مديريت دانش و تجربيات، راهکار مقابله با كرونا

مدیریت دانش، تکرار تجربه‌های موفق

حاضریم تجربیات خود را در مقابله با کرونا در اختیار دیگران بگذاریم

اين جمله‌ای بود كه در رسانه‌ها به نقل از سخنگوی وزارت خارجه چین و آمادگي ايشان برای به اشتراک گذاشتن تجربیات این کشور در مقابله با کرونا شنيدم.

از روزهای آغازین شیوع کرونا ویروس جدید و موفقیت‌های كادر پزشكي در سرتاسر دنيا درروند درمان بيماران و نياز به بهره‌گیری از تجربه‌های موفق موجود در کنترل اين بیماری‌ همه‌گیر اشتراک‌گذاری به هنگام درس‌آموخته‌‌ها، یافته‌ها و تجربه‌های مدیریتی و تخصصی کادر بهداشت و درمان به‌منظور تکرار تجربه‌های موفق در سایر نقاط جهان چه حوزه درمان و چه در حوزه‌های مديريت بحران و مقابله با آن به‌منظور پیش‌گیری از تکرار خطاهای احتمالی در حین دوره بحران COVID-19 را شاهد بوديم و چه خوب كه بازهم دليلي بر دلیل‌های قبلي اساتيد و صاحبان سخن در عرصه مديريت دانش به جهانيان و مهم‌تر از آن براي مديران ايراني روشن شد.

• مدیریت دانش، تکرار تجربه‌های موفق

امروزه با گسترش بحران كرونا نقش و كاركرد مديريت دانش به‌عنوان يك راهبرد ضروري و آینده‌نگر در جهت مديريت و كنترل بحران كرونا و حفظ بقا بشر و همچنين بهبود عملكرد فردي افراد و نيز سیاست‌گذاران و مديران اين بحران در مقياس سازماني بیش‌ازپیش ضروري به نظر می‌رسد.

ضرورت و اهميت كاربرد مديريت دانش در مديريت اين بحران در حوزه‌های بهداشت و درمان و مديريت بحران و همچنين نقش آن در انتقال تجربيات درمان بسيار حياتي می‌باشد. مديريت دانش به‌عنوان يكي از ابزارهاي جالب و مهم در اين شرايط مطرح‌شده، به‌طوری‌که در ابتداي اين مقاله به نقل از يك سياستمدار چيني (كه شايد تعريف دقيق و علمي از مديريت دانش نداشته است) مطرح‌شده كه حاضر است دانش و تجربيات كشورش را در مديريت بحران كرونا در اختيار ساير كشورها قرار دهد. اين نشان از دامنه و كاربرد گسترده مديريت دانش به‌عنوان حوزه‌ای میان‌رشته‌ای جاي در همه حوزه‌های مديريتي است.

مديريت دانش مفهوم جديدي نيست شايد بسياري از ما دانش را مديريت كرده باشیم بدون اينكه کوچک‌ترین دركي نسبت به آن داشته باشيم؛ اما انتظام بخشی به اين فعالیت‌ها و داشتن طرح و برنامه براي اجراي آن موضوع جديدي است كه در اواخر قرن بيستم موردتوجه قرار گرفت.

مديريت دانش به‌عنوان رهيافتي جديد و باارزش در كنار ساير راهبردهاي تجاري و رقابتي است، بدين منظور سازمان‌ها به فكر پیاده‌سازی برنامه‌هاي مديريت دانش شدند تا از مزاياي بالقوه آن بهره ببرند. آن‌ها ابتدا داده‌هاي خام را تجزیه‌وتحلیل می‌نمایند سپس آن‌ها را به اطلاعات معنادار سازماني تبديل و سپس اين اطلاعات معنادار سازماني را به دانش مفيد مبدل مي‌سازند. سرانجام دانش سازماني را به موفقيت‌هاي کسب‌وکار تبديل مي‌كنند و با به‌كارگيري آن‌ها مزيت رقابتي، رشد پايدار و افزايش منابع را ايجاد می‌كنند. در راستاي رسيدن به مزيت رقابتي پايدار توجه به دانش موجود، چگونگي استفاده مؤثر از آن و ايجاد ساختاري براي استفاده از مطالعات و دانش جديد امري مهم و حياتي شمرده مي‌شود كه سازمان‌ها بايد توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند.

مديريت دانش در اين شرايط با فراهم‌سازی بسترهاي ساده براي متخصصان و مدیران فعال در حوزه مهار کرونا ویروس،‌ می‌تواند یافته‌ها و تجربيات دانشمندان، مديران و كادر بهداشت و درمان را در چارچوب‌های ساده‌ و كاربردي به اشتراک گذاشته و هزینه‌های اين بحران را براي دنيا بيش از سنگین‌تر نكند.

در حوزه ارزيابي و تائید دانش حاصله از انباشت تجربيات می‌توان یافته‌های تجربي و دانشي را براي تائید نهايي توسط خبرگان اين حوزه مورد آزمون قرار داده و پس از بررسی و بازبینی اساتید صاحب‌تجربه در صورت تأیید در اختیار متخصصان و كادر درماني و اجرايي در سراسر جهان قرارداد.

• شبکه‌های اجتماعی ابزار مدیریت دانش

به‌طوری‌که امروز پيامي از سامانه تلگرام برايم ارسال‌شده با اين عنوان كه “به مؤسسات بهداشتي كمك می‌کنیم تا با کانال‌های تائید شده، اطلاعات و اخبار دقيق در مورد شيوع ويروس كرونا را در اختيار كاربران قرار دهند.”

درواقع در اين پيام گفته‌شده بود كه کانال‌های تلگرام ابزاری قدرتمند برای پخش پیام‌های شما برای مخاطبان نامحدود است كه از سال 2015 مورداستفاده سازمان‌ها و مؤسسات قرارگرفته است و اخيراً به جهت محبوبيت اين سيستم اطلاع‌رسانی كشورهايي همچون هند، مالزي و بسياري كشورهاي ديگر در مواجهه با ويروس كرونا و نشر اطلاعات و یافته‌ها و تجربيات كادر بهداشت و درمان خود از اين سيستم به‌عنوان يك بستر اشتراک‌گذاری تجربيات و دانش استفاده می‌کنند و حتي هر سازمان و كشوري می‌تواند با تماس با اين سيستم يك نشان تائید براي کانال‌های ارتباطي خود از طريق ربات‌های تلگرام دريافت كند.

جالب‌تر از همه اينكه تلگرام هم به تمجيد از مديريت دانش و تجربيات مورد تائید پرداخته و اطلاعات را قدرتمندترین سلاح در مبارزه با سلامتی جهانی تا دستیابی به واکسن كرونا معرفي كرده است؛ و اين مهم را با راه‌اندازی کانال‌های رسمي براي انجام‌وظیفه و مسئوليت اجتماعي خود دانسته و با به‌روزرسانی اين کانال‌ها سعي در انتشار دانش و اطلاعات مورد تائید در مورد ویروس می‌باشد.

و در راستاي نشر اخبار رسمی در مورد Novel Corona virus چند نمونه از کانال‌های تلگرام تأییدشده از وزارتخانه‌های بهداشت و درمان در سراسر جهان همچون هند، قزاقستان، مالزي، عربستان سعودي، سنگاپور، اسپانيا، اكراين، ازبكستان و ساير كشورها را كه با اين سيستم ارتباط پیداکرده‌اند را نيز معرفي كرده است.

و این‌ها همگي يكي از كاركردهاي مديريت دانش در شرايط بحران براي نجات بشر می‌باشد.

نویسنده: سعيد حاجی‌زاده دكتري مديريت فنّاوری (سیاست‌های تحقيق و توسعه)

مدرس دانشگاه و مشاور حوزه مديريت و فناوري