اول کلمه بمب). مشکل دوم، بحث مالیات و نگاه سنتی سازمان امور مالیاتی به استارت‌آپ‌ها است (م کلمه بمب) و مشکل سوم تأمین مالی این بنگاه‌ها است (ب آخر کلمه بمب).
وی افزود: دغدغه جدی دیگر دریافت مجوزها برای کسب‌وکارها است. دولت در کشور ما اصرار دارد قیم مابانه با کسب‌وکارها برخورد کند، اگر دولت با آنها کاری نداشته باشد راه خود را پیدا می‌کنند. مشکل آخر این کسب‌وکارها کیفیت پایین نیروی انسانی است که مجموع این‌ها واژه «بمب من» را به وجود می‌آورد.
سجادی نیری با اشاره به اینکه برای نیروی کیفی دارای مهارت همیشه بازار کار وجود دارد، ادامه داد: ما در حوزه نیروی انسانی کیفی فقیر هستیم و احتیاج داریم تا در عرصه‌های آموزش و فرهنگ خانواده‌ها به مدرک‌گرایی به بازنگری کنیم.
وی افزود: کرونا نشان داد که دولت و دولتمردان می‌توانند برای مجوز دادن سبک‌تر برخورد کنند به صورتی که به برخی از کسب‌وکارهای حوزه بهداشتی در عرض یک هفته مجوز دادند ولی همچنان این مشکلات پایدار است و باید برای آنها راه‌حل جدی پیدا کرد.
بحران های روحی پیش روی کارآفرینان چیست و چگونه باید با آنها مواجه شد؟
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه در شرایطی هستیم که باید با فرایند پیشرفت، توسعه و تحول در کشور همراه باشیم و این فرایند را تقویت کنیم و این فرایند نیاز به زمان، مجاهدت و فداکاری دارد، ادامه داد: البته تعداد کسانی که آماده این فداکاری و مجاهدت برای بقای نسل بعد هستند زیاد نیست که بخشی از آن مربوط به فرهنگ کشور است که باید در کوتاه‌مدت به نتیجه برسیم و یک‌شبه ره صدساله را طی کنیم.
به گفته وی، حوزه‌های استارت‌آپی مصداقی برای صبوری برای تحقق یک فرآیند موفقیت است. داستان تمام استارت‌آپ‌های داخلی و خارجی صبر ۱۰ تا ۲۰ ساله برای به دست آوردن نتیجه است.
