پیماش با چراغ قوه
نمونه طرح کسبوکار برای یک فرصت زنجیره تأمین کارآفرینانه
«موفقیت‌های انسان در زندگی اثر جمعی توجه او به جزئیات است». جان فوستر دالس
« شیطان در جزئیات است» ضرب‌المثل
این دو نقل‌قول، نکته اصلی این موضوع را بیان می‌کنند. طرح کسبوکار جزئیات اقدامات زنجیره تأمین کارآفرینانه، حوزه تحت پوشش، چیزی که ما برای آن برنامه‌ریزی می‌کنیم، چرایی، چگونگی و توسط چه کسی انجام شدن کار را شامل می‌شود.
برای خوانندگان علاقه‌مند به طرح‌های کسبوکار کارآفرینانه، کتاب ادواردای.ویلیامز(Edward E. Williams) و اچ.آلبرت ناپیر (H. Albert Napier) به نام تهیه طرح کسبوکار کارآفرینانه بهترین منبع است.
بیشتر مردم احتمالاً مرده‌شورخانه را جزئی از زنجیره تأمین یا به‌عنوان فرصت‌های زنجیره تأمین کارآفرینانه محسوب نمی‌کنند. بااین‌حال، این‌ها جزئی از این زنجیره هستند. واضح است که “همه می‌میرند” و برای اجساد آنها باید کاری انجام شود. به‌هرحال تشییع‌جنازه‌ها بسیار بیشتر از مرگ انسان‌ها به یاد می‌مانند. تشییع‌جنازه مراسمی رسمی، آبرومندانه و یادبود زندگی فرد است. این مراسم ممکن است ساده یا پیچیده و از ارزان گرفته تا پرهزینه باشد. این مراسم شامل محصولات و خدماتی است که بیشتر آنها در ایالات‌متحده توسط مرده‌شورخانه‌ها ارائه می‌شوند. آداب‌ورسوم مرده شورخانه بر اساس مذهب، منطقه جغرافیایی و وضعیت اقتصادی و اجتماعی متفاوت است.
در زبان مدیریت زنجیره تأمین،مرده‌شورخانه‌ها و مراسم تشییع‌جنازه، کسب‌وکاری با هزینه ثابت بالا، با تقاضای نامشخص و محصولات سفارشی از جزئیات موجود است. این یک صنعت جدی و پیچیده است. سودآوری کسب‌وکارهای با هزینه ثابت بالا تا حد زیادی به نقطه سربه‌سر و حاشیه‌های عملیاتی بالاتر از آن نقطه بستگی دارد.
در صنعت تشییع‌جنازه، چندین شرکت بزرگ دولتی مانند شرکت خدمات بین‌المللی (SCI) وجود دارند که مرده‌شورخانه‌ها ، گورستان‌ها و کسب‌وکارهای وابسته خود را دارند. بااین‌حال، این یک صنعت پراکنده است و بیشتر مرده‌شورخانه‌ها، محلی و دارای عملکرد مستقل بوده و بسیاری از آنها خانوادگی و متعلق به چند نسل هستند. نگهداری اجساد که معمولاً به این نام شناخته می‌شود، یک کسبوکار محلی و شخصی است. حتی بزرگ‌ترین شرکت یعنی SCI، مطابق وب‌سایت خود ادعای ۱۲ درصد از سهم بازار را در سال ۲۰۱۰ دارد.
شرکت‌هایی مانند SCI از طریق اکتسابات متعدد شرکت‌های تشییع‌جنازه کوچک، کم‌کم بزرگ و بزرگ‌تر شده‌اند. با انجام این کار، آنها قادر به کسب صرفه‌جویی‌های ناشی از مقیاس از طریق به اشتراکگذاری مرده‌شورها در میان مرده‌شورخانه‌ها، استفاده از نعش‌کش‌ها و وسایل نقلیه کمتر و یکپارچه کردن حساب‌ها، فناوری اطلاعات و دیگر عملکردهای کارکنان در سازمان هستند. نتیجه آن کاهش هزینه‌های سربار است.SCI از ۳۱ دسامبر ۲۰۱۰ ادعای اداره کردن ۱۴۰۵ مکان انجام مراسم خاک‌سپاری و ۳۸۱ گورستان (ازجمله ۲۱۸ مکان ترکیبی) در سراسر ۴۳ ایالت کشور آمریکا و ۸ استان کانادا، ناحیه کلمبیا و پورتوریکو را دارد. همچنین این شرکت در پایان سال ۲۰۱۰ دوازده پایگاه در آلمان داشت که قصد خود را برای خروج از آن درزمانی که شرایط اقتصادی، مساعد فروش باشد اعلام کرده است.
از دیدگاه زنجیره تأمین، مرده‌شورخانه و گورستان، کوره‌های جسد سوزی و سایر کسب‌وکارهای مرتبط یک مکان ثابت هستند که به‌طورکلی مشتریان خود را از مناطق محلی جذب می‌کنند. مرگ یک شخص این فرایند را آغاز می‌کند، هرچند اگر نگوییم اغلب، ولی بسیاری از مکان‌های انجام مراسم تدفین “پیش‌نیاز” اقدام برای برنامه‌ریزی هستند، اما این مسئله موضوع بحث نیست. در شمال آمریکا دو روش دفن کردن و سوزاندن برای از بین بردن اجساد مردگان وجود دارد. تدفین مستلزم آن است که جسد آماده شود. تابوت و سایر وسایل مربوط به تشییع‌جنازه ازجمله یادبودها، صندوق تدفین، گل‌ها و محصولات و خدمات جانبی در محل‌های مراسم خاک‌سپاری ارائه می‌شوند. گورستان به‌طورمعمول حق دفن در گورستان، خرید قطعه، فضای سبز اطراف قبر و دیگر کالاها و خدمات مربوط به گورستان ازجمله یادبودهای برنزی و سنگی، نشانگرها، نصب وسایل و باز کردن و بستن مقبره را ارائه میدهد.
گزینه دوم سوزاندن اجساد فوت‌شدگان است. این روش به یک کوزه و محلی برای نگهداری خاکستر مردگان نیاز دارد، هرچند بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که بقایای مردگان آنها در مکان موردعلاقه‌شان مانند مزرعه، ساحل یا در دریا پراکنده شود. صرف‌نظر از وسایل دفن بقایای مردگان، مراسم خاک‌سپاری به‌طورکلی در یک عبادتگاه، مرده‌شورخانه یا قبرستان برگزار می‌شود.
انجام کارهای مربوط به کفن‌ودفن در معرض طیف وسیعی از مقررات، نظارت‌ها و مجوزها تحت قوانین متعدد فدرالی، ایالتی و محلی، احکام و مقررات ازجمله مقررات گسترده مربوط به محصولات و خدمات مرده‌شورخانه و قبرستان و جنبه‌های مختلف دیگر کسبوکار است. از سال ۱۹۸۴ این صنعت در ایالات‌متحده تحت قوانین و مقررات جامع تجاری کمیسیون تجارت فدرال (FTC) (Federal Trade Commission) اداره می‌شود. این قوانین شامل الزامات موردنیاز شیوه‌های صنعت تدفین ازجمله قیمت و سایر موارد است.
رقابت در صنعت گاهی عجیب‌وغریب است. چند سال پیش، راهبان بندیکتی (Benedictine monks) در کلیسای سنت جوزف در کاوینگتون، کسبوکار جدیدی را بر پایه مهارت‌هایی که برای کفن‌ودفن راهبان خود کسب کرده بودند، گسترش دادند. راهبان برنامه‌ای را برای فروش صنایع‌دستی و تابوت ایجاد کردند، اما گردانندگان محلی تدفین در تلاش برای متوقف کردن فعالیت‌های آنها بودند. هیئت نظارتی کفن‌ودفن ایالتی که تحت سلطه اعضای صنعت بود، قانون لوئیزیانا را اعمال کردند و جرمی را برای هر فردی که بدون مجوز ،کالاهای مراسم تدفین را می‌فروشد، در نظر گرفتند. مدیران مراسم تدفین، جدی بودند. متخلفان ازجمله راهبان، ۱۸۰ روز زندانی و ۲۵۰۰ دلار برای هر تخلفی جریمه شدند. راهبان مقاومت کردند، اما از سال ۲۰۱۰ دیگر هیچ مورد مشخصی از این کار مشاهده نشد. آنها ظاهراً معتقد بودند که قانون ایالتی حقشان برای به دست آوردن یک زندگی شرافتمندانه را نادیده گرفته است، شاید به‌عنوان تلاشی برای از بین بردن رقابت و مسدود کردن راه ورود به یک کسبوکار مشروع. مقاله وال‌استریت ژورنال بیان می‌کند که درگذشته مرده‌شورخانه‌ها به‌طورمعمول تأمین‌کننده منحصربه‌فرد تابوت‌ها بودند که یک کالای پرحاشیه است؛ اما به‌طور فزاینده‌ای، بازاریابان و سایر نمایندگی‌ها سود خود را می‌بردند. در حال حاضر ما دلیل واقعی داریم که چرا کارگزاران مراسم خاک‌سپاری معترض هستند، این به سود کسانی است که کسب‌وکارشان از این بابت در معرض خطر است! در این شماره از ماهنامه، یک نمونه طرح کسبوکار برای شرکتی فرضی به نام شرکت امگا ارائه شده است.
سابقه شرکت امگا
شرکت امگا یک شرکت واقعی نیست اما براساس اطلاعاتی از یک شرکت واقعی فرض می‌شود. این شرکت یک تأمین‌کننده کوزه و تابوت است و به‌سرعت در صنعت خدمات کفن‌ودفن در حال رشد است. امگا این اقلام را از مرده‌شورخانه‌ها تأمین می‌کند. همان‌طور که گفته شد، این‌یک گزینه کارآفرینانه از زنجیره تأمین برای یک شرکت به‌منظور حرکت روبه‌جلو (به سمت پایین) در امتداد زنجیره تأمین است. در این مثال، پیشبینی حرکت روبه‌جلو در مقیاسی محدود شده است که توانایی تأمین مرده شورخانه و همچنین تابوت‌ها و کوزه‌ها را برای آن مکان و سایر مکان‌های خاک‌سپاری داشته باشند.
مدیریت امگا فرایند ارزیابی خود را تکمیل کرد و متوجه شد که رفتن به سمت کسبوکار مراسم تدفین، ایده خوبی است. علاوه براین آنها گزینه‌ای برای ایجاد مکان‌های جدیدی برای خاک‌سپاری یا خرید مرده‌شورخانه‌های جدید دارند. با حرکت رو به پایین در امتداد زنجیره تأمین، شرکت قادر به تضمین فروش تابوت‌ها و کوزه‌ها به مکان‌های موردنظر خود برای انجام مراسم خاک‌سپاری و همچنین تداوم این کار در این شرکت داشت.
مدیریت امگا متوجه شد که برخی از مشتریان فضاهای برگزاری مراسم تدفین، اگر مالک محل دفن شوند ممکن است به سمت سایر تأمین‌کنندگان تابوت و کوزه بروند و تبدیل به رقبا و تأمین‌کنندگان شوند. هرچند این وضعیت نگران‌کننده است اما آنها فرایند ارزیابی خود را تکمیل کردند و تصمیم گرفتند به سمت مقیاسهای کوچک حرکت کنند.
این شرکت، روبرت آرجانسون را به‌عنوان رئیس و مدیرکل شرکت خدمات تدفین جدید استخدام کرد که دارای تجربه فراوانی در فعالیت‌های مراسم تدفین بود؛ تصمیم به راه‌اندازی یک به مرده شورخانه برای تعیین اینکه آیا این تصمیم می‌تواند حسی را برای ادامه روند توسعه در کسبوکار مراسم تدفین ایجاد می‌کند یا خیر.
روبرت، مدیر مراسم خاک‌سپاری برای محل‌های تدفین با اندازه متوسط در دالاس تگزاس به مدت ۱۰ سال و یکی دیگر از محل‌های اجرای مراسم خاک‌سپاری در وسون(Wesson) از سال ۱۹۹۸ بود. او دارای مدرک لیسانس مدیریت بازرگانی (BBA) از دانشگاه تگزاس و فوق‌دیپلم در علوم کفن‌ودفن از کالج سن آنتونیو در سن آنتونیوی تگزاس بود که اولین دوره از این نوع تحصیل در تگزاس بود. او عضو سازمان‌های تجاری خدمات تدفین مختلفی بود. در این زمان، روبرت علاقه‌مند به شروع کار در یک شرکت خدمات تدفین بود و از فرصت کار کردن با امگا هیجان‌زده بود. اولین محل برگزاری مراسم تدفین، خدمات تدفین پینکرست نام گرفت و در وسون واقع شده بود.
تجربه نشان داده است زمانی که یک شرکت تصمیم می‌گیرد وارد شکل جدیدی از صنعت شود (گاهی به‌عنوان فضای سفید به آن اشاره می‌شود) بهتر است سازمان جدید از شرکت‌های قدیمی‌تر جدا شود. به‌این‌ترتیب، سیاست‌ها و فرایندهای داخلی مانع پیشرفت شرکت جدید نمی‌شوند. پس عاقلانه است که پینکرست به‌طور جداگانه‌ای از امگا به کار گرفته شود.
خلاصه اجرای طرح کسبوکار امگا برای شرکت خدمات تدفین پینکرست:
خدمات تدفین پینکرست توسط شرکت تابوت سازی امگا برای پر کردن خلأ مکان‌های مراسم خاک‌سپاری اضافی در وسون تگزاس تأسیس شد. وسون در حال حاضر ۱۲ محل برای مراسم خاک‌سپاری دارد، اما تقاضا برای محل دیگری برای خدمت به جامعه مسنی که در مرکز شهر زندگی می‌کنند، وجود دارد.
برآورد سرمایه‌گذاری موردنیاز برای آغاز عملیات ۱۶۰هزار دلار است. امگا مالک ۱۰۰درصد شرکت است.
سخن آخر در مورد نمونه طرح کسبوکار برای فرصت زنجیره تأمین کارآفرینانه
طرح‌های کسبوکار برای سرمایه‌گذاری زنجیره تأمین کارآفرینانه مهم هستند. طرح‌های کسبوکار اجزای زیر را درجهت ایجاد یک کسبوکار برای سرمایه‌گذاری بیان می‌کنند:
- مأموریت شرکت
- خلاصه اجرایی
- توصیف کسبوکار
- تجزیه‌وتحلیل صنعت
- رقابت
- برنامههای راهبردی
- برنامههای فروش و بازاریابی
- برنامههای توسعه محصولات و خدمات
- مدیریت و ساختار سازمان
- ریسک‌ها و فرضیات
- پیش فاکتورهای صورت‌های مالی
- برنامههای عملیاتی
- برنامه زمان‌بندی نقاط بحرانی
- نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها (SWOT)
- شکل قانونی شرکت
- راهبرد خروج
- پیوست‌ها
همه این‌ها در یک طرح کسبوکار وجود ندارند و اجزای دیگری ممکن است در صورت نیاز اضافه شوند. همه این طرح‌ها در این شماره از ماهنامه توضیح داده نشده است و فقط یکی دو مورد را بررسی و توضیح داده شده است.
منبع: خوانندگان عزیز می‌توانند برای مطالعه بیشتر به کتاب: ایجاد زنجیره‌های تأمین کارآفرینانه راهنمایی برای نوآوری و رشد. اثر (ویلیام بی. لی) مراجعه نمایند.
نویسنده:یاسمن خوئی
پژوهشگر حوزه مدیریت
