اقتصاد و سلامت در هم تنیده ، تاثیر اقتصادی کرونا در ایران
اقتصاد و سلامت در هم تنیده
تاثیر اقتصادی کرونا در ایران
کرونا یک ویروس جدید تنفسی است که اولین بار در شهر ووهان wohan، استان هوبی Hubei در کشور چین شناسایی شد. این ویروس قبلاً به شکلهای دیگری در سالهای 2002 و 2012 نیز دیده شده بود. این ویروس تاکنون هزاران نفر را مبتلا کرده است، گرچه میزان مرگ و میر مشاهده شده بر اثر ابتلا به این ویروس یک تا دو درصد است اما مسئله مهم میزان شیوع و همهگیری آن است. از آنجا که ابتلای افراد به یک بیماری پردردسر مثل ویروس کرونا (و حتی سرماخوردگی ساده) میتواند بر بهرهوری نیروی کار و سطح تولید و درآمد ملی تأثیر بگذارد، این بیماری از جنبه اقتصادی بسیار اثرگذار و حائز اهمیت است.
طبق آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران در مهر ماه 1398، جمعیت شاغل کشور در پایان شهریور سال جاری حدود 24700000 نفر یعنی نرخ مشارکت اقتصادی 9/44 درصد از جمعیت فعال کشور بوده است.
حال تصور کنید که بخشی از این جمعیت در صورت ابتلا خود و یا اعضا خانواده به بیماری ویروسی کرونا، ناچار به کاهش ساعات فعالیت خود در بنگاههای اقتصادی خواهند شد. قطعاً نتیجه غیبت از کار و یا ترک کار، کاهش سطح تولید و درآمد ملی خواهد بود.
کاهش سطح اشتغال (حتی به صورت موقت) تأثیر مستقیم گسترش این بیماری در کشور است. تأثیر دیگر آن کاهش تقاضا برای کالاها و خدماتی است که به صورت نرمال افراد جامعه در شرایط عادی جهت اوقات فراغت استفاده میکردند. حضور در مراکز گردشگری، تئاتر، سینما، ورزشگاهها و استفاده از مواد خوراکی در رستورانها و کافیشاپها و چایخانهها نیز تأثیر منفی دیگر این همهگیری است.
آسیب دیگر این پدیده نوظهور (کرونا ویروس) تأثیر بر درآمد حاصل از گردشگری و توریست در کشور است.
سهم گردشگری در ایران بر اساس اعلام بانک مرکزی 11 میلیارد و 800 میلیون دلار معادل سه درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) است. با توجه به پتانسیل و توانمندی ایران به لحاظ فرهنگی و آب و هوا جهت جذب گردشگران بسیار بیشتر از این است که تنها 3% تولید ناخالص داخلی را تشکیل دهد، اما همین سطح اندک نیز با حضور این اپیدمی کاهش چشمگیری خواهد یافت.
کاهش گردشگری در اقتصاد میتواند فرصتهای شغلی موجود را از بین برده و با افزایش بیکاری، باعث کاهش درآمد شاغلین در این صنعت و در نتیجه کاهش تقاضا برای سایر کالاها و خدمات شود. این فرآیند به گسترش رکود اقتصادی در کشور دامن خواهد زد.
به طور خلاصه میتوان گفت، گسترش بیماری ویروس کرونا از راههای زیر میتواند موجب کاهش تولید و درآمد ملی در کشور شود.
1- کاهش ساعات اشتغال به دلیل بیماری نیروی کار
2- افزایش ساعات غیبت از کار به دلیل ترس از ابتلا به بیماری
3- کاهش تقاضا برای مرکز تفریحی مثل رستورانها و سینماها
4- کاهش ورود گردشگران به مراکز جذب توریست و در نتیجه کاهش درآمد این صنعت
5- افزایش هزینههای دولت جهت شناسایی و کنترل و درمان این بیماری
6- افزایش کسری بودجه ناشی از کاهش مالیاتهای دریافتی از بخشهای اقتصادی تعطیل شده به دلیل کرونا
7- کاهش سهم تجارت در تولید ملی به دلیل بسته شدن مرزهای کشور
با توجه به مواردی که بسیار مختصر توضیح داده شد، کنترل و مهار این بیماری یک حرکت دستهجمعی و همدلی ملی را میطلبد. گرچه دولت مهمترین نهاد جهت مقابله با این مشکل است اما رعایت بهداشت فردی که به اندازه کافی در تمام رسانهها توضیح داده شده است و کمک به دیگران جهت گذراندن این دوره سخت، قطعاً میتواند به کاهش زمان این بحران و در نتیجه کاهش هرچه بیشتر خسارات اقتصادی و اجتماعی آن به کشور کمک کند.
نویسنده : دکتر معصومه شجاعی
پژوهشگر حوزه علوم اقتصادی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه